Interpretacja indywidualna z dnia 18 maja 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.91.2023.2.AK

Opodatkowanie wypłaconej byłemu pracownikowi kwoty wynikającej z zawartej z nim ugody sądowej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznegow podatku dochodowym od osób fizycznychjest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 stycznia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 26 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 17 kwietnia 2023 r. (wpływ 24 kwietnia 2023 r.), pismem (wpływ 25 kwietnia 2023 r.) oraz pismem z 12 maja 2023 r. (wpływ 12 maja 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Zawarli Państwo ugodę sądową z byłym pracownikiem następującej treści:

1.Pozwana SP w C. zobowiązuje się uiścić na rzecz powódki E.N. kwotę 4 184 zł brutto, płatną jednorazowo do 31 grudnia 2022 r., z odsetkami ustawowymi w przypadku uchybienia terminowi płatności.

2.Strony zgodnie oświadczają, iż niniejsza ugoda wyczerpuje wszelkie ich roszczenia wynikające z łączącego je stosunku pracy i jego rozwiązania.

W dniu 31 grudnia 2022 r. została wypłacona kwota wynikająca z ugody sądowej. Od ww. kwoty został pobrany podatek dochodowy od osób fizycznych. Ustalona w ugodzie kwota do wypłaty jest kwotą brutto, od której zgodnie z logiką przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i ubezpieczeniach społecznych należne są składki i podatek.

Powódka twierdzi, że objęta ugodą kwota została nienależnie obciążona potrąceniami publicznymi. W pozwie wniosła o zmianę w świadectwie pracy dotyczącą rodzaju wykonywania pracy oraz sprostowania dotyczącego przyczyn ustania stosunku pracy.

Ponadto wniosła o odszkodowanie w związku z likwidacją stanowiska pracy i rozwiązaniem stosunku pracy nie z winy pracownika w wysokości równowartości dwumiesięcznego wynagrodzenia (4 184 zł) oraz odszkodowanie w związku z pozorną likwidacją stanowiska pracy w wysokości równowartości trzymiesięcznego wynagrodzenia – 6 276 zł.

W zawartej ugodzie sądowej nie wskazano, że wypowiedzenie umowy zostało dokonane z naruszeniem przepisów prawa pracy. Nie było również sprostowania świadectwa pracy.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że ugoda sądowa z byłym pracownikiem została zawarta 7 grudnia 2022 roku. W treści ugody sądowej brak jest informacji na podstawie jakich przepisów została zawarta. Powódka występowała do sądu z kilkoma roszczeniami, pierwszą a zarazem najniższą z żądanych kwot było 4 184 zł i ta została ujęta w ugodzie. Dyrektor szkoły uznała takie rozwiązanie za korzystne, ponieważ nie tylko ograniczało roszczenia finansowe powódki, ale również stabilizowało sytuację kadrową w szkole. Wypłacona kwota brutto nie jest odszkodowaniem a jedynie ograniczeniem ewentualnych wyższych strat.

Kwota ustalona ugodą sądową nie dotyczyła szkody rzeczywistej. Wypłacona kwota miała wyczerpać wszelkie roszczenia stron wynikające z łączącego je stosunku pracy i jego rozwiązania.

Pytanie (sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy Szkoła Podstawowa w C. postąpiła zgodnie z prawem pobierając podatek dochodowy przy wypłaceniu byłemu pracownikowi kwoty wynikającej z zawartej ugody sądowej?

Państwa stanowisko w sprawie (wynikające z wniosku i jego uzupełnień)

W Państwa ocenie, szkoła zapłaciła byłemu pracownikowi kwotę 4 184 zł brutto, po potrąceniu składek ZUS i podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż w ugodzie sądowej została określona kwota brutto.

W zawartej ugodzie sadowej nie wskazano, że wypowiedzenie umowy zostało dokonane z naruszeniem obowiązujących przepisów. Wypłacone świadczenie nie dotyczyło zatem szkody rzeczywistej. Podstawowym warunkiem zwolnienia od opodatkowania jest jego odszkodowawczy charakter. W tej sytuacji zatem wypłacone świadczenie podlega opodatkowaniu w kontekście przewidywanych utraconych korzyści. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnienie obejmuje inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a.otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą

b.dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W dniu 31 grudnia 2022 r. została wypłacona kwota wynikająca z ugody sądowej.

