Interpretacja indywidualna z dnia 28 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.346.2023.1.RMA

Obowiązek wystawienia faktury przez prosumenta energii elektrycznej.

Interpretacja indywidualna   – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 czerwca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 21 czerwca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązku wystawienia faktury na rzecz zakładu energetycznego. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca – (…) Sp. z o.o. jest osobą prawną, posiadającą siedzibę oraz zarząd na terytorium Polski. Spółka jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny w Polsce.

Wnioskodawca jest właścicielem mikroinstalacji służącej do wytwarzania energii elektrycznej. W marcu 2023 roku w związku z instalacją układu pomiarowo-rozliczeniowego zaczęły obowiązywać zmiany w umowie na dostawę energii elektrycznej zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a zakładem energetycznym, zgodnie z którymi rozliczana jest energia elektryczna wprowadzona przez Wnioskodawcę do sieci Operatora Systemu Dystrybucyjnego (Wnioskodawca dołączył do grupy Prosumentów). Wnioskodawca wytwarza energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji. Wytwarzanie i przesyłanie energii elektrycznej nie stanowi przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej Spółki.

W czerwcu 2023 roku Wnioskodawca otrzymał od zakładu energetycznego fakturę za energię elektryczną i usługę dystrybucji, zawierającą kwotę pomniejszenia (wartość energii wprowadzonej) w rozliczeniach z tytułu energii wprowadzonej przez Wnioskodawcę do sieci. Wnioskodawca zobowiązany jest do zapłaty kwoty brutto wynikającej z faktury po pomniejszeniu. Kwota pomniejszenia wyliczana jest w oparciu o ilość wprowadzonej energii i cenę rynkową. W załączeniu do wniosku (…) Sp. z o.o. przekazuje skan umowy na dostawę energii elektrycznej oraz faktury otrzymanej z zakładu energetycznego.

Pytanie

Czy Wnioskodawca zobowiązany jest wystawienia na zakład energetyczny faktury VAT, w której kwota pomniejszenia (wartość energii wprowadzonej) stanowiłaby wartość brutto faktury?

Państwa stanowisko w sprawie

Przekazanie nadwyżki energii z mikroinstalacji do sieci dystrybucyjnej należy uznać za odpłatną dostawę tej energii na rzecz zakładu energetycznego, stąd zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podlega ona opodatkowaniu podatkiem VAT i zgodnie z art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT Wnioskodawca powinien wystawić fakturę VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Zgodnie z art. 2 pkt 6 i 22 ustawy:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Zauważyć należy, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Zatem czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Treść powyższych przepisów znajduje odzwierciedlenie w art. 9 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE z 11 grudnia 2006 r. L 347/1), zgodnie z którym:

Zgodnie z art. 2 pkt 19 i pkt 27a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1378 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o OZE”:

Stosownie do art. 3 ustawy o OZE:

Zgodnie z art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE:

W myśl art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o OZE:

Szczegółowy sposób rozliczania prosumenta z udostępnionej energii regulują przepisy art. 4 ust. 2a-7 ustawy o OZE.

Jak wynika z art. 4 ust. 3a ustawy o OZE:

Zgodnie z art. 4b ust. 1 ustawy o OZE:

Przepisy art. 4c ustawy o OZE definiują tzw. „depozyt prosumencki”:

W myśl art. 40 ust. 1a ustawy o OZE:

Na mocy art. 4 ust. 8 ustawy o OZE:

W zakresie, w jakim powołane przepisy dotyczą prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, wejdą one w życie 2 lipca 2024 r.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowani jako podatnik VAT czynny w Polsce i są właścicielem mikroinstalacji służącej do wytwarzania energii elektrycznej. W marcu 2023 roku w związku z instalacją układu pomiarowo-rozliczeniowego zaczęły obowiązywać zmiany w umowie na dostawę energii elektrycznej zawartej pomiędzy Państwem a zakładem energetycznym, zgodnie z którymi rozliczana jest energia elektryczna wprowadzona przez Państwa do sieci Operatora Systemu Dystrybucyjnego (dołączyli Państwo do grupy Prosumentów). Wytwarzają Państwo energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji; wytwarzanie i przesyłanie energii elektrycznej nie stanowi przedmiotu Państwa przeważającej działalności gospodarczej Spółki.

W czerwcu 2023 roku otrzymali Państwo od zakładu energetycznego fakturę za energię elektryczną i usługę dystrybucji, zawierającą kwotę pomniejszenia (wartość energii wprowadzonej) w rozliczeniach z tytułu energii wprowadzonej przez Państwa do sieci. Są Państwo zobowiązani do zapłaty kwoty brutto wynikającej z faktury po pomniejszeniu. Kwota pomniejszenia wyliczana jest w oparciu o ilość wprowadzonej energii i cenę rynkową.

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy są Państwo zobowiązany do wystawienia na rzecz zakładu energetycznego faktury, w której kwota pomniejszenia (wartość energii wprowadzonej) stanowiłaby wartość brutto tej faktury.

W świetle zacytowanych wyżej przepisów, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług sprzedaż energii elektrycznej (stanowiącej towar), w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii za wynagrodzeniem, co do zasady wpisuje się w definicję działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów na zasadach dla niej określonych. Kwalifikacji tej nie zmienia treść art. 4 ust. 8 ustawy o OZE, gdyż ustawa definiuje we własnym zakresie działalność gospodarczą i definicja ta jest szersza niż np. zakres działalności gospodarczej wynikający z ustawy Prawo przedsiębiorców.

