Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 19 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.156.2023.2.ACZ

Skutki podatkowe sprzedaży udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość po rozwodzie małżonków.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 lutego 2023 r. złożyła Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 3 kwietnia 2023 r. (wpływ 5 kwietnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną zamieszkałą w Polsce i posiadającą, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych  (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.), nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.

Wnioskodawczyni dokonała odpłatnego zbycia nieruchomości należącej uprzednio do majątku wspólnego Jej i Jej męża i w związku z tym, powzięła wątpliwości w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia.

W 2016 r. Wnioskodawczyni zawarła związek małżeński przy zachowaniu ustawowej wspólności majątkowej.

W 2017 r. małżonek Wnioskodawczyni nabył nieruchomość mieszkalną, która na podstawie zawartych umów, została wprowadzona do majątku osobistego małżonka Wnioskodawczyni.

W lutym 2020 r. Wnioskodawczyni zawarła ze swoim małżonkiem umowę majątkową małżeńską, w formie aktu notarialnego, na mocy której małżonkowie dokonali rozszerzenia wspólności ustawowej, w ten sposób, że majątkiem wspólnym są także nieruchomości lokalowe nabyte przez każdego z nich do majątku osobistego przed datą zawarcia przedmiotowej umowy majątkowej małżeńskiej. Tym samym, nieruchomość będąca przedmiotem wniosku została „wprowadzona” do majątku wspólnego małżonków.

W lipcu 2020 r. małżonkowie ponownie zawarli umowę majątkową małżeńską, na mocy której ustanowili w swoim małżeństwie ustrój rozdzielności majątkowej. W zawartej umowie nie przewidziano podziału majątku wspólnego.

W grudniu 2020 r. małżeństwo zostało rozwiązane na mocy orzeczenia sądu orzekającego o rozwodzie. W trakcie postępowania nie rozstrzygano kwestii związanych z podziałem majątku wspólnego małżonków. Do dnia złożenia przedmiotowego wniosku Wnioskodawczyni oraz Jej mąż nie dokonali podziału majątku wspólnego. Przyjmują, iż zgodnie z art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego („KRO”), udziały pozostaną równe, również w części dotyczącej środków uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że Wnioskodawczyni w momencie odpłatnego zbycia nieruchomości opisanej we wniosku przysługiwało prawo współwłasności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość.

Sprzedaży nieruchomości mieszkalnej, o której mowa we wniosku, dokonano  12 stycznia 2023 r.

Wnioskodawczyni chce sprostować, iż w dniu 12 stycznia 2023 r. Wnioskodawczyni wraz ze swoim byłym mężem, dokonali zbycia nieruchomości mieszkalnej, o której mowa we wniosku, należącej uprzednio do ich majątku wspólnego.

Po zawarciu 6 lipca 2020 r. umowy majątkowej małżeńskiej o ustanowieniu rozdzielności majątkowej, małżonkowie nie zawierali między sobą żadnych umów skutkujących rozporządzeniem majątkiem ani wspólnym, ani osobistym każdego z małżonków. Strony nie zawarły również umowy dotyczącej podziału majątku wspólnego w żadnej formie, zastosowanie mają więc ogólne zasady wynikające z przepisów prawa rodzinnego. Środki uzyskane ze sprzedaży nieruchomości zostały przez byłych małżonków podzielone w częściach równych.

Sprzedaż nieruchomości mieszkalnej, o której mowa we wniosku, nie nastąpiła w wykonywaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawczyni prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, jednakże odpłatne zbycie odbywało się poza prowadzoną działalnością gospodarczą.

Pytanie

Czy 5-letni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy liczyć od dnia nabycia nieruchomości przez małżonka Wnioskodawczyni, a w konsekwencji, czy po stronie Wnioskodawczyni wystąpi obowiązek podatkowy związany z odpłatnym zbyciem przedmiotowej nieruchomości?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, 5-letni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy liczyć od dnia nabycia nieruchomości przez małżonka Wnioskodawczyni, tj. od 2017 r., w konsekwencji ze względu na upływ  5-letniego terminu, po stronie Wnioskodawczyni nie występuje obowiązek podatkowy związany z odpłatnym zbyciem przedmiotowej nieruchomości.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Oznacza to, iż opodatkowaniu podlegają wyłącznie uzyskane przez osoby fizyczne przychody.

Katalog przychodów, a konkretnie źródeł przychodów został enumeratywnie wskazany w ustawie.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d)innych rzeczy,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Szczególne określenie sytuacji, w jakiej odpłatne zbycie nieruchomości stanowi źródło przychodów powoduje, iż niespełnienie ustawowych przesłanek dyskwalifikuje dane środki jako przychody, w konsekwencji nie powstaje w stosunku do nich obowiązek podatkowy.

