Interpretacja

TEMATY:

Interpretacja indywidualna z dnia 26 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.50.2024.2.JK3

W sytuacji braku porozumienia między rodzicami dziecka odliczenie przysługuje w wysokości 50% kwoty ulgi.

Interpretacja indywidualna - stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej w latach 2019-2022 jest:

prawidłowe - w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej na córkę małoletnią i syna do momentu ukończenia pełnoletności,
nieprawidłowe - w części dotyczącej możliwości odliczenia ulgi w wysokości 100% na pełnoletniego syna.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 stycznia 2024 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej. Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 23 lutego 2024 r. (wpływ 28 lutego 2024 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W maju 2013 r. z winy pozwanego I.B. rozwiązano związek małżeński, sprawa (…). Z tego związku urodziło się dwoje dzieci: M.B. - (…) 2004 r., oraz M.B. - (…) 2007 r. Pozwany zażądał ustalenia miejsca pobytu dwójki dzieci z tego małżeństwa przy matce. Sąd ograniczył ojcu prawa do dzieci, pozwany mógł jedynie dowiadywać się o stan zdrowia małoletnich, oraz o ich wyniki w nauce. Zasądzono alimenty od ojca, które płacił. Kontakty z dziećmi były nieograniczone. Do roku 2015 ojciec dzieci solidarnie z Panią dzielił się obowiązkami nad dziećmi, zabierał na część wakacji, ferii, spędzał z dziećmi czas po lekcjach, odbierał z przedszkola. Ulgę na dzieci dzielili Państwo po połowie. Od roku 2015 kontakty ojca z dziećmi urwały się, były sporadyczne i bardzo nieregularne, Pan I.B. bardzo zaniedbał dzieci. Nie zabierał małoletnich na wakacje, ferie, święta, nie kontaktował się. Ojciec nie wykonywał władzy rodzicielskiej w sposób prawidłowy. Chociaż nie miał do tego żadnych przeszkód. Z tego powodu odliczyła Pani ulgę na dzieci w 100% za lata 2015-2018.

Za rok 2019 odliczyła Pani pełną ulgę na dzieci, gdyż to Pani, jako matka i jedyny pełnoprawny opiekun wykonywała Pani władzę rodzicielską w pełnym zakresie. Dzieci były cały czas z Panią. Zapewniała im Pani wyżywienie, ubranie, mieszkanie, bezpieczeństwo, dbała Pani o ich rozwój emocjonalny i duchowy, oraz o ich majątek. Zapewniała Pani i finansowała wakacje, ferie, wyjazdy, wycieczki, chodziła Pani z dziećmi do lekarza, dentysty, kupowała Pani komputery dzieciom oraz tablet graficzny dla córki, dbała Pani o warunki mieszkaniowe małoletnich, płaciła Pani rachunki za jedzenie, internet, gaz, prąd, mieszkanie, kupowała Pani ubrania, pomoce naukowe, odrabiała Pani z dziećmi lekcje, karmiła, w nocy podawała Pani leki choremu dziecku, kupowała Pani okulary korekcyjne dla córki, rowery, wyremontowała Pani dzieciom kuchnię, pokoje, łazienkę. Kontakt ojca z dziećmi ograniczył się do trzech sporadycznych spotkań w przeciągu całego 2019 roku.

W roku 2021 Urząd Skarbowy w (…) w sprawie (…) zarzucił Pani błąd w rozliczeniu, gdyż pomimo braku prawa do ulgi Pan I.B. tę ulgę na dzieci odliczył. Pomimo szerokiego materiału dowodowego, jaki złożyła Pani w tej sprawie, urząd stwierdził, że ojcu wystarczy tylko raz spotkać się z dzieckiem w ciągu roku, aby ulgę otrzymać. Co jest skandalem i niezgodnym z prawem i zasadami współżycia społecznego, rażącym negatywnym przykładem oraz przyzwoleniem na zaniedbywanie małoletnich przez rodzica. Nie zgadza się Pani z tym stanowiskiem. Gdyż, jak sam Urząd Skarbowy twierdzi: „warunkiem zastosowania ulgi jest faktyczne wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem. Polega to na sprawowaniu pieczy nad dzieckiem (jego majątkiem) oraz wychowywaniu dziecka. Posiadanie władzy rodzicielskiej (bez jej faktycznego wykonywania), podobnie jak utrzymywanie sporadycznych kontaktów z dzieckiem czy płacenie alimentów, nie wystarcza do zastosowania ulgi.”

