Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 25 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-1.4012.383.2023.1.HW

Ustalenia podstawy opodatkowania, momentu powstania obowiązku podatkowego oraz dokumentowania dostawy energii elektrycznej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 lipca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 25 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania z tytułu sprzedaży energii elektrycznej, w tym rozliczenia depozytu prosumenckiego; momentu powstania obowiązku podatkowego dla tych czynności oraz sposobu dokumentowania tych czynności. Uzupełnili go Państwo pismami: z 21 lipca 2023 r. (wpływ 27 lipca 2023 r.) oraz z 8 sierpnia 2023 r. (wpływ 8 sierpnia 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT lub podatek). 

Wnioskodawca, będąc jednostką samorządu terytorialnego, realizuje zadania własne wynikające z art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.), które służą zaspokojeniu zbiorowych potrzeb wspólnoty. Gmina wykonuje określone przedmiotową ustawą zadania w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Wnioskodawca zamierza nabyć oraz zamontować na budynkach użyteczności publicznej – między innymi na świetlicach wiejskich, obiektach sportowych, obiektach infrastruktury wodno-kanalizacyjnej stanowiących jego własność (dalej: Obiekty) – instalacje fotowoltaiczne (dalej: Instalacje). Instalacje będą wytwarzały energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii (dalej: OZE): z energii słonecznej.

Wszystkie wyżej wymienione Instalacje będą stanowiły mikroinstalacje w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1378 ze zm.; dalej: ustawa o OZE) – łączna moc zainstalowana elektryczna każdej z Instalacji będzie nie większa niż 50 kW, a jednocześnie każda Instalacja będzie przyłączona do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150 kW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna będzie nie większa niż 50 kW.

W przypadku wystąpienia nadwyżki wyprodukowanej energii i braku możliwości jej zakumulowania (np. (…)), prąd będzie oddawany do sieci i rozliczany z przedsiębiorstwem. Rozliczanie nadwyżek energii elektrycznej wytworzonej przez Instalacje Wnioskodawcy będzie odbywało się na zasadzie tzw. net-billingu, co szczegółowo określa ustawa o OZE. W tym systemie podstawą rozliczeń (netowania) jest wartość wyprodukowanej i pobieranej energii (według określonej ceny), a nie rozliczenie (netowanie) ilości wyprodukowanej i pobranej z sieci energii w jednostkach miary jak w systemie tzw. net-meteringu, w reżimie którego nie dochodziło do sprzedaży nadwyżek energii elektrycznej w rozumieniu przepisów o VAT.

Gmina będzie tzw. prosumentem energii odnawialnej, o którym mowa w art. 2 pkt 27a ustawy o OZE, a więc odbiorcą końcowym wytwarzającym energię elektryczną wyłącznie z OZE na własne potrzeby w mikroinstalacji, dla którego nie będzie to stanowić przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 773 ze zm.).

W związku z przyłączeniem Instalacji do sieci elektroenergetycznej, Wnioskodawca będzie w przyszłości zawierać z przedsiębiorstwem Y S.A. (dalej: Y lub Zakład, przedsiębiorstwo ) umowy kompleksowe (dalej: Umowa) dotyczące sprzedaży energii elektrycznej (dla Gminy), świadczenia usług dystrybucji oraz usług odbioru i rozliczania energii wprowadzonej do sieci (od Gminy). Na tej podstawie Gmina będzie miała możliwość z jednej strony pobierać (nabywać) energię na potrzeby funkcjonowania Obiektów, a z drugiej strony oddawać do sieci dystrybucyjnej nadwyżki energii wyprodukowanej przez Instalacje i niezużytej na własne potrzeby. Gmina dysponuje wzorem stosowanego obecnie przez Y załącznika do umowy sprzedaży energii elektrycznej pt. „(…)” (dalej: Załącznik), zawierającym szczegółowe zasady rozliczania dostaw i odbioru energii wobec prosumentów.

Faktury za dostarczenie energii elektrycznej oraz za wykonanie pozostałych usług objętych Umową będą wystawiane przez Y za ustalone z Wnioskodawcą okresy rozliczeniowe (np. miesięczne, dwumiesięczne, sześciomiesięczne, dwunastomiesięczne). Konkretna długość okresu rozliczeniowego, za jaki dokonywane będzie rozliczenie energii pobranej/oddanej do sieci, a w konsekwencji za który wystawiana będzie faktura, zostanie ustalona w przyszłości i nie jest obecnie znana Wnioskodawcy. Jednakże okres ten z pewnością będzie krótszy niż dwanaście miesięcy.

Na moment złożenia rozpatrywanego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawca nie zawarł jeszcze z Y indywidualnej Umowy na dostawę lub odbiór energii elektrycznej w odniesieniu do przedmiotowych Instalacji. W szczególności, na moment składania wniosku o wydanie interpretacji Gmina i Zakład nie uzgodniły w Umowie sposobu dokumentowania wynagrodzenia pieniężnego należnego Wnioskodawcy za wprowadzenie energii elektrycznej do sieci ani nie potwierdziły w dwustronnej Umowie zasad indywidualnego rozliczania energii elektrycznej w ramach net-billingu, przy czym Gmina ma wiedzę, że Y nie zawiera umów regulujących indywidualne sposoby rozliczeń – strony takich umów będące czynnymi podatnikami VAT są zobowiązane we własnym zakresie ustalić po swojej stronie, jak będą rozliczać nadwyżki energii wprowadzone do sieci w związku z funkcjonowaniem net-billingu oraz występowaniem w ramach tego zdarzenia jako czynny podatnik VAT. Gmina rozpocznie wprowadzanie do sieci energii elektrycznej z Instalacji na Obiektach w najbliższych miesiącach.

Zgodnie z informacjami zawartymi na stronie internetowej Y, odnoszącymi się do rozliczeń z prosumentami w ramach net-billingu, sprzedaż nadwyżek energii nie jest objęta podatkiem VAT (co może wynikać, w ocenie Gminy, z pewnego uproszczenia stosowanego dla potrzeb klientów będących osobami prywatnymi). Gmina składa rozpatrywany wniosek o wydanie interpretacji w celu potwierdzenia określonych konsekwencji podatkowych w VAT związanych z rozliczeniem sprzedaży nadwyżek energii elektrycznej wyprodukowanej przez Instalacje zakładając, że przedmiotowe czynności stanowią dostawę towarów, którą z racji posiadania statusu podatnika VAT czynnego Wnioskodawca jest zobowiązany opodatkować VAT.

Zasady rozliczania wyprodukowanej energii zgodnie z ustawą o OZE oraz zapisami Załącznika do Umowy przedstawionego przez przedsiębiorstwo.

Biorąc pod uwagę obecnie obowiązujące regulacje zawarte w ustawie o OZE oraz w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniającej dyrektywę 2012/27/UE (dalej: Dyrektywa 2019/944), jak również zapisy Załącznika do Umowy przedstawionego przez Y, Gmina jest w stanie określić, na jakich zasadach będzie przebiegało rozliczanie przez Zakład pobieranej i oddawanej przez Gminę energii.

Y będzie dokonywała dla każdego punktu poboru energii elektrycznej (tzw. PPE) przypisanego do Gminy, do którego przyłączone zostaną Instalacje, rozliczenia wartości energii elektrycznej wprowadzonej (oddanej) do sieci wobec wartości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby danego Obiektu (co określa art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE). Rozliczenie to będzie odbywać się dla każdego miesiąca według poniższych zasad.

Zgodnie z zasadami net-billingu określonymi w ustawie o OZE oraz postanowieniami Załącznika do Umowy (§1 pkt 2 zdanie pierwsze), rozliczenia pomiędzy Wnioskodawcą a Y będą w pierwszej kolejności prowadzone na podstawie ilości energii sumarycznie zbilansowanej w każdej godzinie, co oznacza, że następować będzie porównywanie ilości energii pobranej z sieci z ilością energii oddanej do sieci odrębnie dla każdej zakończonej godziny w dobie.

Wynik dodatni rozliczenia w ramach tego etapu oznaczać będzie, że w danej godzinie wystąpiła nadwyżka ilości energii elektrycznej pobranej z sieci przez Wnioskodawcę nad ilością energii wprowadzonej. Innymi słowy, dodatni wynik rozliczenia będzie wskazywał nadwyżkę (różnicę) energii pobranej nad wyprodukowaną przez Instalacje (tzw. saldo dodatnie).

Wynik ujemny rozliczenia oznaczać będzie, że w danej godzinie nastąpiła nadwyżka ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Wnioskodawcę nad ilością energii pobranej. Ujemny wynik będzie wskazywać nadwyżkę (różnicę) energii wyprodukowanej przez Instalacje nad energią pobraną (tzw. saldo ujemne).

Godziny, w których różnica między energią pobraną wobec energii oddanej będzie dawać wynik dodatni lub ujemny, określane są w Załączniku do Umowy oraz ustawie o OZE jako „okresy rozliczania niezbilansowania”, w stosunku do których Zakład będzie dokonywał dalszego rozliczenia energii.

Na podstawie tak obliczonej ilości energii pobranej lub oddanej w każdej godzinie (w każdym okresie rozliczania niezbilansowania) będzie następować obliczenie jej wartości, poprzez zastosowanie odpowiedniej ceny. Przy czym zarówno ustawa o OZE, jak i Załącznik do Umowy, określają odrębne zasady w stosunku do obliczania wartości energii oddanej do sieci przez Wnioskodawcę oraz obliczania wartości energii przez niego pobranej.

Obliczanie wartości wprowadzonej energii i depozyt prosumencki.

Zgodnie z Załącznikiem oraz przepisami ustawy o OZE, wartość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Wnioskodawcę będzie rozliczana przez Zakład dla każdego miesiąca kalendarzowego w poniższy sposób.

Wartość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w danym miesiącu będzie stanowić iloczyn (§ 1 pkt 6.1. Załącznika do Umowy):

-sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Gminę w poszczególnych okresach rozliczania niezbilansowania przyjmujących wartości ujemne, składających się na dany miesiąc kalendarzowy (tj. sumy ilości energii wprowadzonej do sieci w tych godzinach miesiąca, w których wystąpił ujemny wynik rozliczenia ilościowego) oraz

-rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, wyznaczonej dla danego miesiąca kalendarzowego (do 30 czerwca 2024 r.).

Szczegółowy sposób wyznaczania ceny rynkowej energii elektrycznej został uregulowany w art. 4b ust. 6 i 7 ustawy o OZE oraz w Załączniku do Umowy. W stosunku do rozliczeń po 1 lipca 2024 r., dla wyliczenia wartości sald ujemnych będą obliczane rynkowe ceny energii elektrycznej dla każdej godziny odrębnie (art. 4b ust. 4 i 5 ustawy o OZE), co również zostało powtórzone w Załączniku.