Mając na uwadze powyższe, odpłatne zbycie nieruchomości powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych tylko w przypadku, gdy odpłatne zbycie zostało dokonane przez upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Należy jednak rozważyć, w którym momencie nastąpiło nabycie nieruchomości w zaistniałym stanie faktycznym. Ustawodawca nie przyjął definicji legalnej nabycia, jednakże w orzecznictwie przyjmuje się „potoczne dość szerokie rozumienie tego pojęcia – jako przeniesienie na nabywcę własności rzeczy w ramach spadku, innej jednostronnej czynności, na podstawie aktu prawnego, umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności rzeczy oznaczonej co do tożsamości – to akcentuje się w nim również, że nie wszystkie temu podobne czynności prawne stanowią przedmiot nabycia w rozumieniu analizowanego przepisu, czego przykładem jest zwrot nieruchomości wywłaszczonej (wyrok NSA z 20 stycznia 1998 r., I SA/Ka 1033/96, czy powołana w wyroku uchwała z 17 grudnia 1996 r., FPS 7/96) albo nabycie w drodze spadku po współmałżonku, zakupionej w ramach ustawowej wspólności małżeńskiej do majątku wspólnego nieruchomości (wyrok WSA w Poznaniu z 10 listopada 2015 r., I SA/Po 1146/15)”.

Nieruchomość w 2020 r. została wprowadzona do majątku wspólnego ze względu na rozszerzenie ustawowej wspólności majątkowej.

Zważywszy na szczególny charakter wspólności majątkowej małżeńskiej należy zwrócić uwagę na regulacje KRO.

Zgodnie z art. 341 KRO, każdy z małżonków jest uprawniony do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego oraz do korzystania z nich w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez drugiego małżonka.

Przepis ten kształtuje wspólność majątkową małżeńską jako wyjątkowy stosunek majątkowy, w ramach którego występuje wspólność co do całości majątku, a nie jak w przypadku współwłasności, własność do określonej części danego majątku, określonej ułamkowo. Powyższe oznacza, iż nie ma możliwości przyporządkowania danemu małżonkowi konkretnej części majątku wspólnego.

Co istotne, w myśl art. 35 KRO, w czasie trwania wspólności majątkowej nie ma możliwości dokonania podziału majątku wspólnego. Małżonkowie mogą jednak podjąć decyzję o zmodyfikowaniu istniejącej wspólności majątkowej.

Zgodnie z art. 47 § 1 KRO, małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa).

Umowa majątkowa małżeńska znacznie różni się od umów sprzedaży czy nawet darowizny, których wynikiem jest zbycie własności przez jedną ze stron oraz nabycie własności przez drugą stronę umowy.

Zgodnie z art. 535 § 1 Kodeksu cywilnego („KC”), przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Natomiast zgodnie z art. 888 § 1 KC, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Skutkiem obu umów jest przeniesienie własności rzeczy na drugą stronę umowy.

Natomiast w przypadku umów majątkowych małżeńskich, ze względu na łączny i bezudziałowy charakter współwłasności, nie powoduje ona przeniesienia własności rzeczy. Małżonek, na którego część majątku osobistego zostaje rozszerzona wspólność majątkowa nie traci własności rzeczy ani nawet jego części. W wyniku zawartej umowy jego sytuacja nie ulega zmianie, jest właścicielem całości nieruchomości. Nie można więc mówić o nabyciu własności przez drugą stronę, ponieważ nie jest możliwe określenie części, w jakiej drugi małżonek nabywa własność. Oboje małżonkowie mają prawo do całości nieruchomości, mimo braku przeniesienia prawa własności. Nieracjonalnym byłoby w tej sytuacji przypisywać drugiemu małżonkowi nabycie nieruchomości w całości w momencie rozszerzenia wspólności majątkowej, ponieważ nie ma on prawa dowolnego rozporządzania rzeczą. Małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie rzeczą wspólną, ponadto zbycie czy obciążenie rzeczy wymaga zgody drugiego współmałżonka. Natomiast w przypadku własności właściciel ograniczony jest jedynie przepisami prawa, zasadami współżycia społecznego i przeznaczeniem rzeczy.

Nieprawidłowym byłoby więc stwierdzenie, iż Wnioskodawczyni w momencie zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej nabyła własność całej nieruchomości, gdyż jej sytuacja prawna różni się zasadniczo od sytuacji wyłącznego właściciela rzeczy. Należy więc przyjąć, iż umowy majątkowe małżeńskie są jedynie formą współdecydowania o sytuacji majątkowej wewnątrz małżeństwa. Rozszerzenie wspólności majątkowej nie wypełnia essetialia negotii umowy sprzedaży czy darowizny, nie niesie za sobą skutku przeniesienia własności, gdyż małżonek, w którego majątku osobistym znajdowała się rzecz, nie utracił jej własności.