Za lata 2020-2022 Pan I.B. również odliczył sobie bezpodstawnie ulgę na dzieci, co jest kompletnie niezgodne z jego zerowym wkładem w wykonywanie władzy rodzicielskiej. Pani także tę ulgę odliczyła w 100% .

Rok 2020, 2021- okres pandemii, nauki zdalnej. To u Pani w mieszkaniu przez 24 h są dzieci, uczą się, jedzą, śpią, brudzą, chorują. To Pani płaci kosmiczne rachunki za prąd, jedzenie, pierze ich ubrania, kupuje leki, pilnuje żeby nie opuszczały lekcji. Pilnuje Pani dzieci podczas lockdownu, kiedy groziły mandaty za wyjścia nieletnich przed 16 z domu. Opłaca Pani synowi kurs prawa jazdy na motocykl oraz na samochód. Finansuje Pani internat syna, płaci za dojazdy do (…), gdzie się uczy (wraca w każdy piątek do Pani), pożycza Pani synowi samochód, płaci za paliwo. Jest Pani z córką w szpitalu, bierze wolne w pracy, traci Pani z wynagrodzenia. Płaci Pani za wszystko, podobnie jak w poprzednich latach. Ojciec nie zabrał ich na chociaż jeden tydzień do siebie, aby Panią odciążyć. Dzieci cały czas mieszkają z Panią. Rok 2022 wyglądał tak jak 2020 i 2021. Kontakty ojca z dziećmi są sporadyczne i przypadkowe. Nie mają nic wspólnego w wykonywaniem władzy rodzicielskiej.

Z końcem roku 2023 otrzymała Pani pismo z Urzędu Skarbowego w (…) o nr (…), w którym urząd stwierdził błąd i nakazał korektę zeznania. Pani zdaniem wszystkie zeznania ma Pani prawidłowe.

Minister Finansów 9 kwietnia 2020 r., w piśmie nr DD3.054.23.2020 do Marszałek Sejmu wyraźnie zaznaczył, że utrzymywanie sporadycznych kontaktów z dzieckiem nie wystarcza do zastosowania odliczenia. W przypadku rozwodu bądź separacji ulga przysługuje za każdy miesiąc opieki i wykonywania władzy rodzicielskiej nad dzieckiem.

W tym konkretnym przypadku u Pana I.B. nie uzbiera się nawet jeden tydzień za każdy rok podatkowy. Na jakiej podstawie odliczył ulgę na dzieci? Nie jest Pani w stanie porozumieć się z ojcem dzieci.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Pani dzieci M.B. oraz M. B. uczyły się i uczą tylko na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Przychody uzyskał tylko M.B. za lata:

2021 r. - 3.001,20 zł, umowa zlecenie
2022 r. - 1.311,00 zł, umowa zlecenie
2023 r. - 350,00 zł, umowa zlecenie, 4.048,00 zł - wynagrodzenie z tytułu służby w Wojskach Obrony Terytorialnej.

Dzieci nigdy nie otrzymywały zasiłków ani renty socjalnej. W stosunku do Pani i do dzieci, nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń oraz Pani lub Pani dzieci nie podlegały opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Dzieci mieszkały z Panią przez cały okres, którego dotyczy wniosek.

Zakres wykonywania władzy rodzicielskiej przez ojca: bardzo sporadyczne kontakty z obojgiem dzieci, spotkania nieregularne raz na 3 lub 4 miesiące, trwające 3-4 godziny. Do kontaktu z ojcem dochodziło najczęściej przy okazji świąt Wielkanocnych lub Bożego Narodzenia, sporadyczne wyjście na pizzę lub do kina. W skrócie można określić takie postępowanie jako: weekendowy tatuś. Ze strony ojca był brak zainteresowania dziećmi, jeżeli chodziło o wakacje lub ferie zimowe. Przez lata, który dotyczy Pani wiosek ojciec ani razu nie zabierał dzieci na wakacje ani na ferie. Nie sprawował władzy rodzicielskiej nad dziećmi w weekendy. Cała opieka nad małoletnimi była po Pani stronie. Nie interesował się chorymi dziećmi: chorą córką, kiedy w 2020 r. trafiła do szpitala, z powodu ostrego kłębuszkowego zapalenia nerek, także w 2022 r., kiedy córka M. skręciła nogę i potrzebowała pomocy. Kontakt ojca z dziećmi był na dramatycznie niskim poziomie, do tego stopnia, że ojciec nie miał pojęcia, że jego córka ma problemy natury psychicznej. Po okresie covidu, zdalnego nauczania oraz izolacji u Pani córki rozwinęła się depresja. Dziecko zaczęło się okaleczać, robić sobie krzywdę. Potrzebna była natychmiastowa pomoc psychiatry i psychologa. To również spadło na Pani barki. Przez cały okres izolacji i zdalnego nauczania, które trwało półtora roku, I.B. ani razu nie zabrał dzieci do siebie celem pomocy w nauce czy szczerej rozmowy.