Tak obliczona ilość i wartość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Wnioskodawcę będzie ewidencjonowana na „Koncie prosumenta” (dalej: Konto) prowadzonym przez Zakład. Jednocześnie, Zakład będzie ewidencjonował na Koncie wynikającą z nich wartość środków pieniężnych należną Gminie za energię elektryczną wprowadzoną do sieci. Wartość środków pieniężnych zwana jest w Umowie oraz w ustawie o OZE „Depozytem prosumenckim” (dalej: Depozyt) …). Wartość Depozytu dotycząca danego miesiąca kalendarzowego będzie ustalana i przyporządkowywana do Konta w kolejnym miesiącu kalendarzowym (…).

Obliczanie zobowiązanie wobec Zakładu.

W przypadku energii pobranej przez Wnioskodawcę, jej wartość, a tym samym wynikające z niej zobowiązanie wobec Zakładu, będzie obliczane dla danego okresu rozliczeniowego ustalonego z Wnioskodawcą w niżej opisany sposób (art. 4c ust. 3 ustawy o OZE oraz …).

Zobowiązanie Gminy będzie stanowić sumę iloczynów dla wszystkich okresów rozliczania niezbilansowania przyjmujących wartość dodatnią (tj. sumę iloczynów dla wszystkich godzin, w których wystąpił dodatni wynik rozliczenia ilościowego):

-ilości energii elektrycznej pobranej z sieci przez Wnioskodawcę (obliczonej dla każdej godziny, w której wynik porównania był dodatni),

-ceny sprzedaży energii elektrycznej uwzględniającej obowiązkowe obciążenia podatkowe i fiskalne, stosowanej w rozliczeniach pomiędzy Zakładem i Wnioskodawcą dla tego okresu rozliczenia niezbilansowania.

W Załączniku do Umowy dodatkowo zastrzeżono, że w przypadku, gdy rozliczenia pomiędzy Y a Wnioskodawcą będą prowadzone z wykorzystaniem danych pomiarowych wyznaczanych dla okresów dłuższych niż okres rozliczania niezbilansowania, to ustalenie ilości energii elektrycznej dla danego okresu rozliczania niezbilansowania, przyjmowanej do wyznaczenia wartości energii elektrycznej oraz zobowiązań z tytułu zakupu energii elektrycznej, będzie odbywać się na podstawie ilości energii elektrycznej odpowiednio wprowadzonej do sieci i pobranej z sieci, wyznaczonych dla okresu, dla którego prowadzone są rozliczenia, dzieląc tę ilości energii elektrycznej po równo na zawierające się w tym okresie okresy rozliczania niezbilansowania (… Umowy).

W wyniku wyżej opisanych obliczeń znana będzie wartość Depozytu Wnioskodawcy za dany miesiąc kalendarzowy, a także wysokość zobowiązania Wnioskodawcy wobec Zakładu za ustalony okres rozliczeniowy.

W kolejnym etapie, środki zgromadzone w Depozycie będą przeznaczane na rozliczenie zobowiązań Wnioskodawcy z tytułu zakupu energii elektrycznej od Y (…). Przy czym może wystąpić sytuacja, w której kwota Depozytu będzie wyższa niż kwota zobowiązania wobec Y za dany okres rozliczeniowy.

W przypadku wystąpienia opisanej wyżej nadwyżki Depozytu nad zobowiązaniem, kwota Depozytu Wnioskodawcy będzie rozliczana na Koncie przez 12 miesięcy od dnia przypisania jej jako Depozyt, przy czym na rozliczenie z Zakładem w pierwszej kolejności przeznaczane będą środki o najstarszej dacie przypisania (art. 4c ust. 5 i 7 ustawo o OZE oraz …).

W przypadku, gdy Wnioskodawca nie wykorzysta zgromadzonych dla danego miesiąca kalendarzowego środków stanowiących Depozyt, w okresie 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych, to niewykorzystane środki będą stanowić nadpłatę, która będzie zwracana przez Y w terminie nie dłuższym niż do końca trzynastego miesiąca następującego po danym miesiącu. Wysokość zwracanej nadpłaty nie będzie mogła przekroczyć 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym, którego dotyczyć będzie zwrot nadpłaty.

Po upływie 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty środków do Depozytu, niewykorzystane lub niezwrócone środki będą umarzane (art. 4c ust. 6 ustawy o OZE oraz …). Postanowienia Załącznika do Umowy, a także regulacje ustawy o OZE, nie określają zasad, terminów i formy dokumentowania czynności „oddania” energii elektrycznej przez Wnioskodawcę na rzecz Zakładu. Tym samym, strony Umowy nie uzgodniły w żaden sposób zasad dokumentowania ewentualnych dostaw energii wytwarzanej przez Wnioskodawcę przy pomocy Instalacji.

Rozliczenie net-billingu z przedsiębiorstwem w praktyce (przykład dwóch faktur).

W nawiązaniu do powyżej przedstawionych zasad Wnioskodawca podaje – na przykładzie liczbowym potencjalnej faktury od przedsiębiorstwa – jak w praktyce będzie wyglądało rozliczenie net-billingu. Istotne jest zobrazowanie jak zobowiązanie Gminy za nabycie energii elektrycznej od Zakładu będzie rozliczane z wartością depozytu prosumenckiego przypisanego Gminie.

Przykład (1): Rozliczenie z kwotą do zapłaty na rzecz przedsiębiorstwa:

·Należność Y za okres rozliczeniowy na fakturze: (…).

·Razem depozyt prosumencki: (…).

·Depozyt po rozliczeniu energii (wartość Depozytu na koniec miesiąca po rozliczeniu części jego wartości z bieżącą należnością na rzecz Y): (…)).

·Rozliczenie sprzedaży energii pobranej brutto (wartość, jaka została potrącona z bieżącą należnością Y): (…)).

·Kwota do zapłaty do Y: (…).

Przykład (2): Rozliczenie bez kwoty do zapłaty na rzecz przedsiębiorstwa:

·Należność Y za okres rozliczeniowy na fakturze: (…).

·Razem depozyt prosumencki: (…).

·Depozyt po rozliczeniu energii (wartość Depozytu na koniec miesiąca po rozliczeniu części jego wartości z bieżącą należnością na rzecz Y): (…).

·Rozliczenie sprzedaży energii pobranej brutto (wartość, jaka została potrącona z bieżącą należnością Y): (…).

·Kwota do zapłaty do Y: (…).

Pytania

1.Czy podstawą opodatkowania, jaką Gmina powinna określić z tytułu sprzedaży energii elektrycznej oddanej do sieci w okresie rozliczeniowym, jest taka wartość depozytu prosumenckiego, jaką przedsiębiorstwo rozlicza ze swoją należnością za sprzedaż energii pobranej przez Gminę za ten okres rozliczeniowy, pomniejszona o wartość podatku wyliczonego metodą „w stu”, tj. czy kwotą brutto sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym będzie kwota faktycznej zapłaty Gminie za jej dostawę w formie pomniejszenia kwoty do zapłaty na rzecz przedsiębiorstwa w danym okresie?

2.Czy podstawą opodatkowania dla zdarzenia związanego ze zwrotem niewykorzystanych środków stanowiących depozyt prosumencki po upływie 12 miesięcy od ich przypisania do Konta będzie kwota faktycznie Gminie rozliczona przez przedsiębiorstwo z należnością za sprzedaż energii pobranej w okresie rozliczeniowym/kwota faktycznie Gminie zwrócona na rachunek bankowy przez przedsiębiorstwo z tego tytułu, bez wartości energii elektrycznej z depozytu prosumenckiego podlegającej umorzeniu, pomniejszona o wartość podatku wyliczonego metodą „w stu”, tj. czy kwotą brutto sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym dla tego zdarzenia będzie kwota faktycznej zapłaty środków Gminie za jej dostawę, a nie cała kwota wirtualnie przypisana do Konta podlegająca częściowo zwrotowi a częściowo umorzeniu?

3.Czy momentem powstania obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży nadwyżek energii elektrycznej do sieci w obu przypadkach opisanych w pytaniu nr 1 i nr 2 będzie dzień faktycznego rozliczenia tej sprzedaży pomiędzy Gminą a przedsiębiorstwem rozumiany jako dzień terminu płatności z art. 19a ust. 7 ustawy o VAT, tj. (a) dzień przelewu środków za należność na rzecz przedsiębiorstwa w przypadku kwoty do zapłaty wynikającej z faktury od przedsiębiorstwa i jej opłacenia w terminie przez Gminę, (b) dzień upływu terminu do zapłaty na rzecz przedsiębiorstwa wynikający z faktury w przypadku, gdy płatność nie zostanie przez Gminę dokonana w terminie, albo gdy kwota do zapłaty wyniesie 0 zł, (c) dzień zwrotu części środków z depozytu prosumenckiego po upływie 12 miesięcy na rachunek bankowy Gminy?

4.Czy Gmina może dokumentować sprzedaż energii elektrycznej oddanej do sieci – w opisanych przypadkach w pytaniach nr 1 oraz nr 2 – dokumentem wewnętrznym sprzedaży do czasu ustalenia zasad fakturowania tych zdarzeń z przedsiębiorstwem na podstawie indywidualnych ustaleń, a po podjęciu tych ustaleń na podstawie faktury VAT wystawionej na przedsiębiorstwo, jeżeli będzie wynikało to z dwustronnej Umowy?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Gminy:

1.Podstawą opodatkowania jaką Gmina powinna określić z tytułu sprzedaży energii elektrycznej oddanej do sieci w okresie rozliczeniowym, jest taka wartość depozytu prosumenckiego, jaką przedsiębiorstwo rozlicza ze swoją należnością za sprzedaż energii pobranej przez Gminę za ten okres rozliczeniowy, pomniejszona o wartość podatku wyliczonego metodą „w stu”, tj. kwotą brutto sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym będzie kwota faktycznej zapłaty Gminie za jej dostawę w formie pomniejszenia kwoty do zapłaty na rzecz przedsiębiorstwa w danym okresie.

2.Podstawą opodatkowania dla zdarzenia związanego ze zwrotem niewykorzystanych środków stanowiących depozyt prosumencki po upływie 12 miesięcy od ich przypisania do Konta będzie kwota faktycznie Gminie rozliczona przez przedsiębiorstwo z należnością za sprzedaż energii pobranej w okresie rozliczeniowym/kwota faktycznie Gminie zwrócona na rachunek bankowy przez przedsiębiorstwo z tego tytułu, bez wartości energii elektrycznej z depozytu prosumenckiego podlegającej umorzeniu, pomniejszona o wartość podatku wyliczonego metodą „w stu”, tj. kwotą brutto sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym dla tego zdarzenia będzie kwota faktycznej zapłaty środków Gminie za jej dostawę, a nie cała kwota wirtualnie przypisana do Konta podlegająca częściowo zwrotowi a częściowo umorzeniu.

