Zmiana interpretacji indywidualnej z dnia 17 sierpnia 2023 r., Szef Krajowej Administracji Skarbowej, sygn. DOP3.8222.105.2023.CNRU

Skutki podatkowe wypłaty rekompensaty (zwrotu udziałów nadobowiązkowych) - SKOK.

Zmiana interpretacji indywidualnej

Szanowny Panie,

w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z 19 czerwca 2019 r. Nr 0114-KDIP3-2.4011.189.2019.2.AK, wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, zmieniam z urzędu^[1] wymienioną interpretację stwierdzając, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z 20 marca 2019 r. (data wpływu 20 marca 2019 r.)., uzupełnionym pismem z 8 maja 2019 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty rekompensaty (zwrotu udziałów nadobowiązkowych) jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 marca 2019 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty rekompensaty (zwrotu udziałów nadobowiązkowych).

Treść wniosku, uzupełnionym pismem z 8 maja 2019 r., jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Z zaoszczędzonych środków z emerytury na rachunku oszczędnościowym w SKOK Y. przeniósł Pan pieniądze na roczną lokatę terminową w dniu 09 kwietnia 2014 r. w wysokości 36.320,00 zł i udział na sumę 15.570,00 zł, z tytułu nieoprocentowania udziałów miał Pan podwyższone oprocentowanie lokaty. Ze względu na dobrą współpracę ze SKOK Y., nie miał Pan żadnych podejrzeń oszustwa, a więc umowa został przedłużona na kolejny okres, trwało to 4 lata i po tym okresie otrzymał Pan pismo z banku X., że nastąpiło połączenie SKOK Y. z Bankiem X. i wszystkie rachunki związane ze SKOK Y. należy przenieść do Banku X. i został Pan zaproszony do dalszej współpracy. Po udaniu się do Banku X. z rozmowy z pracownikiem wynikało, że nie ma żadnych obaw co do środków finansowych i należy środki finansowe przenieść lub mogą być w pełni wypłacone w X. Po niedługim namyśle ze względu, że środki udziałowe będą na rachunku ROR a lokaty oprocentowane poniżej 1% zdecydował Pan wycofać wszystkie środki i przelać do innego banku. Po umówieniu się na odpowiedni dzień, SKOK Y. wypłaciła Panu całą sumę z lokaty z odsetkami, natomiast pracownik X. stwierdził, że to oni wypłacają środki z udziałów, więc zgodził się Pan i został Panu zwrócony cały udział z niewielką nadwyżką, a więc udział wynosił 15.570,00 zł, a Panu wypłacono 16.050,00 zł, różnicę w wysokości 480,00 zł, uważał Pan za rekompensatę. Na tym zostało zakończone rozliczenie. Pracownik X. poinformował Pana, że jeżeli nie ma Pan żadnych uwag co do rozliczenia, to żeby podpisać oświadczenie, że nie ma Pan roszczeń do banku X., ponieważ wszystkie należności faktycznie zostały Panu zwrócone, więc zgodził się Pan to poświadczyć.

Problem nastąpił po 8 miesiącach (lipiec 2018 do marca 2019), po otrzymaniu PIT-11 (…) o zapłaceniu podatku dochodowego od wypłaconych Panu udziałów, które posiadał Pan w SKOK Y. w wysokości 16.050,00 zł, jako Pana dochód.

Umowa (lokata) terminowa w powiązaniu z udziałem ponadobowiązkowym w SKOK Y. została zawarta w dniu 9 kwietnia 2014 r. w oddziale w A. na sumę lokaty 36.320. zł i udział 15.570,00 zł. Ze względów organizacyjnych Oddział SKOK Y. w A. został zlikwidowany, a obsługę rachunków przeniesiono do innych oddziałów, w Pana przypadku do B. Jeżeli nie wnosił Pan żadnych zmian do zawartej umowy, to stosownie do umowy została przedłużana na następne roczne okresy i trwało to do lipca 2018 r. Został Pan poinformowany przez SKOK Y. w B., że SKOK Y. nie jest w upadłości a w razie wątpliwości, to SKOK Y. ma zabezpieczone środki gwarancyjne na wypłacenie należności zgromadzonych w SKOK Y. Pana udział nie był oprocentowany a kwota 480,00 zł, to rekompensata za wcześniejsze zerwanie umowy za udziały ponadobowiązkowe, (taką informację otrzymał Pan z Banku), a może odsetki. Przy rozliczeniu Bank przedstawił Panu wniosek o wypłatę rekompensaty z tytułu wpłat dokonanych na objęcie udziałów ponadobowiązkowych w SKOK Y. Nie otrzymał Pan, ani nie posiadał żadnych informacji o jakiejkolwiek upadłości czy też zadłużeniu SKOK Y. Otrzymał Pan zapewnienie, że połączenie z Bankiem X. następuje w sposób naturalny i są zabezpieczenia w postaci rezerw finansowych na zwrot należności dla klientów Banku. Nie posiada Pan wiedzy, czy został odprowadzony podatek dochodowy od rekompensaty z tytułu udziałów nadobowiązkowych, od różnicy pomiędzy wypłatą a wpłatą. Wskazał Pan, iż otrzymał zwrot wpłat na udziały ponadobowiązkowe z dnia 9 kwietnia 2014 r. Uważa Pan, że tylko różnicę pomiędzy wpłatą a wypłatą (tj. 480,00 zł) można uznać za rekompensatę. Wskazuje Pan również, że wypłaty środków pieniężnych z lokaty dokonał Bank SKOK Y. w C., a udziały nadobowiązkowe wypłacił Panu Bank X. w C.