I.B., ojciec dzieci, miał wyższy poziom zainteresowania dziećmi kiedy w latach 2019-2022 toczyła się sprawa o podwyżkę alimentów na dzieci. Jednakże było to nieszczere zainteresowanie, polegające tylko na zebraniu dowodów do sądu w postaci np. zdjęcia z dzieckiem przy okazji świąt, SMS-a do córki lub syna czy jednostkowego przelewu drobnej kwoty na konto dziecka tytułem kieszonkowego. Pojawił się także jeden raz na zebraniu rodziców w szkole, aby tylko pokazać że był, i uzyskać dostęp do dziennika elektronicznego dziecka.

Na sprawie sądowej o podwyżkę alimentów na dzieci okazało się, że I.B. nic o swoich dzieciach nie wie. A wszystkie dowody były stworzone po to, aby kwota podwyżki alimentów była jak najmniejsza. Po skończonej sprawie o alimenty, zainteresowanie ojca własnymi dziećmi przestało istnieć.

Syn od września 2019 r. uczy się w Technikum (…). Wyjeżdża do szkoły w niedzielę wieczorem i wraca w każdy piątek do domu (matki). Ojciec ani razu przez te wszystkie lata nie zainteresował się czy dziecko dojechało, czy żyje, czy wrócił cały i zdrowy. Ojciec nie partycypował w kosztach prawa jazdy syna na motocykl i samochód. Nie dołożył synowi do zakupu używanego auta. Ojca nie interesowało nawet gdzie o po szkole podstawowej syn pójdzie się uczyć. Nie ma pojęcia czym dziecko pojechało do szkoły, czy to pociąg, czy samochód i ile kosztuje podróż. Ojciec nie wie ile kosztuje miesięcznie internat dla syna. Nie interesuje się hobby syna jakim jest siłownia, sport. Pani finansuje kartę multisport od kilku lat, zarówno dla syna jak i córki.

Córka obecnie jest w drugiej klasie Technikum (…). Jest dzieckiem wrażliwym i bardzo uzdolnionym. Zajęła trzecie miejsce w Polsce w konkursie plastyczno-graficznym, w tematyce baśni niemieckich. Ojciec nic o tym nie wiedział, ponieważ nie ma kontaktu z dzieckiem. I.B. nie interesowało to, aby wyposażyć lub pomóc córce w kupnie sprzętu do grafiki komputerowej. Całość sfinansowała Pani, matka dziecka.

Ojciec nie pomógł w kupnie sprzętu komputerowego dla obojga dzieci, który był potrzebny w nauce zdalnej i nie tylko. W jego mniemaniu alimenty jakie płaci mają starczyć na wszystkie potrzeby dzieci.

Ojciec dzieci nie odrabia z nimi lekcji, nie uczestniczy w zebraniach. Nie opiekuje się nimi kiedy są chore, nie wstaje w nocy kiedy dzieci się źle czują. Nie chodzi do lekarzy i dentysty. Kiedy zaczyna się rok szkolny ojciec nigdy nie zainteresował się czy czegoś im brakuje. Nie zakupił nawet długopisu dziecku. Ojciec dzieci ma sporadyczne kontakty i myśli wtedy tylko o swoich potrzebach a nie o potrzebach dzieci. Ten krótki czas z dziećmi spędza tylko tak jak on chce. Dzieci nie maja prawa wyboru.

Kontakty ojca z dziećmi w roku 2013 były uregulowane w sposób następujący:

1 i 3 weekend miesiąca, od piątku po szkole do niedzieli do godz. 20
jeden miesiąc wakacji, naprzemiennie
jeden tydzień ferii, naprzemiennie
święta Bożego Narodzenia od Wigilii i Wielkanoc, naprzemiennie.