3.Momentem powstania obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży nadwyżek energii elektrycznej do sieci w obu przypadkach opisanych w pytaniu nr 1 i nr 2 będzie dzień faktycznego rozliczenia tej sprzedaży pomiędzy Gminą a przedsiębiorstwem rozumiany jako dzień terminu płatności z art. 19a ust. 7 ustawy o VAT, tj. (a) dzień przelewu środków za należność na rzecz przedsiębiorstwa w przypadku kwoty do zapłaty wynikającej z faktury od przedsiębiorstwa i jej opłacenia w terminie przez Gminę, (b) dzień upływu terminu do zapłaty na rzecz przedsiębiorstwa wynikający z faktury w przypadku, gdy płatność nie zostanie przez Gminę dokonana w terminie, albo gdy kwota do zapłaty wyniesie 0 zł, (c) dzień zwrotu części środków z depozytu prosumenckiego po upływie 12 miesięcy na rachunek bankowy Gminy.

4.Gmina może dokumentować sprzedaż energii elektrycznej oddanej do sieci – w opisanych przypadkach w pytaniach nr 1 oraz nr 2 – dokumentem wewnętrznym sprzedaży do czasu ustalenia zasad fakturowania tych zdarzeń z przedsiębiorstwem na podstawie indywidualnych ustaleń, a po podjęciu tych ustaleń na podstawie faktury VAT wystawionej na przedsiębiorstwo, jeżeli będzie wynikało to z dwustronnej Umowy.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad 1) – 2)

Uwagi ogólne

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju niezależnie od tego, czy czynności te zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Jednocześnie, jak wskazuje art. 2 pkt. 6 ustawy o VAT, pod pojęciem towarów rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii – a więc również energię elektryczną. Natomiast pod pojęciem sprzedaży rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy o VAT).

Przechodząc do podatnika podatku VAT należy wskazać, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przy czym, jak wskazuje ust. 6 ww. artykułu, za podatnika nie uznaje się organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powołanych przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego nie są podatnikami VAT w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają z tego tytułu należności, opłaty lub składki. Natomiast są uznawane za podatników VAT w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Odnosząc się do zdarzenia wprowadzenia do sieci nadwyżek wytworzonej przez Instalacje energii elektrycznej w sposób stały, to, zdaniem Wnioskodawcy, orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej [dalej: TSUE lub Trybunał] jednoznacznie wskazuje, że działalność taka wykonywana przez Wnioskodawcę, pomimo że jest on jednostką samorządu terytorialnego, będzie zasadniczo wpisywać się w definicję działalności gospodarczej i podlegać opodatkowaniu VAT, jeśli będzie wykonywana za wynagrodzeniem.

Powyższa kwestia była przedmiotem wyroku TSUE z dnia 20 czerwca 2013 r. w sprawie C-219/12 Fuchs, w którym Trybunał wyraził stanowisko, że: „Artykuł 4 ust. 1 i 2 szóstej dyrektywy 77/388 w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych, należy interpretować w ten sposób, że eksploatacja zainstalowanego na służącym prywatnym celom domu mieszkalnym lub obok niego modułu fotowoltaicznego, skonstruowanego w ten sposób, że po pierwsze ilość wytworzonej energii elektrycznej jest zawsze niższa od ilości energii elektrycznej ogółem zużytej przez użytkownika modułu do celów prywatnych, a po drugie energia ta jest dostarczana do sieci za wynagrodzeniem o charakterze stałym, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu tych przepisów”. Trybunał wyjaśnił również, że ilość energii wyprodukowanej w stosunku do ilości energii zużytej jest pozbawiona znaczenia z punktu widzenia zakwalifikowania owej dostawy jako działalności gospodarczej (pkt 31 orzeczenia).

W związku z powyższym Gmina składa wniosek o wydanie interpretacji w celu potwierdzenia określonych konsekwencji podatkowych w VAT związanych z rozliczeniem sprzedaży nadwyżek energii elektrycznej wyprodukowanej przez Instalacje zakładając, że przedmiotowe czynności stanowią dostawę towarów, którą z racji posiadania statusu podatnika VAT czynnego Wnioskodawca jest zobowiązany zaewidencjonować i opodatkować dla celów VAT. Na przedmiotowe stanowisko nie wpływa, w ocenie Gminy, fakt, że Instalacje zostaną zamontowane na Obiektach stanowiących budynki użyteczności publicznej, nawet jeśli będą wykorzystywane one wyłącznie do zadań o charakterze publicznym (niezwiązanych z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT).

Uznanie działalności Wnioskodawcy w zakresie „oddawania” nadwyżek energii wytworzonej przez Instalacje fotowoltaiczne do sieci dystrybucyjnej za działalność gospodarczą w ramach net-billingu znajduje swoje potwierdzenie również w aktualnej linii interpretacyjnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: Dyrektor KIS), zgodnie z którą sprzedaż energii elektrycznej stanowiącej towar, w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii za wynagrodzeniem, zasadniczo stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem jako odpłatna dostawa towarów (por. interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 17 maja 2023 r., o sygn. 0112-KDIL1-1.4012.125.2023.1.WK).

Określenie podstawy opodatkowania z tytułu sprzedaży nadwyżek energii elektrycznej, czyli wartość sprzedaży Gminy z tego tytułu.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Dodatkowo, zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania obejmuje (i) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku; (ii) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Natomiast, jak stanowi art. 29a ust. 10 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania obniża się o:

1)kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2)wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;

3)zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4)wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, przy określeniu podstawy opodatkowania za sprzedaż nadwyżek energii elektrycznej wprowadzonej do sieci niezwykle istotna jest okoliczność, że kwoty przypisane Wnioskodawcy do Depozytu przez Zakład w okresie rozliczeniowym nie muszą ostatecznie stać się wynagrodzeniem uzyskanym przez Gminę z tego tytułu – mogą zostać w części umorzone. Tym samym, przypisane do Depozytu kwoty nie będą stanowiły automatycznie zapłaty, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy. Są to wirtualnie zapisane Gminie środki pieniężne, które mogą zostać rozliczone z bieżącymi należnościami na rzecz przedsiębiorstwa w jednym z okresów rozliczeniowych, albo mogą zostać w części zwrócone a w części umorzone po upływie 12 miesięcy od miesiąca ich przypisania w depozycie prosumenckim, jeżeli nie dojdzie do ich rozliczenia z należnościami na rzecz przedsiębiorstwa do tego czasu – tym samym Gmina może nigdy nie otrzymać zapłaty z tytułu części energii wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej, w kwocie podlegającej umorzeniu.

Opodatkowaniu VAT podlega z kolei m.in. odpłatna dostawa towarów – a nie dostawa towarów przez podatnika jako taka. Element potwierdzenia odpłatności jest bardzo istotny dla możliwości określenia podstawy opodatkowania VAT (poza przypadkami nieodpłatnych dostaw towarów na cele inne niż związane z działalnością gospodarczą, pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT na moment nabycia/wytworzenia towarów w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, co, w ocenie Wnioskodawcy, nie ma zastosowania w bieżącej sprawie z uwagi na fakt, że cała dostawa nadwyżek energii elektrycznej do sieci odbywa się w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej przez Gminę i nie dochodzi do wydania na cele inne niż gospodarcze). W analizowanej sprawie kwestia naliczania odpłatności została uregulowana w przepisach ustawy o OZE i Załącznika do Umowy przedstawionego przez Y.

W szczególności dla określenia kwoty sprzedaży Gminy, od której Gmina rozliczy podatek VAT należny w okresie rozliczeniowym, ze sprzedaży nadwyżek energii elektrycznej z Instalacji, zasadnicze znaczenie ma kwota zapłaty, jaką Wnioskodawca w tym okresie uzyska, a nie wirtualnie skalkulowane środki pieniężne za dostawę energii przypisane Gminie w Depozycie na jej Koncie. Przypisane środki w depozycie prosumenckim będą poświadczały zaistnienie dostawy towarów w rozumieniu VAT, którą Gmina wykonała – dopóki jednak dostawa ta nie stanie się odpłatna, czyli nie dojdzie do jej rozliczenia w praktyce z Zakładem – tj. do zapłaty za nią, nie jest ona jeszcze odpłatna i nie ma podstaw do rozliczenia od niej podatku VAT należnego.

Jak wskazała Gmina w dwóch przykładach liczbowych faktur system rozliczania dostaw nadwyżek energii elektrycznej oddanej do sieci z należnościami na poczet przedsiębiorstwa będzie wyglądał następująco:

Przykład (1): Rozliczenie z kwotą do zapłaty na rzecz przedsiębiorstwa:

·Należność Y za okres rozliczeniowy na fakturze: (…).

·Razem depozyt prosumencki: (…).

·Depozyt po rozliczeniu energii (wartość Depozytu na koniec miesiąca po rozliczeniu części jego wartości z bieżącą należnością na rzecz Y): (…).

·Rozliczenie sprzedaży energii pobranej brutto (wartość, jaka została potrącona z bieżącą należnością Y): (…).

·Kwota do zapłaty do Y: (…).

W powyższym przykładzie widać, że pomimo przypisania w depozycie prosumenckim w danym okresie rozliczeniowym wartości sprzedaży energii elektrycznej na poziomie (…) zł („razem depozyt prosumencki”), tylko kwota (…) zł została rozliczona z bieżącą należnością za energię pobraną. To oznacza, że nie cała dostawa na kwotę (…) zł jest odpłatna – w danym okresie rozliczeniowym odpłatna (zapłacona Gminie przez potrącenie ze zobowiązaniem na rzecz przedsiębiorstwa, w taki sposób, że pomniejsza kwotę do zapłaty) jest tylko dostawa na kwotę (…) zł. Pozostała dostawa w wirtualnie przypisanej kwocie (…) zł określona jako pozostała w Depozycie na Koncie („depozyt po rozliczeniu energii”) nie jest jeszcze odpłatna – stanie się dopiero wówczas, gdy te środki zostaną rozliczone z kolejną należnością na rzecz przedsiębiorstwa (przykładowo w kolejnym okresie rozliczeniowym). Tym samym, za „wszystko co stanowi zapłatę” za dostawę energii elektrycznej na rzecz Gminy w danym okresie rozliczeniowym należy przyjąć wartość kwoty potrącanej z należnością za energię pobraną od Zakładu (a nie wartość środków zapisanych na Depozycie).

Ponadto, kwota zapłaty otrzymana przez Gminę za dostawę nadwyżki energii elektrycznej, odpowiadająca kwocie potrącenia ze zobowiązaniem na rzecz przedsiębiorstwa, stanowi kwotę brutto, w której należy wyliczyć VAT należny tzw. metodą „w stu”. Za słusznością tego stanowiska przemawia fakt, że Gmina nie otrzyma już żadnej dodatkowej ceny czy dopłaty do kwoty potrącanej w danym okresie rozliczeniowym, a po drugie jest ona potrącana również z kwotą brutto (zawierającą podatek VAT należny) należności na rzecz Y. W związku z tym kwotą sprzedaży Gminy w okresie rozliczeniowym zaprezentowanym na Przykładzie (1) będzie kwota brutto (…).