Od kwoty brutto zgodnie z logiką przepisów o ubezpieczeniach społecznych i podatku dochodowym od osób fizycznych zostały pobrane składki na ubezpieczenia społeczne i podatek dochodowy.

Powódka w pozwie wnosiła o zmianę w świadectwie pracy dotyczącą rodzaju wykonywanej pracy oraz sprostowania dotyczącego przyczyn ustania stosunku pracy. Ponadto wnosiła o odszkodowanie w związku z likwidacją stanowiska pracy nie z winy pracownika oraz odszkodowanie w związku z pozorną likwidacją stanowiska pracy.

W treści ugody nie ma jednak informacji, że ustalona kwota jest odszkodowaniem. Ponadto nie wskazano, że wypowiedzenie umowy zostało dokonane z naruszeniem obowiązujących przepisów. Nie było również sprostowania świadectwa pracy.

Uznano zatem, że wypłacone świadczenie nie dotyczy szkody rzeczywistej i nie ma odszkodowawczego charakteru.

Szkoła Podstawowa w C. słusznie pobrała podatek dochodowy od osób fizycznych od kwoty brutto ugody sądowej.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 2647, z późn. zm.):

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Na podstawie art. 11 ust. 1 cyt. ustawy:

Przychody pracownicze, mają podstawę prawną w art. 12 ust. 1 przywołanej ustawy, zgodnie z którym:

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Analiza powyższego przepisu prowadzi do wniosku, że podstawą nabycia prawa do m.in. odszkodowań wypłaconych pracownikowi lub byłemu pracownikowi jest łączący lub uprzednio łączący tę osobę z pracodawcą stosunek pracy, a zatem odprawy i odszkodowania takie stanowią przychód ze stosunku pracy, opodatkowany lub zwolniony od podatku.

W myśl art. 12 ust. 4 ww. ustawy:

Zatem każde odszkodowanie stanowi przysporzenie majątkowe, przychód podatkowy. Jednakże ustawodawca ze względów celowościowych wprowadził w zakresie niektórych odszkodowań zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, które wynikają m.in. z treści art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy.

Na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Natomiast w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy objęte są odszkodowania lub zadośćuczynienia, w sytuacji gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów; lub też jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, z wyjątkiem wymienionych w lit. a-g tego przepisu.

Natomiast zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, obejmuje swym zakresem odszkodowania lub zadośćuczynienia przyznane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, których wysokość lub zasady ustalania nie wynikają wprost z regulacji wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy czym ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy wyłączone są świadczenia otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz świadczenia dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zakres tego zwolnienia obejmuje tylko odszkodowania lub zadośćuczynienia za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie lub zadośćuczynienie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i świadczenia z tytułu utraconych korzyści. Świadczenia z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 ze zm.):

Ponadto należy podkreślić, że ww. zwolnienie jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. W związku z tym, tylko otrzymanie odszkodowania lub zadośćuczynienia opisanego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

Zatem, korzystanie ze zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Mając na uwadze przedstawione powyżej okoliczności należy stwierdzić, że zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

·otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,

·odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie: ustawy, przepisów wykonawczych do ustawy, układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy,

·wysokość bądź zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia muszą wprost wynikać z ww. aktów,