Kontakty były bardzo dobre do wakacji 2015 r., od tamtej pory do roku 2019 ojciec stracił kontakt z dziećmi, zaniedbał je, zapomniał o nich. Takie postępowanie wyrządziło ogromną krzywdę na delikatnej dziecięcej psychice. Porzucenie przez własnego ojca wywołało ogromną traumę w dzieciach. Być może to też było przyczyną późniejszych problemów zdrowotnych córki.

Oprócz alimentów I.B. nie zapewniał nic więcej. Nie zabezpieczał w żaden sposób potrzeb bytowych małoletnich, jak również nie ponosił wydatków związanych z wypoczynkiem, zdrowiem, hobby czy edukacją. Nie dostarczał niezbędnych dóbr materialnych, nie troszczył się o rozwój fizyczny czy intelektualny. Zabierając ulgę nie wydaje tych pieniędzy na dzieci.

Dobitnym przykładem niedbalstwa, działania po złości oraz brakiem dbałości o zabezpieczenie materialne małoletnich na wypadek chociażby śmierci ojca, było celowe nieprzyjmowanie na siebie przez I.B. składników majątku, w postaci apartamentu w nowym budownictwie o wartości ok. 650 tysięcy złotych oraz nowego auta z salonu o wartości ok. 55 tysięcy złotych. Cały majątek został przepisany na obecna żonę: E.B. Dodatkowo firma I.B. generuje bardzo duże przychody, rzędu 20 tysięcy miesięcznie, jednakże w celu ukrycia swoich dochodów ojciec dzieci założył firmę na drugą żonę E.B., na którą wystawia fikcyjne faktury kosztowe, celem wykazania minimalnego dochodu. Jest to karygodne postępowanie ojca, który kłamie i oszukuje własne dzieci, działając na ich niekorzyść. Jednocześnie, aby było 100% pewności, że pieniądze nie trafią do dzieci, ojciec ma rozdzielność majątkową z obecną żoną.

W apartamencie, w którym mieszka ojciec, dzieci nie mają swojego kąta, pokoju, łóżka czy innych rzeczy. Ojciec nie zapewnił im miejsca w swoim domu.

Zakres wykonywania władzy rodzicielskiej przez matkę: pomimo tego, że Pani pracuje w systemie dwuzmianowym, jako matka wykonuje Pani władzę rodzicielską w 100%. Troszczyła się Pani i troszczy o rozwój fizyczny małoletnich, finansuje im Pani karty Multisport, koszt jednej karty to 66 zł miesięcznie, kupiła Pani dzieciom telefony komórkowe, płaci Pani abonament za owe urządzenia, dodatkowo ponosi Pani koszt internetu w mieszkaniu. Finansuje Pani odzież, kosmetyki, środki czystości, obuwie, wszelkie leki, odżywki i suplementy dla syna, który regularnie dba o tężyznę fizyczną. Płaci Pani wszystkie rachunki za mieszkanie, gdzie mieszkają dzieci: prąd, gaz, podatki, woda, internet.

Utrzymuje Pani też swoje auto, które jest Pani niezbędne do zakupów, czy innych spraw związanych z dziećmi, jak lekarz, szkoła czy inne. Kupuje Pani paliwo, robi przeglądy, kupuje części zamienne, płaci OC.

Chodziła Pani i chodzi z dziećmi do lekarza kiedy są chore, kiedy potrzebne są badania, bilanse oraz obowiązkowe szczepienia. Chodzi i płaci Pani za wizyty dzieci u stomatologa. Kupowała i kupuje Pani dzieciom podręczniki szkolne, plecaki, przybory oraz inne potrzebne materiały edukacyjne. Płaciła Pani i płaci za wycieczki szkolne, zielone szkoły, wyjazdy ze znajomymi, dostają od Pani także kieszonkowe. Płaci Pani za korepetycje syna z matematyki. Finansowała Pani prezenty na tzw. osiemnastki i inne imprezy urodzinowe znajomych dzieci, na które były zaproszone.

Dofinansowała Pani synowi kurs na prawo jazdy na motocykl oraz samochód. Pomogła Pani finansowo w kupnie auta dla syna. Dokładała się Pani do paliwa i ubezpieczenia tego auta. Finansowała Pani bilety PKP i PKS syna do szkoły w (...).