W konsekwencji, w oparciu o art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 1 oraz art. 29a ust. 1, ust. 6 oraz ust. 10 ustawy o VAT, w ocenie Gminy, podstawą opodatkowania, jaką Gmina powinna określić z tytułu sprzedaży energii elektrycznej oddanej do sieci w okresie rozliczeniowym, jest taka wartość depozytu prosumenckiego, jaką przedsiębiorstwo rozlicza ze swoją należnością za sprzedaż energii pobranej przez Gminę za ten okres rozliczeniowy, pomniejszona o wartość podatku wyliczonego metodą „w stu”. Innymi słowy, kwotą brutto sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym będzie kwota faktycznej zapłaty Gminie za jej dostawę w formie pomniejszenia kwoty do zapłaty na rzecz przedsiębiorstwa w danym okresie, a w tej kwocie należy wyliczyć kwotę netto i VAT należny w odpowiedniej stawce.

Odnosząc się z kolei do pytania Wnioskodawcy oznaczonego nr 2, Gmina posłuży się podanym w opisie sprawy Przykładem (2) – przedstawionym poniżej.

Przykład (2): Rozliczenie bez kwoty do zapłaty na rzecz przedsiębiorstwa:

·Należność Y za okres rozliczeniowy na fakturze: brutto (…).

·Razem depozyt prosumencki: (…).

·Depozyt po rozliczeniu energii (wartość Depozytu na koniec miesiąca po rozliczeniu części jego wartości z bieżącą należnością na rzecz Y): (…).

·Rozliczenie sprzedaży energii pobranej brutto (wartość, jaka została potrącona z bieżącą należnością Y): (…).

·Kwota do zapłaty do Y: (…).

W sytuacji, w której wartość depozytu po rozliczeniu energii, jaka zostaje na koniec miesiąca po rozliczeniu części jego wartości z bieżącą należnością na rzecz przedsiębiorstwa o, czyli kwota (…) zł, podlegałaby w kolejnym okresie rozliczeniowym częściowemu zwrotowi do 20% środków przypisanych, a w pozostałej części zostałaby umorzona z uwagi na upływ 12 miesięcy od miesiąca przypisania tej kwoty, nie można uznać, że wartość ta staje się w takiej kwocie kiedykolwiek wynagrodzeniem za dostawę towarów w postaci nadwyżki energii elektrycznej odprowadzonej do sieci. Gmina nie uzyska bowiem w takiej sytuacji wynagrodzenia o takiej wartości za dostawę energii wykonaną na moment tego przypisania w jej Depozycie na Koncie. Gmina może otrzymać zwrot tych środków (niewykorzystanych do rozliczenia ze zobowiązaniem na rzecz Zakładu w poprzednich okresach rozliczeniowych), ale jedynie w wysokości do 20% (czyli otrzyma maksymalnie … zł), a pozostała kwota z depozytu zostanie umorzona (czyli … zł nie zostanie Gminie nigdy wypłacone w związku z dostawą energii dokonaną na moment przypisania tych środków).

Analogicznie do Przykładu (1), również kwotę sprzedaży uzyskiwaną przez Gminę w związku ze zdarzeniem w postaci zwrotu i umorzenia środków na Koncie po upływie 12 miesięcy, należy potraktować jako kwotę brutto sprzedaży (z tych samym powodów co opisane powyżej). W analizowanej sytuacji kwotą sprzedaży będzie kwota brutto …).

W konsekwencji, w oparciu o art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 1 oraz art. 29a ust. 1, 6 oraz 10 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania dla zdarzenia związanego ze zwrotem niewykorzystanych środków stanowiących depozyt prosumencki po upływie 12 miesięcy od ich przypisania do Konta będzie kwota faktycznie Gminie rozliczona przez przedsiębiorstwo z należnością za sprzedaż energii pobranej w okresie rozliczeniowym/kwota faktycznie Gminie zwrócona na rachunek bankowy przez przedsiębiorstwo z tego tytułu, bez wartości energii elektrycznej z depozytu prosumenckiego podlegającej umorzeniu, pomniejszona o wartość podatku wyliczonego metodą „w stu”. Innymi słowy, kwotą brutto sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym dla tego zdarzenia będzie kwota faktycznej zapłaty środków Gminie za jej dostawę, a nie cała kwota wirtualnie przypisana do Konta podlegająca częściowo zwrotowi a częściowo umorzeniu.

Ad. 3)

W myśl art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

Jak stanowi art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego. Jednocześnie, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu - z chwilą upływu terminu płatności (art. 19a ust. 7 ustawy o VAT). Na powstanie obowiązku podatkowego zgodnie z powyższymi zasadami nie ma wpływu wpłata zaliczki lub przedpłaty przed dokonaniem dostawy (art. 19a ust. 8 pkt 2 ustawy o VAT).

Stosownie do art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT, w przypadku dostaw m.in. energii elektrycznej, fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności.

W świetle przywołanych wyżej przepisów w przypadkach, gdy podatnik nie wystawił faktury dokumentującej dostawę energii elektrycznej lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.

Powyższe regulacje ustawy o VAT ustanawiają szczególny sposób rozliczania dostaw mediów, m.in. energii elektrycznej, niejako w oderwaniu od momentu dokonania dostawy. W tym przypadku momentem wyznaczającym obowiązek podatkowy jest moment wystawienia faktury, a jeśli faktury nie wystawiono lub nie istnieje termin na jej wystawienie (co ma miejsce w przypadku Wnioskodawcy z uwagi na brak indywidualnych ustaleń umowny pomiędzy Gminą a przedsiębiorstwem), moment upływu terminu płatności. W praktyce więc kluczowe dla określenia obowiązku podatkowego przy rozliczaniu dostawy energii elektrycznej ma moment rozliczenia stron transakcji.

Obecnie obowiązujące zapisy Umowy i Załącznika do niej, których treścią dysponuje Gmina od przedsiębiorstwa, nie wskazują na zasady fakturowania dostawy nadwyżek energii elektrycznej przez prosumentów będących czynnymi podatnikami VAT i rozliczającymi się w systemie net-bilingu.

Ze względu na brak możliwości zawarcia stosownych uzgodnień z Zakładem, w zakresie akceptacji faktur dokumentujących wprowadzenie energii do sieci, terminów ich wystawienia lub terminów płatności należności na rzecz nabywcy energii w rozumieniu wyżej przywołanych przepisów o VAT, brak jest, w opinii Wnioskodawcy, możliwości dokumentowania sprzedaży nadwyżek energii poprzez fakturę (co szczegółowo Wnioskodawca opisuje w swoim stanowisku do pytania nr 4).

W związku z powyższym określając w analizowanym przypadku moment obowiązku podatkowego należy oprzeć się na zasadzie, zgodnie z którą w przypadku braku wystawienia faktury przed upływem terminu płatności albo przed terminem faktycznej zapłaty, moment upływu terminu płatności albo moment zapłaty (wykonania przelewu) będzie momentem do rozliczenia transakcji w podatku VAT.

Jak wskazała Gmina w uzasadnieniu do pytań oznaczonych nr 1 oraz nr 2, podstawa opodatkowania dla jej dostaw nadwyżek energii elektrycznej powinna zostać określana na podstawie kwot faktycznej zapłaty za te dostawy poprzez rozliczenie ze zobowiązaniem na rzecz Zakładu. W ocenie Gminy, również określenie obowiązku podatkowego dla tych dostaw powinno być uzależnione od rozliczeń z przedsiębiorstwem (ściśle powiązane z tym rozliczeniem). W szczególności, w sytuacji otrzymania faktury od Y i wykonania zapłaty za tę fakturę przelewem w kwocie do zapłaty pomniejszonej o kwotę środków rozliczonych w danym okresie rozliczeniowym z Depozytu na Koncie, dzień tego pomniejszonego przelewu staje się dniem, kiedy faktycznie Gmina uzyskuje płatność za dostawę swojej energii elektrycznej do sieci. Gdyby Gmina nie zapłaciła w terminie wskazanym na fakturze, albo kwota do zapłaty za dany okres rozliczeniowy wynosiłaby 0 zł (jak w Przykładzie (2)), wówczas, w ocenie Gminy, wskazany na fakturze termin zapłaty staje się momentem obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży Gminy – w tym dniu bowiem Gmina miała prawo zapłacić mniej niż zobowiązanie za energię pobraną z sieci, albo w tym dniu Gmina nie musiała nic zapłacić w związku z rozliczeniem swojej sprzedaży z tym zobowiązaniem.

Z kolei w przypadku zdarzenia w postaci zwrotu części środków z depozytu prosumenckiego i umorzenia ich pozostałej części w związku z upływem 12 miesięcy od przypisania, również moment obowiązku podatkowego należy powiązać z rozliczeniem środków zwracanych przez przedsiębiorstwo. Jeżeli Zakład dokona zaliczenia „zwróconych z Depozytu środków” z bieżącym zobowiązaniem (jak w sytuacji opisanej dla rozliczeń analizowanych w ramach pytania nr 1), to analogicznie dzień przelewu kwoty do zapłaty staje się dniem obowiązku podatkowego. Ewentualnie dniem tym będzie termin płatności na fakturze w przypadku zapłaty z opóźnieniem lub braku kwoty do zapłaty za dany okres rozliczeniowy.

Podsumowując, w powyższych przypadkach data faktycznego dokonania zapłaty przez Gminę kwoty wynikającej z faktury wystawionej przez Y lub wskazany przez Y termin płatności będą wyznaczać moment faktycznego rozliczenia wzajemnych należności pomiędzy Wnioskodawcą a przedsiębiorstwem. Obowiązek podatkowy w tych sytuacjach powstaje w oparciu o art. 19a ust. 7 ustawy o VAT.

W przypadku z kolei, w którym w ramach zdarzenia w postaci zwrotu części środków z Depozytu następować będzie na podstawie przelewu na rachunek bankowy Gminy, momentem obowiązku podatkowego dla tej kwoty będzie dzień wpływu tych środków na rachunek bankowy Gminy – również na podstawie art. 19a ust. 7 ustawy o VAT.

Mając powyższe na uwadze, zdaniem Wnioskodawcy, zwrot niewykorzystanych środków stanowiących Depozyt (które mogły dotychczas jedynie być „potencjalnie” użyte jako wynagrodzenie należne za energię „oddaną”) będzie stanowił wynagrodzenie należne Wnioskodawcy, ale dopiero w momencie ich wypłaty lub rozliczenia ich zwrotu z bieżącym zobowiązaniem (a nie na moment pierwotnego przypisania do Konta prosumenckiego) i to będzie moment obowiązku podatkowego dla tego wynagrodzenia Wnioskodawcy. Przedstawione podejście jest również spójne ze sposobem rozliczania dostaw nadwyżek energii elektrycznej do sieci z perspektywy określenia podstawy opodatkowania.