Znajduje to potwierdzenie w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-219/12 Fuchs, w którym Trybunał uznał, że:

Ustawa nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą będącą świadczeniem wzajemnym. Dostawcę towarów lub usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego). Za dokonanie tych czynności wynagrodzenie musi być wyrażalne w pieniądzu, co jednak nie oznacza, że musi mieć ono postać pieniężną, gdyż wynagrodzenie (odpłatność) jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową (zapłatą za towar lub usługę może być inny towar lub usługa), albo mieszaną (zapłata w części pieniężna, a w części rzeczowa). Innymi słowy, musi istnieć możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za dostawę towarów lub świadczenie usług.

Jak wskazano, sprzedaż energii elektrycznej (stanowiącej towar), w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii za wynagrodzeniem, co do zasady wpisuje się w definicję działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów, co znajduje potwierdzenie w ww. wyroku TSUE w sprawie C‑219/12. W okolicznościach niniejszej sprawy sprzedaż energii elektrycznej należy rozpatrywać więc jako działalność gospodarczą w kontekście art. 15 ust. 2 ustawy, a Państwa należy uznać za podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Jak wynika z przepisów ustawy o OZE, w przypadku gdy prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej czy prosument wirtualny wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2024 r., wartość energii elektrycznej (o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE) jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego zgodnie z art. 4b ust. 1 ustawy o OZE, tj. jako iloczyn sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej w poszczególnych okresach rozliczania niezbilansowania (t) składających się na dany miesiąc kalendarzowy, oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartości ujemne oraz rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, o której mowa w art. 4b ust. 5 ustawy o OZE, wyznaczonej dla danego miesiąca kalendarzowego.

Wskazany powyżej przepis art. 4b ust. 1 ustawy o OZE wyznacza wartość kwoty należnej prosumentowi za wprowadzenie energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej określając ją jako iloczyn ilości energii elektrycznej wynikający z salda ujemnego i rynkowej ceny energii elektrycznej. Kwotę tą należy uznać za należne Państwu (tj. prosumentowi) wynagrodzenie za dostawę energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji.

Fakt wzajemnego kompensowania zobowiązania prosumenta wobec przedsiębiorstwa energetycznego i tego przedsiębiorstwa wobec prosumenta (co wynika z art. 4c ust. 3 ustawy o OZE), pozostaje bez wpływu na określenie odpłatnego charakteru dokonywanej przez Państwa dostawy energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji. Depozyt prosumencki, który pokazuje ilości energii elektrycznej i wartości energii elektrycznej, o których mowa w art. 4 ust. 1a, oraz wynikającą z nich wartość środków za energię elektryczną należną prosumentowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, jak wynika z powyższych przepisów, może pomniejszyć kwotę zobowiązania prosumenta wobec sprzedawcy energii elektrycznej z tytułu zakupu tej energii od sprzedawcy. Przeznaczenie depozytu prosumenta na rozliczenie zobowiązań prosumenta energii odnawialnej z tytułu zakupu energii elektrycznej od sprzedawcy tej energii nie powoduje, że nie dochodzi do dostawy energii elektrycznej przez prosumenta na rzecz sprzedawcy energii elektrycznej.

Tym samym wskazana przez Państwa kwota pomniejszenia wynikająca z otrzymanej przez Państwa od zakładu energetycznego faktury za energię elektryczną nie odzwierciedla należnej Państwu kwoty wynagrodzenia z tytułu dostawy energii elektrycznej, ale jest wyłącznie rozliczeniem z tytułu prowadzenia konta prosumenta i ewidencjonowanych na nim kwot depozytu prosumenckiego.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy:

Natomiast jak stanowi art. 29a ust. 7 ustawy:

Z przytoczonego powyżej przepisu art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Kluczowa dla konstrukcji podstawy opodatkowania jest analiza pojęcia wynagrodzenia rozumianego jako wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług.

Zatem podstawę opodatkowania u Państwa (prosumenta) z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej w instalacji OZE będzie stanowić wartość ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Państwa po zbilansowaniu międzyfazowym i rynkowej ceny energii elektrycznej. Wskazana wartość (iloczyn energii wprowadzonej po zbilansowaniu międzyfazowym i ceny rynkowej) – jak stwierdzono powyżej - jest wartością należną Państwu z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej w instalacji OZE, obejmującą całość należnego Państwu świadczenia od zakładu energetycznego, którą – w celu określenia podstawy opodatkowania – należy pomniejszyć o kwotę występującego dla tej dostawy podatku należnego. Wskazuje to, że ww. wartość (iloczyn energii wprowadzonej do sieci po zbilansowaniu międzyfazowym i ceny rynkowej) stanowi kwotę brutto z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej przez Państwa (tj. prosumenta) w instalacji OZE, to znaczy kwotę zawierającą w sobie podatek.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Stosownie do art. 106i ust.3 pkt 4 ustawy:

W myśl art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a ustawy:

Zatem mają Państwo obowiązek na podstawie ww. przepisów wystawić na rzecz zakładu energetycznego fakturę z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej w instalacji OZE. Wartością brutto tej faktury nie będzie jednak wynikająca z otrzymanej przez Państwa faktury od zakładu energetycznego kwota pomniejszenia (rozliczona w wysokości należnej zapłaty na rzecz zakładu energetycznego), ale wyżej wskazana kwota odpowiadająca iloczynowi energii wprowadzonej do sieci po zbilansowaniu międzyfazowym i ceny rynkowej energii.

Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ponadto Organ informuje, że rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie analizuje załączonych do wniosku dokumentów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności w kontekście zadanego pytania przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Tym samym dokumenty dołączone do złożonego wniosku nie są przedmiotem merytorycznej analizy.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).