Córka jest uzdolniona plastycznie. Uwielbia rysować. Wygrała nie jeden konkurs. Zakupiła Pani w 2019 r. dziecku profesjonalny tablet graficzny w cenie 2000 złotych, wraz z odpowiednim oprogramowaniem. Celem było dalsze rozwijanie talentu dziecka. W przyszłości córka chce zostać grafikiem. Wspiera ją Pani jak może.

Przez cały okres pandemii covid -19 oraz nauki zdalnej, dzieci przebywały u Pani w mieszkaniu. Był to okres wyjątkowo ciężki dla młodzieży i dzieci, ze względu na przymusową izolację były one zmuszone do siedzenia w domu, co w połączeniu z moją pracą zmianową oraz obowiązkami domowymi (nie może Pani pracować zdalnie) było naprawdę ciężkie i wyczerpujące, zarówno dla dzieci jak i dla Pani.

Ponosiła Pani i ponosi w 100% koszty związane z wypoczynkiem letnim i zimowym dzieci. Dzięki Pani dzieci dużo podróżowały i podróżują po Europie, Azji oraz Afryce. To poprzez takie podróże, które kształcą, pozwalają na obycie w świecie, Pani dzieci bardzo dobrze mówią w języku angielskim, poznały inne kultury, religie oraz obyczaje. Dzięki czemu nie musiała się Pani martwić np. o korepetycje z języka angielskiego. Dzieci podróżowały razem z Panią poprzez 80% dofinansowanie z ZFŚS w Pani zakładzie pracy.

Dzieci od urodzenia mieszkały i mieszkają cały czas z Panią. Po rozwodzie i podziale majątku, spłaciła Pani byłego męża z mieszkania. Lokal jest zapisany na Pani imię i nazwisko. Mieszkanie jest trzypokojowe, każde z dzieci ma swój pokój. W lokalu mieszkalnym przeprowadziłam Pani gruntowny remont pomieszczeń, gdyż przez 13 lat użytkowania nie było nic robione a prawie wszystko było zniszczone. Wymieniła Pani stare futryny i drzwi wewnętrzne, położyła Pani nowe panele w cały mieszkaniu, przeprowadziła Pani remont kuchni - koszt 15 tysięcy złotych, zrobiła Pani dzieciom nowa łazienkę - koszt 15 tysięcy złotych. Wymieniła Pani zniszczone drzwi zewnętrzne. Odnowiła Pani, zagruntowała i pomalowała wszystkie sufity i ściany, wymieniła Pani w pokojach dzieci oświetlenie, kupiła Pani nowe meble, biurka i łóżka.

Pieniądze na remonty uzyskała Pani z zakładu pracy, w postaci pożyczki z Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej, oraz pożyczki remontowej.

Zadbała Pani i kupiła dzieciom komputery do nauki zdalnej, mikrofony, słuchawki, drukarkę itp. Kupiła Pani kołdry, koce, poduszki, pościel, bieliznę, odzież na każdą porę roku. Kupiła Pani dzieciom rowery w ramach dbałości o rozwój fizyczny.

Zadbała Pani o to, aby Pani dzieci były odpowiedzialne, tolerancyjne, posiadały samoakceptację oraz panowały nad sobą. W tym celu kupiła Pani akwarium, plus rybki oraz cały osprzęt, dzieci zajmują się rybkami. Dodatkowo w mieszkaniu są jeszcze cztery koty. Gdzie dzieci poprzez zajmowanie się zwierzętami oraz obcowaniu z nimi redukują stres, uczą się wrażliwości oraz dbałości o żywe stworzenia.

Finansuje Pani prezenty dzieciom z okazji urodzin, świąt, imienin.

Dba Pani i bardzo pilnuje Pani wizyt córki u okulisty. Dziecko ma astygmatyzm i wymaga częstszych wizyt, wymiany szkieł i badań okulistycznych. Wszystkie koszty ponosi Pani. Córka jest dzieckiem chorowitym, cierpi na zaburzenia nastroju, korzystała z wizyt u psychologa, neurologa, cierpi na zaburzenia pracy tarczycy- to wiąże się z dodatkowym kosztem prywatnych wizyt. Niestety nie ma możliwości na szybkie dostanie się do endokrynologa. Częste wizyty u specjalistów oraz niespodziewane choroby i przypadłości dziecka skutkowały Pani nieobecnością w pracy.