·nie mogą zachodzić wyłączenia, o jakich mowa w lit. a-g art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z analizy wniosku wynika, że 7 grudnia 2022 r. zawarli Państwo ugodę sądową z byłym pracownikiem, w związku ze złożeniem przez niego pozwu do sądu odszkodowanie w związku z likwidacją stanowiska pracy i rozwiązaniem stosunku pracy nie z winy pracownika w wysokości równowartości dwumiesięcznego wynagrodzenia (4 184 zł) oraz odszkodowanie w związku z pozorną likwidacją stanowiska pracy w wysokości równowartości trzymiesięcznego wynagrodzenia – 6 276 zł. W zawartej ugodzie sądowej nie wskazano, że wypowiedzenie umowy zostało dokonane z naruszeniem przepisów prawa pracy. Nie było również sprostowania świadectwa pracy. Powódka występowała do sądu z kilkoma roszczeniami, pierwszą a zarazem najniższą z żądanych kwot było 4 184 zł i kwota ta została ujęta w ugodzie. Dyrektor szkoły uznała takie rozwiązanie za korzystne, ponieważ nie tylko ograniczało roszczenia finansowe powódki, ale również stabilizowało sytuację kadrową w szkole. Wypłacona kwota brutto nie jest odszkodowaniem a jedynie ograniczeniem ewentualnych wyższych strat. Kwota ustalona ugodą sądową nie dotyczyła szkody rzeczywistej. Wypłacona kwota miała wyczerpać wszelkie roszczenia stron wynikające z łączącego je stosunku pracy i jego rozwiązania.

Wątpliwość Państwa budzi kwestia, czy postąpili Państwo zgodnie z prawem pobierając podatek dochodowy przy wypłaceniu byłemu pracownikowi kwoty wynikającej z zawartej ugody sądowej.

Na mocy art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.):

Stosownie do przepisu art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2022 r.:

Stosownie do przepisu art. 38 ww. ustawy:

Treść powyższych przepisów zobowiązuje płatnika do obliczania i poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od osób, które uzyskują od płatnika przychody ze stosunku pracy.

W analizowanej sprawie wypłacona byłemu pracownikowi kwota wynika z ustaleń zawartych między stronami ugody i ma charakter czysto umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. Ponadto, ma ona rekompensować byłemu pracownikowi utracone przez niego korzyści, w wyniku rozwiązania umowy o pracę.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r., poz. 1510, z późn. zm.).

W myśl art. 45 § 1 ww. ustawy:

Na podstawie art. 45 § 2 cyt. ustawy:

Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 powyższej ustawy, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 471 Kodeksu pracy).

Przepis art. 52 § 1 ustawy Kodeks pracy stanowi, że pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:

1.ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych,

2.popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,

3.zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Zgodnie z art. 56 § 1 ww. ustawy:

Tymczasem, w myśl art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022, poz. 1360, ze zm.):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m. in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Jak już wcześniej wskazano, kwota wypłacona byłemu pracownikowi wynika jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami ugody, ma charakter czysto umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron.

Wskazali Państwo, że wypłacona kwota nie jest odszkodowaniem, a jedynie ograniczeniem ewentualnych wyższych strat. Kwota ustalona ugodą sądową nie dotyczyła szkody rzeczywistej. Kwota ta miała wyczerpać wszelkie roszczenia stron wynikające z łączącego je stosunku pracy i jego rozwiązania.

W konsekwencji, w przypadku, w którym wypłata świadczenia następuje na podstawie zawartego przez strony porozumienia (ugody), a więc wyrażonej w ten sposób woli takiego ułożenia wzajemnych relacji prawnych – nie może być mowy o bezprawności działania i naprawieniu wyrządzonej szkody lub krzywdy.

Wobec powyższego, w analizowanej sprawie wypłacona kwota – na podstawie zawartej ugody sądowej – byłemu pracownikowi nie korzysta ze zwolnienia zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem wypłacona 31 grudnia 2022 r. kwota stanowi dla tego pracownika przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu tym podatkiem, ponieważ wypłata tegoż świadczenia miała swoje źródło w uprzednio łączącym pracownika z Państwem stosunkiem pracy.

Wskazać bowiem należy, że gdyby tego stosunku nie było - pracownik nie miałby podstaw występować z roszczeniem o zasądzenie odszkodowania za nieuzasadnione i niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę.

Zatem, Państwo jako płatnik, wypłacając zasądzoną w ramach ugody sądowej kwotę, zobowiązani byli do naliczenia, pobrania i odprowadzenia z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).