Podsumowując, w ocenie Gminy, momentem powstania obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży nadwyżek energii elektrycznej do sieci w obu przypadkach opisanych w pytaniu nr 1 i nr 2 będzie dzień faktycznego rozliczenia tej sprzedaży pomiędzy Gminą a przedsiębiorstwem rozumiany jako dzień terminu płatności z art. 19a ust. 7 ustawy o VAT, tj. (a) dzień przelewu środków za należność na rzecz przedsiębiorstwa w przypadku kwoty do zapłaty wynikającej z faktury od przedsiębiorstwa i jej opłacenia w terminie przez Gminę, (b) dzień upływu terminu do zapłaty na rzecz przedsiębiorstwa wynikający z faktury w przypadku, gdy płatność nie zostanie przez Gminę dokonana w terminie, albo gdy kwota do zapłaty wyniesie 0 zł, (c) dzień zwrotu części środków z depozytu prosumenckiego po upływie 12 miesięcy na rachunek bankowy Gminy.

Ad. 4)

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Stosownie do art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT, w przypadku dostaw m.in. energii elektrycznej, fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności.

W opinii Wnioskodawcy, okoliczności wskazane w opisie zdarzenia przyszłego uniemożliwiają określenie po pierwsze – terminu wystawienia faktury przez Gminę na przedsiębiorstwo (w związku z art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT), a po drugie nie dają Gminie możliwości wprowadzenia do obrotu prawnego faktur wystawionych na Y, skoro brak jest indywidualnych ustaleń umowny w tym zakresie pomiędzy stronami (tym bardziej, że wyjaśnienia przedsiębiorstwa wręcz wskazują na brak sprzedaży na jego rzecz w takiej sytuacji). W szczególności ani stosowany przez Y wzorzec umowny, ani pozaumowne stanowiska Zakładu, ani również przepisy ustawy o OZE nie określają wprost terminu i możliwości wystawiania faktur przez prosumenta będącego czynnym podatnikiem VAT.

Powyższe prowadzi, w opinii Gminy, do wniosku, że w przedstawionych okolicznościach uzasadnione będzie rozliczanie sprzedaży nadwyżek energii wytworzonej w ramach OZE poprzez wystawienie dokumentu wewnętrznego sprzedaży (a nie faktury).

Zdaniem Gminy, wystawienie faktur z tytułu dostawy nadwyżek energii na Zakład mogłoby powodować wprowadzania do obrotu prawnego faktur VAT, których nie akceptowałby nabywca (co spowodowałoby przykładowo ich odsyłanie do Gminy z uwagi na brak ich akceptacji).

Zdaniem Gminy, dokument wewnętrzny należy wystawić w terminie obowiązku podatkowego opisanego szczegółowo w odpowiedzi na pytanie nr 3, w kwocie odpowiadającej wartości brutto sprzedaży (z podziałem na netto i VAT), zgodnie z opisanymi zasadami w odpowiedzi na pytania nr 1 i nr 2. W ten sposób będzie należało ewidencjonować dokonywaną przez Gminę sprzedaż energii elektrycznej w rozliczeniu JPK Wnioskodawcy.

Jednocześnie, w ocenie Gminy, po ustaleniu zasad fakturowania z Zakładem, dokumentowanie sprzedaży będzie następować na podstawie faktury VAT wystawionej na Zakład w odpowiedniej kwocie sprzedaży i momencie obowiązku podatkowego – pod warunkiem, że takie ustalenia przyjmie Y i zostaną potwierdzone w Umowie.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, Gmina może dokumentować sprzedaż energii elektrycznej oddanej do sieci – w opisanych przypadkach w pytaniach nr 1 oraz nr 2 oraz w momencie opisanym w pytaniu nr 3 – dokumentem wewnętrznym sprzedaży do czasu ustalenia zasad fakturowania tych zdarzeń z przedsiębiorstwem na podstawie indywidualnych ustaleń, a po podjęciu tych ustaleniu na podstawie faktury VAT wystawionej na przedsiębiorstwo, jeżeli będzie wynikało to z dwustronnej Umowy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 i 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:

6) towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii;

22) sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zauważyć należy, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Zatem czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Treść powyższych przepisów znajduje odzwierciedlenie w art. 9 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE z 11 grudnia 2006 r. L 347/1), zgodnie z którym:

Podatnikiem jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają z tego tytułu należności, opłaty lub składki. Podmioty te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwoistym charakterze:

-podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz

-podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Posiada osobowość prawną, a zatem zdolność do działania we własnym imieniu.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszelkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 i 15 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in.

1)ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki.

15)utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych.

Realizacja tych zadań następować może także w drodze dostawy towarów i świadczenia usług w rozumieniu art. 7 i art. 8 ustawy (w zakresie dostaw i usług co do zasady odpłatnych). Gmina, w celu wypełnienia nałożonych na nią zadań, organizuje warunki dla innych podmiotów bądź bezpośrednio uczestniczy w obrocie gospodarczym.

Zgodnie z art. 2 pkt 19 i pkt 27a ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1436), zwanej dalej „ustawą o OZE”:

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

19) mikroinstalacja – instalację odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 50 kW, przyłączoną do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150 kW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna jest nie większa niż 50 kW;

27a) prosument energii odnawialnej - odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji, pod warunkiem że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, nie stanowi to przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz.U. z 2022 r. poz. 459 i 830).

Stosownie do art. 3 ustawy o OZE:

Podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii wymaga uzyskania koncesji na zasadach i warunkach określonych w ustawie – Prawo energetyczne, z wyłączeniem wytwarzania energii elektrycznej:

1)w mikroinstalacji;

2)w małej instalacji;

3)wyłącznie z biogazu rolniczego, w tym w kogeneracji w rozumieniu art. 3 pkt 33 ustawy - Prawo energetyczne;

4)wyłącznie z biopłynów.

Zgodnie z art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE:

Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dokonuje rozliczenia wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej od 1 lipca 2022 r. przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, wytwarzającego energię elektryczną w instalacji odnawialnego źródła energii, której przyłączenie do sieci elektroenergetycznej i wprowadzenie z niej energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej po raz pierwszy nastąpiło po 31 marca 2022 r., z wyłączeniem mikroinstalacji przyłączonych do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej zgodnie z art. 4d ust. 2-11, wobec wartości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby własne.

W myśl art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o OZE:

Rozliczenia, o którym mowa w ust. 1 i 1a, w odniesieniu do prosumenta energii odnawialnej – dokonuje się z uwzględnieniem zasad, o których mowa w ust. 2a-2d, na podstawie wskazań układu pomiarowo-rozliczeniowego dokonującego pomiaru ilości energii elektrycznej w punkcie poboru energii prosumenta energii odnawialnej.

Szczegółowy sposób rozliczania prosumenta z udostępnionej energii regulują przepisy art. 4 ust. 2a-7 ustawy o OZE.

Jak wynika z art. 4 ust. 3a ustawy o OZE:

Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dokonuje rozliczenia, o którym mowa w ust. 1a pkt 2, na podstawie ilości energii sumarycznie zbilansowanych zgodnie z ust. 2a-2d, w zakresie różnicy pomiędzy wartością energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, ustaloną w sposób określony w art. 4b, oraz wartością energii elektrycznej pobranej z tej sieci, ustaloną w sposób określony w art. 4c ust. 3.

Zgodnie z art. 4b ust. 1 ustawy o OZE:

W przypadku gdy prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2024 r., wartość energii elektrycznej, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2, jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego i stanowi iloczyn:

1)sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej w poszczególnych okresach rozliczania niezbilansowania (t) składających się na dany miesiąc kalendarzowy, oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartości ujemne;

2)rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, o której mowa w ust. 5, wyznaczonej dla danego miesiąca kalendarzowego.

Przepisy art. 4c ustawy o OZE definiują tzw. „depozyt prosumencki”:

1. Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, w celu prowadzenia rozliczeń, o których mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2, prowadzi konto dla prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, zwane dalej „kontem prosumenta”, na którym ewidencjonuje ilości energii elektrycznej i wartości energii elektrycznej, o których mowa w art. 4 ust. 1a, oraz wynikającą z nich wartość środków za energię elektryczną należną prosumentowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, zwaną dalej „depozytem prosumenckim”.

2. Depozyt prosumencki przeznaczany jest na rozliczenie zobowiązań prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej z tytułu zakupu energii elektrycznej od sprzedawcy prowadzącego konto prosumenta, o którym mowa w ust. 1.

3. Zobowiązanie prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, o którym mowa w ust. 2, określa się dla danego okresu rozliczeniowego jako sumę iloczynów, dla wszystkich okresów rozliczania niezbilansowania (t) w okresie rozliczeniowym, ilości energii elektrycznej pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb(t) przyjmującym wartość dodatnią, oraz ceny sprzedaży energii elektrycznej uwzględniającej obowiązkowe obciążenia podatkowe i fiskalne, stosowanej w rozliczeniach pomiędzy sprzedawcą i prosumentem dla tego okresu rozliczenia niezbilansowania.

4. Wartość depozytu prosumenckiego dotycząca danego miesiąca kalendarzowego jest ustalana i przyporządkowywana do konta prosumenckiego w kolejnym miesiącu kalendarzowym.

5. Kwota środków stanowiąca depozyt prosumencki może być rozliczana na koncie prosumenckim przez 12 miesięcy od dnia przypisania tej kwoty jako depozyt prosumencki na koncie prosumenta.

W myśl art. 40 ust. 1a ustawy o OZE:

Sprzedawca zobowiązany, o którym mowa w art. 40 ust. 1, ma obowiązek dokonać rozliczenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1-3 oraz w art. 38c ust. 3, chyba że rozliczenia dokonuje sprzedawca wybrany przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej lub spółdzielnię energetyczną, na podstawie umowy kompleksowej lub umowy sprzedaży.

Na mocy art. 4 ust. 8 ustawy o OZE:

Wytwarzanie i wprowadzanie do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej energii elektrycznej, o której mowa w ust. 1 oraz ust. 1a, przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej niebędącego przedsiębiorcą, o którym mowa w ustawie - Prawo przedsiębiorców, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 3 tej ustawy.