Pytanie

Czy od wypłaty udziałów w wysokości 15.570,00 zł, a które to pochodziły z Pana oszczędności (z emerytury, która była już opodatkowana), a które nie przyniosły Panu dochodu, powinien Pan płacić drugi powielający się podatek dochodowy?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem – kwota 15.570,00 zł, to Pana wpłata, a wypłacono Panu 16.050,00 zł powiększone o różnicę 480,00 zł, jedynie tą sumę uważa Pan za dochód, chociaż to niewielka gratyfikacja, kiedy SKOK Y. dysponowała Pana udziałem przez 4 lata.

Ocena stanowiska dokonana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 19 czerwca 2019 r. Nr 0114-KDIP3-2.4011.189.2019.2.AK uznał Pana stanowisko przedstawione we wniosku za nieprawidłowe.

Uzasadnienie zmiany interpretacji indywidualnej

Po zapoznaniu się z aktami sprawy stwierdzam, że interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej jest nieprawidłowa.

Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych określają przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych^[2].

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy PIT:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy PIT:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Stosownie zaś do treści art. 11 ust. 1 ustawy PIT:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychód należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno w postaci pieniężnej, jak i w postaci niepieniężnej.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy PIT:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jednocześnie stosowanie do art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy PIT wolne od podatku dochodowego są:

przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Ponadto zauważyć należy, że struktura organizacyjna spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (dalej: „SKOK”) jest teoretycznie tożsama ze strukturą spółdzielni. Przepis art. 2 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych^[3] informuje, że są one spółdzielniami, do których stosuje się przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze^[4] . To właśnie przepisy ustawy – Prawo spółdzielcze przyczyniają się w głównej mierze do wyjątkowego charakteru SKOK-u, odróżniając go od instytucji stricte finansowej.

Przepis art. 8 ust. 1 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych dotyczący tworzenia statutu SKOK oraz kwestii związanych z zasadami funkcjonowania kontroli wewnętrznej, czy też funduszami i zasadami gospodarki finansowej, bezpośrednio odwołuje się do przepisów szczegółowych zawartych w ustawie – Prawo spółdzielcze.

Z przepisu art. 5 § 1 ustawy – Prawo spółdzielcze wynika bowiem, że statut spółdzielni powinien określać m.in.: oznaczenie nazwy z dodatkiem „spółdzielnia” lub „spółdzielczy”, przedmiot działalności spółdzielni, wysokość wpisowego oraz wysokość i ilość udziałów, które członek obowiązany jest zadeklarować.

Wyżej wymienione przepisy ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych oraz ustawy – Prawo spółdzielcze przesądzają zatem, że spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa jest spółdzielnią.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 9 kwietnia 2014 r. z zaoszczędzonych środków z emerytury na rachunku oszczędnościowym w SKOK Y. w A. przeniósł Pan pieniądze na roczną lokatę terminową w wysokości 36.320,00 zł i udział na sumę 15.570,00 zł, gdyż z tytułu nieoprocentowania udziałów miał Pan podwyższone oprocentowanie lokaty. Ze względu na dobrą współpracę ze SKOK Y., nie miał Pan żadnych podejrzeń oszustwa, a więc umowa został przedłużona na kolejny okres. Po 4 latach otrzymał Pan pismo z banku X., że nastąpiło połączenie SKOK Y. z Bankiem X. i wszystkie rachunki związane ze SKOK Y. należy przenieść do Banku X. Pracownik Banku X. poinformowała Pana, że nie ma żadnych obaw co do środków finansowych i należy środki finansowe przenieść lub mogą być w pełni wypłacone w X. Zdecydował Pan wycofać wszystkie środki i przelać do innego banku. Po umówieniu się na odpowiedni dzień, SKOK Y. wypłaciła Panu całą sumę z lokaty z odsetkami, natomiast pracownik X. stwierdził, że to oni wypłacają środki z udziałów, więc zgodził się Pan i został Panu zwrócony cały udział z niewielką nadwyżką, a więc udział wynosił 15.570,00 zł, a Panu wypłacono 16.050,00 zł, różnicę w wysokości 480,00 zł, uważał Pan za rekompensatę. Przy rozliczeniu Bank przedstawił Panu wniosek o wypłatę rekompensaty z tytułu wpłat dokonanych na objęcie udziałów ponadobowiązkowych w SKOK Y. Na tym zostało zakończone rozliczenie. Po 8 miesiącach (lipiec 2018 do marca 2019) otrzymał Pan PIT-11 (…) o zapłaceniu podatku dochodowego od wypłaconych Panu udziałów, które posiadał Pan w SKOK Y. w wysokości 16.050,00 zł, jako Pana dochód.

