Jak rozliczyć podatkowo zbycie wierzytelności – wyrok NSA

Zbycie przez podatnika wierzytelności uprzednio nieopodatkowanych (niezaliczonych do przychodów należnych) nie daje podstaw do rozpoznania kosztu podatkowego – wyrok NSA z 3 marca 2023 r., sygn. akt II FSK 2939/20.

Stan faktyczny

Spółka prowadzi działalność polegającą na udzielaniu pożyczek poza systemem bankowym. Odbywa się ono na podstawie umowy ramowej, która przewiduje, że w przypadku niespłacenia kapitału lub prowizji pożyczki w ustalonym terminie, spłaty lub spłacenia ich w niepełnej wysokości powstaje zadłużenie, od którego pobierane są odsetki karne. W umowie znajduje się ponadto zapis, że w przypadku zaległości i skierowania sprawy o zapłatę do sądu pożyczkobiorca może być zobowiązany do pokrycia kosztów ewentualnego postępowania sądowego, egzekucyjnego i zastępstwa procesowego w tych postępowaniach. W konsekwencji spółka posiada w swym majątku wierzytelności z tytułu wspomnianych odsetek karnych i opłat sądowych.

Spółka dokonuje cyklicznego zbywania tych wierzytelności po cenie rynkowej, istotnie niższej niż ich wartość nominalna. Zarówno odsetki karne, jak i opłaty sądowe nie zostały uprzednio zarachowane jako przychód należny.