W zakresie, w jakim powołane przepisy dotyczą prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, wejdą one w życie 2 lipca 2024 r.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT lub podatek). Wnioskodawca zamierza nabyć oraz zamontować na budynkach użyteczności publicznej – między innymi na świetlicach wiejskich, obiektach sportowych, obiektach infrastruktury wodno-kanalizacyjnej stanowiących jego własność (dalej: Obiekty) – instalacje fotowoltaiczne (dalej: Instalacje). Instalacje będą wytwarzały energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii (dalej: OZE): z energii słonecznej. Wszystkie wyżej wymienione Instalacje będą stanowiły mikroinstalacje w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy o odnawialnych źródłach energii – łączna moc zainstalowana elektryczna każdej z Instalacji będzie nie większa niż 50 kW, a jednocześnie każda Instalacja będzie przyłączona do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150 kW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna będzie nie większa niż 50 kW. W przypadku wystąpienia nadwyżki wyprodukowanej energii i braku możliwości jej zakumulowania (np. (…)), prąd będzie oddawany do sieci i rozliczany z przedsiębiorstwem. Rozliczanie nadwyżek energii elektrycznej wytworzonej przez Instalacje Wnioskodawcy będzie odbywało się na zasadzie tzw. net-billingu, co szczegółowo określa ustawa o OZE. W tym systemie podstawą rozliczeń (netowania) jest wartość wyprodukowanej i pobieranej energii (według określonej ceny). Gmina będzie tzw. prosumentem energii odnawialnej, o którym mowa w art. 2 pkt 27a ustawy o OZE, a więc odbiorcą końcowym wytwarzającym energię elektryczną wyłącznie z OZE na własne potrzeby w mikroinstalacji. W związku z przyłączeniem Instalacji do sieci elektroenergetycznej, Wnioskodawca będzie w przyszłości zawierać z przedsiębiorstwem umowy kompleksowe dotyczące sprzedaży energii elektrycznej (dla Gminy), świadczenia usług dystrybucji oraz usług odbioru i rozliczania energii wprowadzonej do sieci (od Gminy). Na tej podstawie Gmina będzie miała możliwość z jednej strony pobierać (nabywać) energię na potrzeby funkcjonowania Obiektów, a z drugiej strony oddawać do sieci dystrybucyjnej nadwyżki energii wyprodukowanej przez Instalacje i niezużytej na własne potrzeby. Faktury za dostarczenie energii elektrycznej oraz za wykonanie pozostałych usług objętych Umową będą wystawiane przez przedsiębiorstwo za ustalone z Wnioskodawcą okresy rozliczeniowe (np. miesięczne, dwumiesięczne, sześciomiesięczne, dwunastomiesięczne). Konkretna długość okresu rozliczeniowego, za jaki dokonywane będzie rozliczenie energii pobranej/oddanej do sieci, a w konsekwencji, za który wystawiana będzie faktura, zostanie ustalona w przyszłości i nie jest obecnie znana Wnioskodawcy. Jednakże okres ten z pewnością będzie krótszy niż dwanaście miesięcy. Na moment złożenia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawca nie zawarł jeszcze indywidualnej Umowy na dostawę lub odbiór energii elektrycznej w odniesieniu do przedmiotowych Instalacji. W szczególności, na moment składania wniosku o wydanie interpretacji Gmina i Zakład nie uzgodniły w Umowie sposobu dokumentowania wynagrodzenia pieniężnego należnego Wnioskodawcy za wprowadzenie energii elektrycznej do sieci ani nie potwierdziły w dwustronnej Umowie zasad indywidualnego rozliczania energii elektrycznej w ramach net-billingu. Gmina rozpocznie wprowadzanie do sieci energii elektrycznej z Instalacji na Obiektach w najbliższych miesiącach. Biorąc pod uwagę obecnie obowiązujące regulacje zawarte w ustawie o OZE oraz w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniającej dyrektywę 2012/27/UE (dalej: Dyrektywa 2019/944), jak również zapisy Załącznika do Umowy przedstawionego przez Zakład, Gmina jest w stanie określić, na jakich zasadach będzie przebiegało rozliczanie przez Zakład pobieranej i oddawanej przez Gminę energii. Zakład będzie dokonywał dla każdego punktu poboru energii elektrycznej (tzw. PPE) przypisanego do Gminy, do którego przyłączone zostaną Instalacje, rozliczenia wartości energii elektrycznej wprowadzonej (oddanej) do sieci wobec wartości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby danego Obiektu (co określa art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE). Zgodnie z zasadami net-billingu określonymi w ustawie o OZE oraz postanowieniami Załącznika do Umowy, rozliczenia pomiędzy Wnioskodawcą a Zakładem będą w pierwszej kolejności prowadzone na podstawie ilości energii sumarycznie zbilansowanej w każdej godzinie, co oznacza, że następować będzie porównywanie ilości energii pobranej z sieci z ilością energii oddanej do sieci odrębnie dla każdej zakończonej godziny w dobie. Wynik dodatni rozliczenia w ramach tego etapu oznaczać będzie, że w danej godzinie wystąpiła nadwyżka ilości energii elektrycznej pobranej z sieci przez Wnioskodawcę nad ilością energii wprowadzonej. Innymi słowy, dodatni wynik rozliczenia będzie wskazywał nadwyżkę (różnicę) energii pobranej nad wyprodukowaną przez Instalacje (tzw. saldo dodatnie). Wynik ujemny rozliczenia oznaczać będzie, że w danej godzinie nastąpiła nadwyżka ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Wnioskodawcę nad ilością energii pobranej. Ujemny wynik będzie wskazywać nadwyżkę (różnicę) energii wyprodukowanej przez Instalacje nad energią pobraną (tzw. saldo ujemne). Godziny, w których różnica między energią pobraną wobec energii oddanej będzie dawać wynik dodatni lub ujemny, określane są w Załączniku do Umowy oraz ustawie o OZE jako „okresy rozliczania niezbilansowania”, w stosunku do których Zakład będzie dokonywał dalszego rozliczenia energii. Na podstawie tak obliczonej ilości energii pobranej lub oddanej w każdej godzinie (w każdym okresie rozliczania niezbilansowania) będzie następować obliczenie jej wartości, poprzez zastosowanie odpowiedniej ceny. Przy czym zarówno ustawa o OZE, jak i Załącznik do Umowy, określają odrębne zasady w stosunku do obliczania wartości energii oddanej do sieci przez Wnioskodawcę oraz obliczania wartości energii przez niego pobranej. Zgodnie z Załącznikiem oraz przepisami ustawy o OZE, wartość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Wnioskodawcę będzie rozliczana przez Zakład dla każdego miesiąca kalendarzowego w poniższy sposób:

Wartość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w danym miesiącu będzie stanowić iloczyn):

-sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Gminę w poszczególnych okresach rozliczania niezbilansowania przyjmujących wartości ujemne, składających się na dany miesiąc kalendarzowy (tj. sumy ilości energii wprowadzonej do sieci w tych godzinach miesiąca, w których wystąpił ujemny wynik rozliczenia ilościowego) oraz

-rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, wyznaczonej dla danego miesiąca kalendarzowego (do 30 czerwca 2024 r.).

Tak obliczona ilość i wartość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Wnioskodawcę będzie ewidencjonowana na „Koncie prosumenta” prowadzonym przez Zakład. Jednocześnie, Zakład będzie ewidencjonował na Koncie wynikającą z nich wartość środków pieniężnych należną Gminie za energię elektryczną wprowadzoną do sieci. Wartość środków pieniężnych zwana jest w Umowie oraz w ustawie o OZE „Depozytem prosumenckim”. Wartość Depozytu dotycząca danego miesiąca kalendarzowego będzie ustalana i przyporządkowywana do Konta w kolejnym miesiącu kalendarzowym.

W przypadku energii pobranej przez Wnioskodawcę, jej wartość, a tym samym wynikające z niej zobowiązanie wobec Zakładu, będzie obliczane dla danego okresu rozliczeniowego ustalonego z Wnioskodawcą w niżej opisany sposób:

Zobowiązanie Gminy będzie stanowić sumę iloczynów dla wszystkich okresów rozliczania niezbilansowania przyjmujących wartość dodatnią (tj. sumę iloczynów dla wszystkich godzin w których wystąpił dodatni wynik rozliczenia ilościowego):

-ilości energii elektrycznej pobranej z sieci przez Wnioskodawcę (obliczonej dla każdej godziny, w której wynik porównania był dodatni),

-ceny sprzedaży energii elektrycznej uwzględniającej obowiązkowe obciążenia podatkowe i fiskalne, stosowanej w rozliczeniach pomiędzy Zakładem i Wnioskodawcą dla tego okresu rozliczenia niezbilansowania.

W Załączniku do Umowy dodatkowo zastrzeżono, że w przypadku, gdy rozliczenia pomiędzy Zakładem a Wnioskodawcą będą prowadzone z wykorzystaniem danych pomiarowych wyznaczanych dla okresów dłuższych niż okres rozliczania niezbilansowania, to ustalenie ilości energii elektrycznej dla danego okresu rozliczania niezbilansowania, przyjmowanej do wyznaczenia wartości energii elektrycznej oraz zobowiązań z tytułu zakupu energii elektrycznej, będzie odbywać się na podstawie ilości energii elektrycznej odpowiednio wprowadzonej do sieci i pobranej z sieci, wyznaczonych dla okresu, dla którego prowadzone są rozliczenia, dzieląc tę ilości energii elektrycznej po równo na zawierające się w tym okresie okresy rozliczania niezbilansowania. W wyniku wyżej opisanych obliczeń znana będzie wartość Depozytu Wnioskodawcy za dany miesiąc kalendarzowy, a także wysokość zobowiązania Wnioskodawcy wobec Zakładu za ustalony okres rozliczeniowy. W kolejnym etapie, środki zgromadzone w Depozycie będą przeznaczane na rozliczenie zobowiązań Wnioskodawcy z tytułu zakupu energii elektrycznej od Zakładu. Przy czym może wystąpić sytuacja, w której kwota Depozytu będzie wyższa niż kwota zobowiązania wobec zakładu za dany okres rozliczeniowy. W przypadku wystąpienia opisanej wyżej nadwyżki Depozytu nad zobowiązaniem, kwota Depozytu Wnioskodawcy będzie rozliczana na Koncie przez 12 miesięcy od dnia przypisania jej jako Depozyt, przy czym na rozliczenie z Zakładem w pierwszej kolejności przeznaczane będą środki o najstarszej dacie przypisania. W przypadku, gdy Wnioskodawca nie wykorzysta zgromadzonych dla danego miesiąca kalendarzowego środków stanowiących Depozyt, w okresie 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych, to niewykorzystane środki będą stanowić nadpłatę, która będzie zwracana przez Zakład w terminie nie dłuższym niż do końca trzynastego miesiąca następującego po danym miesiącu. Wysokość zwracanej nadpłaty nie będzie mogła przekroczyć 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym, którego dotyczyć będzie zwrot nadpłaty. Po upływie 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty środków do Depozytu, niewykorzystane lub niezwrócone środki będą umarzane (art. 4c ust. 6 ustawy o OZE oraz …). Postanowienia Załącznika do Umowy, a także regulacje ustawy o OZE, nie określają zasad, terminów i formy dokumentowania czynności „oddania” energii elektrycznej przez Wnioskodawcę na rzecz Zakładu. Tym samym, strony Umowy nie uzgodniły w żaden sposób zasad dokumentowania ewentualnych dostaw energii wytwarzanej przez Wnioskodawcę przy pomocy Instalacji.