Mając na uwadze szczególny charakter wspólności majątkowej małżeńskiej należy wskazać, iż w momencie zawarcia umowy rozszerzającej wspólność majątkową nie doszło do nabycia przez Wnioskodawczynię nieruchomości w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie:

1)wyrok NSA z 7 kwietnia 2016 r., sygn. akt II FSK 313/14;

2)wyrok NSA z 13 maja 2016 r., sygn. akt II FSK 1110/14;

3)wyrok NSA z 22 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 456/15;

4)wyrok NSA z 9 kwietnia 2002 r., sygn. akt III SA 2717/00;

5)wyrok NSA z 7 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 410/15.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odpłatne zbycie nieruchomości stanowi źródło przychodu tylko w przypadku, gdy nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. Jeżeli więc, rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej nie stanowi nabycia nieruchomości przez Wnioskodawczynię, to termin określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 in fine ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym nieruchomość została nabyta przez małżonka Wnioskodawczyni.

Co istotne, treść art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie określa, iż termin należy liczyć od dnia nabycia nieruchomości przez podatnika. W pozostałych ustępach określono również wyjątki, w których termin ten obliczany jest od nabycia przez inną osobę. Dana nieruchomość znalazła się we własności Wnioskodawczyni przez swoiste rozszerzenie własności, nie doszło jednak do zbycia nieruchomości. Nieruchomość została jednak nabyta przez małżonka Wnioskodawczyni w 2017 r., zatem to od końca 2017 r. należy obliczać upływ 5-letniego terminu.

Podkreślenia wymaga, iż przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ogranicza możliwość rozporządzania majątkiem przez podatników, kreując ujemne skutki podatkowe sprzedaży nieruchomości przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. W konsekwencji powyższego, konieczne jest ścisłe interpretowanie regulacji, które nie będzie ingerowało w wolność gospodarowania własnym majątkiem przez podatników.

Bez znaczenia w zakresie ustalenia rozpoczęcia okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pozostaje fakt ustania wspólności majątkowej, gdyż istotny dla ustalenia skutków podatkowych jest moment nabycia nieruchomości, na którego ustalenie nie wpływa ustanie wspólności majątkowej. Ponadto, w tym zakresie nie znajdą zastosowania przepisy szczególne, gdyż nieruchomość nie została nabyta do majątku wspólnego. Nabycie nieruchomości nastąpiło do majątku osobistego małżonka, a następnie na mocy umowy majątkowej małżeńskiej zostało włączone do majątku wspólnego. Na tym etapie nie wystąpiło przeniesienie własności, którego wynikiem było zbycie własności przez jedną stronę umowy oraz nabycie przez drugą stronę.

Resumując powyższe, zdaniem Wnioskodawczyni, zważywszy na charakter prawny wspólności majątkowej małżeńskiej oraz umów majątkowych małżeńskich, rozszerzenie wspólności majątkowej na nieruchomość znajdującą się w majątku osobistym małżonka Wnioskodawczyni, nie stanowiło nabycia tej nieruchomości w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, nabycie nieruchomości nastąpiło w 2017 r. (w momencie nabycia przez małżonka Wnioskodawczyni), a zatem ze względu na upływ 5-letniego terminu od końca roku kalendarzowego, w którym została nabyta przedmiotowa nieruchomość, po stronie Wnioskodawczyni nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z kolei, jak stanowi art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,

d)innych rzeczy,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Podkreślić należy, że przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, jeżeli nie następuje w ramach wykonywania działalności gospodarczej, skutkuje powstaniem przychodu. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w ramach wykonywania działalności gospodarczej – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym, kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment i sposób ich nabycia.

Jak stanowi art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.

Wskazać należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Jak wynika z art. 33 pkt 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.

W świetle natomiast art. 43 § 1 ww. Kodeksu:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Na podstawie art. 47 § 1 ww. Kodeksu:

Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.

Na podstawie powyższego przepisu stwierdzić należy, że małżonkowie poprzez zawarcie stosownej umowy (np. rozszerzającej lub ograniczającej wspólność ustawową bądź ustanawiającej rozdzielność majątkową) mogą ustanawiać ustrój majątkowy w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowy takie w zakresie, w jakim ustanawiają zasadę kształtującą ustrój majątkowy, działają na przyszłość i mają charakter organizacyjny.