W świetle powyższego oraz mając na względzie zasadę in dubio pro tributario, tj. zasadę rozstrzygania na korzyść podatnika wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego (art. 2a ustawy – Ordynacja podatkowa), należy stwierdzić, że do wypłaty rekompensaty na Pana rzecz, stanowiącej Pana przychód w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy PIT, stosuje się zwolnienie przedmiotowe, wynikające z przepisów art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy PIT.

W związku z tym, Pana stanowisko w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

W konsekwencji dokonuję z urzędu zmiany pisemnej interpretacji indywidualnej z 19 czerwca 2019 r. Nr 0114-KDIP3-2.4011.189.2019.2.AK wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, gdyż stwierdzam jej nieprawidłowość.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Zmieniona interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który przedstawił Pan we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej

•Szef Krajowej Administracji Skarbowej zgodnie z art. 14e § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej:

może z urzędu zmienić wydaną interpretację indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Szef Krajowej Administracji Skarbowej może z urzędu zmienić ją w dowolnym czasie.

•Na podstawie art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego).

•Pan ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie stanu faktycznego, udzielona odpowiedź straci swą aktualność.

•Wskazuję, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego przez Pana we wniosku stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie ustalony odmienny stan faktyczny, to interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

•Stosownie do art. 14k § 1 Ordynacji podatkowej:

zastosowanie się do interpretacji indywidualnej przed jej zmianą, stwierdzeniem jej wygaśnięcia lub przed doręczeniem organowi podatkowemu odpisu prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną nie może szkodzić wnioskodawcy, jak również w przypadku nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej.

Przepis ustanawia tzw. zasadę nieszkodzenia, która pełni funkcję gwarancyjną (ochronną) interpretacji indywidualnej i której szczegółowa treść została uregulowana w art. 14k-14n Ordynacji podatkowej.

•Skorzystanie z mocy ochronnej interpretacji indywidualnej oznacza: brak odpowiedzialności z kodeksu karnego skarbowego, brak naliczania odsetek za zwłokę, oraz w przypadku, gdy zobowiązanie nie zostało prawidłowo wykonane w wyniku zastosowania się Pana do interpretacji oraz skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny będące przedmiotem interpretacji, miały miejsce po doręczeniu interpretacji indywidualnej - zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku w zakresie wynikającym ze zdarzenia będącego przedmiotem interpretacji.

•Z mocy ochronnej interpretacji indywidualnej, która została zmieniona, może Pan nadal korzystać w odniesieniu do rozliczeń podatkowych dokonywanych za okres do końca roku, kwartału następującego po kwartale lub miesiąca następującego po miesiącu (w zależności od okresu rozliczenia podatku), w którym doręczono Panu zmienioną interpretację indywidualną lub stwierdzono jej wygaśnięcie albo doręczono organowi podatkowemu odpis orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności (por. art. 14m § 2 Ordynacja podatkowa).

•Warunkiem skorzystania z ww. ochrony jest zastosowanie się Pana do interpretacji (art. 14k § 1 i art. 14m § 1 Ordynacji podatkowej) oraz złożenie przez Pana wniosku, o którym mowa w art. 14m § 3 Ordynacji podatkowej, w trakcie trwania postępowania podatkowego. Organy podatkowe bowiem nie uwzględniają z urzędu interpretacji prawa podatkowego.

•Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej:

przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się przez Państwa do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacja podatkowa).

•Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw^[5] wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na zmianę interpretacji indywidualnej

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej zmiany interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia (art. 3 § 2 pkt 4a, art. 13 § 1 i § 2 i art. 53 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi^[6]).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (którego działanie jest przedmiotem skargi):

•w dwóch egzemplarzach, na adres: Ministerstwo Finansów, ul. Świętokrzyska 12, 00‑916 Warszawa (art. 47 § 1 i art. 54 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi)

lub

•w formie dokumentu elektronicznego bez dołączania odpisów, zawierającą adres elektroniczny oraz podpisaną kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Ministerstwa Finansów na platformie ePUAP: /bx1qpt265q/SkrytkaESP (art. 46 § 2a, art. 47 § 3 i art. 54 § 1a ww. ustawy). Datą wniesienia skargi w formie dokumentu elektronicznego jest określona w urzędowym poświadczeniu odbioru data jej wprowadzenia do systemu teleinformatycznego Ministerstwa Finansów (art. 83 § 5 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

Skarga na pisemną interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

^[1] art. 13 § 2 pkt 4 oraz art. 14e § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651, ze zm.), zwana dalej „Ordynacją podatkową”.

^[2] Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, ze zm., zwanej dalej „ustawą PIT”.

^[3] Dz. U. z 2022 r. poz. 924, z późn. zm.

^[4] Dz. U. z 2021 poz. 648.

^[5] Dz. U. poz. 2193.

^[6] Dz. U. z 2023 r. poz. 259.