Państwa wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności ustalenia, czy podstawą opodatkowania, jaką Gmina powinna określić z tytułu sprzedaży energii elektrycznej oddanej do sieci w okresie rozliczeniowym, jest taka wartość depozytu prosumenckiego, jaką przedsiębiorstwo rozlicza ze swoją należnością za sprzedaż energii pobranej przez Gminę za ten okres rozliczeniowy, pomniejszona o wartość podatku wyliczonego metodą „w stu”, tj. czy kwotą brutto sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym będzie kwota faktycznej zapłaty Gminie za jej dostawę w formie pomniejszenia kwoty do zapłaty na rzecz przedsiębiorstwa w danym okresie (pytanie oznaczone nr 1).

W świetle zacytowanych wyżej przepisów, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług sprzedaż energii elektrycznej (stanowiącej towar), w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii za wynagrodzeniem, co do zasady wpisuje się w definicję działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów, na zasadach dla niej określonych. Kwalifikacji tej nie zmienia treść art. 4 ust. 8 ustawy o OZE, gdyż ustawa o podatku od towarów i usług definiuje we własnym zakresie działalność gospodarczą i definicja ta jest szersza niż np. zakres działalności gospodarczej wynikający z ustawy – Prawo przedsiębiorców.

Znajduje to potwierdzenie w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-219/12 Fuchs, w którym Trybunał uznał, że:

„eksploatacja zainstalowanego na służącym prywatnym celom domu mieszkalnym lub obok niego modułu fotowoltaicznego, skonstruowanego w ten sposób, że po pierwsze ilość wytworzonej energii elektrycznej jest zawsze niższa od ilości energii elektrycznej ogółem zużytej przez użytkownika modułu do celów prywatnych, a po drugie energia ta jest dostarczana do sieci za wynagrodzeniem o charakterze stałym, stanowi „działalność gospodarczą” w rozumieniu tych przepisów”.

Ustawa nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z ww. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą będącą świadczeniem wzajemnym. Dostawcę towarów lub usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego). Za dokonanie tych czynności, wynagrodzenie musi być wyrażalne w pieniądzu, co jednak nie oznacza, że musi mieć ono postać pieniężną, gdyż wynagrodzenie (odpłatność) jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową (zapłatą za towar lub usługę może być inny towar lub usługa), albo mieszaną (zapłata w części pieniężna, a w części rzeczowa). Innymi słowy, musi istnieć możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za dostawę towarów lub świadczenie usług.

Jak już więc wskazano, sprzedaż energii elektrycznej (stanowiącej towar), w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii za wynagrodzeniem, co do zasady wpisuje się w definicję działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów, co znajduje potwierdzenie w ww. wyroku TSUE C-219/12.

W okolicznościach niniejszej sprawy sprzedaż energii elektrycznej należy rozpatrywać więc jako działalność gospodarczą w kontekście art. 15 ust. 2 ustawy, a Państwa uznać należy za podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, gdyż w tym przypadku nie występuje wyłączenie jednostki samorządu terytorialnego z grona podatników na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy – dokonywać bowiem będą Państwo dostawy energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji nie jako organ władzy publicznej, lecz na podstawie umowy cywilnoprawnej, która zostanie zawarta z dostawcą energii elektrycznej.

Wskazany powyżej przepis art. 4b ust. 1 ustawy o OZE wyznacza wartość kwoty należnej prosumentowi za wprowadzenie energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej określając ją jako iloczyn ilości energii elektrycznej wynikający z salda ujemnego i rynkowej ceny energii elektrycznej. Kwotę tą należy uznać za wynagrodzenie należne Państwu, tj. prosumentowi, za dostawę energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji.

Z przywołanych przepisów ustawy o OZE wynika również, że wartość depozytu prosumenta jest przeznaczana na rozliczenie zobowiązań prosumenta, a zatem będzie pomniejszać kwotę podlegającą zapłacie przez prosumenta w danym okresie rozliczeniowym.

Jak już wskazano, w przypadku wytworzenia przez Państwa energii elektrycznej w odnawialnym źródle energii i wprowadzenia jej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, dokonają Państwo dostawy tej energii, za którą będzie Państwu przysługiwało wynagrodzenie określone jako iloczyn ilości energii elektrycznej wynikający z salda ujemnego (tj. ilości energii elektrycznej wprowadzonej w poszczególnych godzinach do sieci przez prosumenta – po zbilansowaniu międzyfazowym) i rynkowej ceny energii elektrycznej. Depozyt prosumencki, który pokazuje ilości energii elektrycznej i wartości energii elektrycznej, o których mowa w art. 4 ust. 1a ustawy o OZE, oraz wynikającą z nich wartość środków za energię elektryczną należną prosumentowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, jak wynika z powyższych przepisów, może pomniejszyć kwotę zobowiązania prosumenta wobec sprzedawcy energii elektrycznej z tytułu zakupu tej energii od sprzedawcy. Przeznaczenie depozytu prosumenta na rozliczenie zobowiązań prosumenta energii odnawialnej, z tytułu zakupu energii elektrycznej od sprzedawcy tej energii, nie powoduje, że nie dochodzi do dostawy energii elektrycznej przez prosumenta na rzecz sprzedawcy energii elektrycznej.

W konsekwencji Państwo, jako prosument – czynny podatnik VAT – poprzez wprowadzanie energii do sieci energetycznej będą dokonywać na rzecz przedsiębiorstwa dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy.

Zatem wprowadzenie przez Gminę energii elektrycznej do sieci na rzecz przedsiębiorstwa, stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a Państwo dla tej czynności będą działać w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Jak wynika z przepisów ustawy o OZE, w przypadku gdy prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej czy prosument wirtualny wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2024 r., wartość energii elektrycznej (o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE) jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego zgodnie z art. 4b ust. 1 ustawy o OZE, tj. jako iloczyn sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej w poszczególnych okresach rozliczania niezbilansowania (t) składających się na dany miesiąc kalendarzowy, oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartości ujemne oraz rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, o której mowa w art. 4b ust. 5 ustawy o OZE, wyznaczonej dla danego miesiąca kalendarzowego.

Wskazany powyżej przepis art. 4b ust. 1 ustawy o OZE wyznacza wartość kwoty należnej prosumentowi za wprowadzenie energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej określając ją jako iloczyn ilości energii elektrycznej wynikający z salda ujemnego i rynkowej ceny energii elektrycznej. Kwotę tą należy uznać za należne Państwu (tj. prosumentowi) wynagrodzenie za dostawę energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji.

Fakt wzajemnego kompensowania zobowiązania prosumenta wobec przedsiębiorstwa i tego przedsiębiorstwa wobec prosumenta (co wynika z art. 4c ust. 3 ustawy o OZE), pozostaje bez wpływu na określenie odpłatnego charakteru dokonywanej przez Państwa dostawy energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji. Depozyt prosumencki, który pokazuje ilości energii elektrycznej i wartości energii elektrycznej, o których mowa w art. 4 ust. 1a, oraz wynikającą z nich wartość środków za energię elektryczną należną prosumentowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, jak wykazano wyżej, może pomniejszyć kwotę zobowiązania prosumenta wobec sprzedawcy energii elektrycznej z tytułu zakupu tej energii od sprzedawcy.

Tym samym wskazana przez Państwa wartość depozytu prosumenckiego, jaką przedsiębiorstwo będzie rozliczać ze swoją należnością za sprzedaż energii pobranej przez Gminę za ten okres rozliczeniowy nie będzie odzwierciedlać należnej Państwu kwoty wynagrodzenia z tytułu dostawy przez państwa energii elektrycznej, ale będzie wyłącznie rozliczeniem z tytułu prowadzenia konta prosumenta i ewidencjonowanych na nim kwot depozytu prosumenckiego.

W tym miejscu należy wskazać, że stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy:

Podstawa opodatkowania obejmuje:

1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Natomiast jak stanowi art. 29a ust. 7 ustawy:

Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1)stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2)udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3)otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Z przytoczonego powyżej przepisu art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Kluczowa dla konstrukcji podstawy opodatkowania jest analiza pojęcia wynagrodzenia rozumianego jako wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług.

Zatem podstawę opodatkowania u Państwa (prosumenta) z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej w instalacji OZE będzie stanowić wartość ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Państwa po zbilansowaniu międzyfazowym i rynkowej ceny energii elektrycznej. Wskazana wartość (iloczyn energii wprowadzonej po zbilansowaniu międzyfazowym i ceny rynkowej) – jak stwierdzono powyżej – jest wartością należną Państwu z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej w instalacji OZE, obejmującą całość należnego Państwu świadczenia od zakładu, którą – w celu określenia podstawy opodatkowania – należy pomniejszyć o kwotę występującego dla tej dostawy podatku należnego. Wskazuje to, że ww. wartość (iloczyn energii wprowadzonej do sieci po zbilansowaniu międzyfazowym i ceny rynkowej) stanowi kwotę brutto z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej przez Państwa (tj. prosumenta) w instalacji OZE, to znaczy kwotę zawierającą w sobie podatek.

W konsekwencji podstawą opodatkowania, jaką Gmina powinna określić z tytułu sprzedaży energii elektrycznej oddanej do sieci w okresie rozliczeniowym, nie będzie wartość depozytu prosumenckiego, jaką przedsiębiorstwo rozlicza ze swoją należnością za sprzedaż energii pobranej przez Gminę za ten okres rozliczeniowy, pomniejszona o wartość podatku wyliczonego metodą „w stu”, tj. kwota brutto sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym nie będzie kwotą faktycznej zapłaty Gminie za jej dostawę w formie pomniejszenia kwoty do zapłaty na rzecz przedsiębiorstwa w danym okresie. Podstawę opodatkowania u Państwa jako prosumenta z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej w instalacji OZE będzie stanowić wartość ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez Państwa jako prosumenta do sieci – po zbilansowaniu godzinowym (czyli z uwzględnieniem bilansowania międzyfazowego) i ceny stosowanej dla danego okresu rozliczenia, pomniejszona o kwotę należnego podatku od towarów i usług, bez pomniejszenia jej o wartość rozliczenia depozytu Prosumenta.