Ponadto, w doktrynie prawa rodzinnego podkreśla się, że w przypadku majątku osobistego, małżonek pozostaje w stosunku do niego podmiotem wyłącznie uprawnionym, co oznacza, że jego uprawnienia do dysponowania przedmiotami wchodzącymi w skład majątku osobistego nie podlegają co do zasady żadnym ograniczeniom, w tym wynikającym z przepisów prawa rodzinnego, takimi jak konieczność uzyskania zgody współmałżonka co do możliwości rozporządzania konkretnym składnikiem majątku osobistego. Możliwe jest więc swobodne dokonywanie pomiędzy małżonkami czynności rozporządzających prowadzących do przeniesienia określonego przedmiotu majątkowego z majątku osobistego do majątku wspólnego.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 13 maja 2016 r., sygn. akt II FSK 1110/14 stwierdził, że: „małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską uregulowana została w art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Jest to umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowy o rozszerzenie wspólności ustawowej w zakresie, w jakim ustanawiają zasadę kształtującą ustrój majątkowy, są stricte umowami majątkowymi małżeńskimi, działają na przyszłość i mają charakter organizacyjny (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 7 sierpnia 2015 r. (…). Tak więc, skoro z chwilą objęcia nieruchomości wspólnością majątkową nie następuje jakiekolwiek wydzielenie części nieruchomości, a żadnemu z małżonków (współwłaścicieli) nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej części rzeczy, to nie można przyjąć, że z chwilą rozszerzenia wspólności majątkowej (wspólności ustawowej) strona takiej umowy (…) wyzbyła się prawa do tej rzeczy”.

Tożsamej oceny dokonano w szeregu innych wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego (przykładowo: wyrok z 22 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 456/15, wyrok z 7 kwietnia 2016 r., sygn. akt II FSK 313/14 oraz wyrok z 9 kwietnia 2002 r., sygn. akt III SA 2717/00).

Tak więc, skoro z chwilą objęcia nieruchomości wspólnością majątkową nie następuje jakiekolwiek wydzielenie części nieruchomości, a żadnemu z małżonków (współwłaścicieli) nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej części rzeczy, to nie można przyjąć, że z chwilą rozszerzenia wspólności majątkowej (wspólności ustawowej) strona takiej umowy wyzbyła się prawa do tej rzeczy. Tym samym, włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka, nie jest nabyciem tej nieruchomości przez drugiego małżonka w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe oznacza, że za datę nabycia nieruchomości, która znajdowała się uprzednio w majątku odrębnym małżonka, a następnie została włączona do majątku wspólnego małżonków w drodze rozszerzenia ustawowej wspólności majątkowej należy przyjąć dzień, w którym małżonek nabył to prawo do majątku odrębnego. W konsekwencji, w wyniku zawarcia umowy rozszerzającej wspólność ustawową małżonkowie stają się współwłaścicielami nieruchomości.

W konsekwencji, w wyniku rozszerzenia wspólności majątkowej małżeńskiej poprzez włączenie do majątku wspólnego lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, stanowiącego majątek odrębny byłego męża Wnioskodawczyni, który ten lokal mieszkalny nabył w 2017 r., Wnioskodawczyni stała się współwłaścicielem ww. udziału w lokalu mieszkalnym, nabytego w 2017 r.

Jak wynika natomiast z opisu sprawy, w lipcu 2020 r. małżonkowie ponownie zawarli umowę majątkową małżeńską, na mocy której ustanowili w swoim małżeństwie ustrój rozdzielności majątkowej. W grudniu 2020 r. małżeństwo Wnioskodawczyni zostało rozwiązane na mocy orzeczenia sądu orzekającego o rozwodzie. 12 stycznia 2023 r. dokonano sprzedaży lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość.

Jak wskazano wyżej, ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 ww. Kodeksu) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 ww. Kodeksu).

Co do zasady, z chwilą ustania wspólności ustawowej, wspólność dotychczas bezudziałowa zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych. Od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania.

Stosownie natomiast do art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Z reguły jest to stan przejściowy, który prowadzi do podziału majątku, choć – jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny  (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.) – podział ten nie jest obowiązkowy. Zgodnie bowiem z tym przepisem:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać, żeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze  społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Mając zatem na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że w sytuacji sprzedaży przez Wnioskodawczynię – po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej – udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, który to lokal mieszkalny został włączony do majątku wspólnego małżonków poprzez zawarcie umowy rozszerzającej wspólność majątkową małżeńską, a wcześniej stanowił majątek odrębny byłego męża Wnioskodawczyni – okres czasu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego lokalu mieszkalnego do majątku wspólnego małżonków, tj. w przedmiotowej sprawie, od końca 2017 r., kiedy to były mąż Wnioskodawczyni nabył lokal mieszkalny do swojego majątku osobistego – ze względu na dyspozycję art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, sprzedaż przez Wnioskodawczynię w styczniu 2023 r. po ustanowieniu rozdzielności majątkowej małżeńskiej, udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, wcześniej włączonego do majątku wspólnego małżonków, nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w związku z art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż sprzedaż nastąpiła po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego udziału w lokalu mieszkalnym przez Wnioskodawczynię, tj. od końca 2017 r.

W konsekwencji, na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego z tytułu odpłatnego zbycia w 2023 r. udziału w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Pani w zakresie przedstawionego stanu faktycznego.

Ponadto wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pani. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (np. Pani byłego małżonka).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00