Kolejne wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy podstawą opodatkowania dla zdarzenia związanego ze zwrotem niewykorzystanych środków stanowiących depozyt prosumencki po upływie 12 miesięcy od ich przypisania do Konta będzie kwota faktycznie Gminie rozliczona przez przedsiębiorstwo z należnością za sprzedaż energii pobranej w okresie rozliczeniowym/kwota faktycznie Gminie zwrócona na rachunek bankowy przez przedsiębiorstwo z tego tytułu, bez wartości energii elektrycznej z depozytu prosumenckiego podlegającej umorzeniu, pomniejszona o wartość podatku wyliczonego metodą „w stu”, tj. czy kwotą brutto sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym dla tego zdarzenia będzie kwota faktycznej zapłaty środków Gminie za jej dostawę, a nie cała kwota wirtualnie przypisana do Konta podlegająca częściowo zwrotowi a częściowo umorzeniu.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że depozyt prosumencki przeznaczany jest na rozliczenie zobowiązań prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej z tytułu zakupu energii elektrycznej od sprzedawcy prowadzącego konto prosumenta (art. 4c ust. 1 i 2 ustawy o OZE). Po upływie 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty środków do depozytu prosumenckiego niewykorzystane środki w części stanowiącej nie więcej niż 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej w danym miesiącu kalendarzowym stanowią nadpłatę, którą Sprzedawca zwraca prosumentowi w terminie nie dłuższym niż do końca 13 miesiąca następującego po danym miesiącu, w którym powstał ten depozyt. Pozostała kwota nierozliczona i nie zwrócona prosumentowi podlega umorzeniu.

W efekcie środki zgromadzone w depozycie prosumenckim nie stanowią wynagrodzenia należnego Państwu jako prosumentowi, a tym samym nie stanowią podstawy opodatkowania VAT u Państwa jako prosumenta – tak jak wskazano wyżej, podstawa opodatkowania będzie stanowić wartość ustaloną jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez Prosumenta – po zbilansowaniu godzinowym i rynkowej ceny energii elektrycznej.

Wskazana wartość (iloczyn energii wprowadzonej i ceny rynkowej) – jak wyjaśniono powyżej – jest wartością należną Prosumentowi z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej w instalacji OZE, obejmującą całość świadczenia należnego od przedsiębiorstwa Prosumentowi, którą – w celu określenia podstawy opodatkowania – należy pomniejszyć o kwotę występującego dla tej dostawy podatku należnego. Wynika z powyższego, że wskazana wartość (iloczyn energii wprowadzonej i ceny rynkowej) stanowi kwotę brutto z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej przez Prosumenta w instalacji OZE, to znaczy kwotę zawierającą w sobie podatek. Podatek z tytułu tej czynności należy więc liczyć od sumy wskazanej wartości (iloczynu energii wprowadzonej i ceny rynkowej), tj. metodą „w stu”.

Jak wynika z art. 4 ust. 11 pkt 2 ustawy o OZE, w sytuacji, gdy prosument nie wykorzysta zgromadzonych dla danego miesiąca kalendarzowego środków odpowiadających wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w tym miesiącu w okresie 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych, niewykorzystane środki stanowią nadpłatę, która jest zwracana prosumentowi w terminie nie dłuższym niż do końca 13. miesiąca następującego po danym miesiącu. Wysokość zwracanej nadpłaty nie może przekroczyć dwudziestu procent wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym, którego dotyczy zwrot nadpłaty.

Zgodnie z art. 4c ust. 6 ustawy o OZE:

Po upływie 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty środków do depozytu prosumenckiego niewykorzystane lub niezwrócone na podstawie przepisu art. 4 ust. 11 pkt 2 środki umarza się.

Zatem z powyższych przepisów wynika, że prosument nie może w sposób dowolny dysponować powstałą nadwyżką energii (zgromadzonym depozytem prosumenckim), w tym nie może przeznaczyć jej na regulowanie kolejnych zobowiązań (po upływie 12 miesięcy od powstania tej nadwyżki).

Natomiast jak wynika z art. 4c ustawy o OZE, wartość Depozytu prosumenta jest przeznaczana na rozliczenie zobowiązań prosumenta, a zatem będzie pomniejszać kwotę podlegającą zapłacie przez prosumenta w danym okresie rozliczeniowym, przy czym wartość pomniejszenia nie może być większa niż wynagrodzenie brutto przysługujące sprzedawcy z tytułu samej sprzedaży energii elektrycznej.

Zatem środki zgromadzone na koncie Prosumenta jako depozyt Prosumenta mogą zostać wykorzystane jedynie jako forma zapłaty za zobowiązania Prosumenta w związku z zakupem energii elektrycznej. Środki te mogą posłużyć wyłącznie do uregulowania zobowiązań finansowych Prosumenta za energię pobraną z sieci.

Z uwagi na powyższe nie można zgodzić się z Państwem, że podstawą opodatkowania dla zdarzenia związanego ze zwrotem niewykorzystanych środków stanowiących depozyt prosumencki po upływie 12 miesięcy od ich przypisania do Konta będzie kwota faktycznie Gminie rozliczona przez przedsiębiorstwo z należnością za sprzedaż energii pobranej w okresie rozliczeniowym/kwota faktycznie Gminie zwrócona na rachunek bankowy przez przedsiębiorstwo z tego tytułu, bez wartości energii elektrycznej z depozytu prosumenckiego podlegającej umorzeniu, pomniejszona o wartość podatku wyliczonego metodą „w stu”, tj. kwotą brutto sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym dla tego zdarzenia będzie kwota faktycznej zapłaty środków Gminie za jej dostawę.

Podsumowując, podstawę opodatkowania u Państwa, jako prosumenta z tytułu rozliczenia wytworzonej energii elektrycznej w instalacji OZE, będzie stanowić wartość ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez Państwa jako prosumenta do sieci – po zbilansowaniu godzinowym (czyli z uwzględnieniem bilansowania międzyfazowego) i ceny stosowanej dla danego okresu rozliczenia, pomniejszona o kwotę należnego podatku od towarów i usług, bez pomniejszenia jej o wartość rozliczenia depozytu Prosumenta.

W konsekwencji Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1, jak i pytania nr 2 oceniono jako nieprawidłowe.

Ponadto kolejną kwestią do ustalenia, jest czy momentem powstania obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży nadwyżek energii elektrycznej do sieci w obu przypadkach opisanych w pytaniu nr 1 i nr 2 będzie dzień faktycznego rozliczenia tej sprzedaży pomiędzy Gminą a przedsiębiorstwem rozumiany jako dzień terminu płatności z art. 19a ust. 7 ustawy, tj. (a) dzień przelewu środków za należność na rzecz przedsiębiorstwa w przypadku kwoty do zapłaty wynikającej z faktury od przedsiębiorstwa i jej opłacenia w terminie przez Gminę, (b) dzień upływu terminu do zapłaty na rzecz przedsiębiorstwa wynikający z faktury w przypadku, gdy płatność nie zostanie przez Gminę dokonana w terminie, albo gdy kwota do zapłaty wyniesie 0 zł, (c) dzień zwrotu części środków z depozytu prosumenckiego po upływie 12 miesięcy na rachunek bankowy Gminy (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

Ponieważ czynność wprowadzenia przez Państwa do sieci energii elektrycznej, wyprodukowanej w Państwa instalacji fotowoltaicznej, będzie stanowić odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, wypełniać będzie zatem dyspozycję art. 19a ustawy.

Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

W myśl art. 19a ust. 2 ustawy:

W odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę.

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Zgodnie z treścią art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a cyt. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego.

Jak stanowi art. 19a ust. 7 ustawy:

W przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.

Z powyższych regulacji wynika, że w przypadku dostaw energii elektrycznej na rzecz innego podatnika podatku VAT, obowiązek podatkowy powstaje, zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a oraz art. 19a ust. 7 ustawy, tj. z chwilą wystawienia faktury, jednakże faktura taka powinna być wystawiona najpóźniej z chwilą upływu terminu płatności. W sytuacji, gdy podatnik nie wystawił w tym terminie faktury lub wystawił ją z opóźnieniem – obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu na jej wystawianie, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.

Zatem obowiązek podatkowy dla ustalonej jak wyżej podstawy opodatkowania powstanie zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a oraz art. 19a ust. 7 ustawy, tj. z chwilą wystawienia faktury, natomiast gdy nie wystawicie Państwo faktury lub wystawicie ją Państwo z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu na jej wystawianie, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 jest nieprawidłowe.

Ponadto przedmiotem Państwa zapytania jest kwestia, czy Gmina może dokumentować sprzedaż energii elektrycznej oddanej do sieci – w opisanych przypadkach w pytaniach nr 1 oraz nr 2 – dokumentem wewnętrznym sprzedaży do czasu ustalenia zasad fakturowania tych zdarzeń z przedsiębiorstwem na podstawie indywidualnych ustaleń, a po podjęciu tych ustaleń na podstawie faktury wystawionej na przedsiębiorstwo, jeżeli będzie wynikało to z dwustronnej Umowy (pytanie oznaczone we wniosku nr 4).

Przepis art. 2 pkt 31 ustawy wprowadza definicję faktury, przez którą rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

W myśl art. 106a pkt 1 ustawy:

Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do sprzedaży, z wyjątkiem:

a)przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów,

b)czynności rozliczanych w procedurach szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9, dla których państwem członkowskim identyfikacji w rozumieniu przepisów tych rozdziałów jest państwo członkowskie inne niż Rzeczpospolita Polska.

Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Stosownie do art. 106i ust. 1 ustawy:

Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-9.

W myśl art. 106i ust. 2 ustawy:

Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.

Z kolei zgodnie z art. 106i ust. 3 ustawy:

Fakturę wystawia się nie później niż:

1)30. dnia od dnia wykonania usług - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a;

2)60. dnia od dnia wydania towarów - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. b, z zastrzeżeniem ust. 4;

3)90. dnia od dnia wykonania czynności - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. c;

4)z upływem terminu płatności - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4.

Natomiast stosownie do art. 106i ust. 7 ustawy:

Faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 60. dnia przed:

1)dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi;

2)otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.

Treść art. 106i ust. 8 ustawy:

Przepis ust. 7 pkt 1 nie dotyczy wystawiania faktur w zakresie dostawy i świadczenia usług, o których mowa w art. 19a ust. 3, 4 i ust. 5 pkt 4, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy.

Jak wykazano powyżej wprowadzenie do sieci energii elektrycznej wytworzonej przez Państwa za wynagrodzeniem, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy. Zatem zobowiązani Państwo będą, stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, do udokumentowania fakturą ww. sprzedaży energii elektrycznej na rzecz Zakładu Przy czym wartość podstawy opodatkowania na fakturze dokumentującej ww. sprzedaż powinna zostać ustalona, jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez Państwa jako prosumenta do sieci – po zbilansowaniu godzinowym (czyli z uwzględnieniem bilansowania międzyfazowego) i ceny stosowanej dla danego okresu rozliczenia, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług.

Tym samym Gmina nie może dokumentować sprzedaż energii elektrycznej oddanej do sieci – w sposób jak w opisanych przypadkach w pytaniach nr 1 oraz nr 2 – dokumentem wewnętrznym sprzedaży do czasu ustalenia zasad fakturowania tych zdarzeń z przedsiębiorstwem na podstawie indywidualnych ustaleń, a po podjęciu tych ustaleń na podstawie faktury wystawionej na przedsiębiorstwo, jeżeli będzie wynikało to z dwustronnej Umowy.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 4 jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnośnie powołanej przez Państwa interpretacji indywidualnej, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00