Aktywnie uczestniczy Pani w zebraniach rodziców w szkołach dzieci. W szkole u córki jest Pani przewodniczącą trójki klasowej.

Żadne z Pani dzieci, przez cały okres, którego dotyczy wniosek, na podstawie orzeczenia sądu, nie zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Syn 2 sierpnia 2022 r. ukończył 18 lat, jednakże w kwestii utrzymania syna praktycznie nic się nie zmieniło. Syn otrzymuje alimenty od ojca na swoje konto bankowe i opłaca z tych pieniędzy internat oraz drobne wydatki.

Syn z uwagi na szkołę poza miejscem zamieszkania, spędza w domu weekendy, ferie, święta, wakacje. Każdy weekend i dni wolne od nauki syn spędza w Pani mieszkaniu. Ma u Pani nadal swój pokój, w którym trzyma swoje rzeczy. Nadal opłaca Pani za syna czynsz, internet i inne media. Opłaca Pani korepetycje z matematyki - syn w tym roku zdaje maturę. Kupuje Pani podręczniki, pomoce naukowe, opłaca kartę Multisport oraz abonament telefoniczny. Dokłada Pani synowi do paliwa, czy zakupu części zamiennych do jego auta. W razie awarii użycza Pani synowi swój samochód. Kupuje Pani dziecku leki w razie choroby, sponsoruje Pani wyjazdy wakacyjne, pierze jego rzeczy, gotuje Pani obiady i robi zakupy, dokłada się Pani do zakupu odzieży. W Pani mieszkaniu ma zawsze co jeść, ma ugotowane, poprane, posprzątane. Ma ciszę i spokój, może się skupić na nauce i wypoczynku. Opłaciła Pani synowi studniówkę wraz z osobą towarzyszącą - 600 zł. Kupiła Pani dziecku ubranie i obuwie na tą imprezę - 1500 zł. Pomimo, iż syn skończył 18 lat, nadal jest Pani w stałym kontakcie z wychowawcą klasowym oraz wychowawcą w internacie. Interesuje się Pani postępami syna w szkole oraz kwestią matury czy egzaminów zawodowych.

Pytania

1)Czy prawidłowo odliczyła Pani ulgę na dzieci za rok 2019?

2)Czy prawidłowo odliczyła Pani ulgę na dzieci za lata 2020-2022?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem prawidłowo rozliczyła się Pani z ulgi na dzieci w latach 2019-2022. Dzieci cały czas były i są przy Pani, podejmowała Pani wszystkie decyzje z nimi związane. Finansowała Pani wszystkie wydatki związane pośrednio i bezpośrednio z dziećmi. Dbała Pani o ich rozwój oraz zdrowie. W pełni wykonywała Pani władzę rodzicielską.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1)wykonywał władzę rodzicielską;

2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

W myśl natomiast art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) - w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.:

Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1) wykonywał władzę rodzicielską;

2) pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;

3) sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Stosownie do art. 27f ust. 2 cytowanej ustawy – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1) jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:

a) pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b) niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

2) dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;

3) trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:

a) 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b) 166,67 zł na trzecie dziecko,

c) 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

W myśl natomiast art. 27f ust. 2 ww. ustawy - w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2022 r., który stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1) jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:

a) pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,

b) niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4c i 4g, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;

2) dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;

3) trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:

a) 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,

b) 166,67 zł na trzecie dziecko,

c) 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Jak stanowi z kolei przepis art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Zgodnie zaś z tym przepisem, w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2022 r., który stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

W myśl art. 27f ust. 2b ww. ustawy:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.

W myśl art. 27f ust. 2c ustawy:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1) na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;

2) wstąpiło w związek małżeński.

Zgodnie z art. 27f ust. 3 ww. ustawy:

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Na mocy art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Zgodnie z art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., które ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim - kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Zmiana ww. przepisu spowodowała, że kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku:

a)w dowolnej proporcji przez nich ustalonej,

b)w równych częściach w przypadku braku porozumienia między rodzicami, którzy:

- zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub

- gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim.

Natomiast w przypadkach innych niż wyżej wymienione odliczenie w wysokości 100% w zeznaniu podatkowym za rok 2021, 2022, stosuje ten z rodziców, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Natomiast, stosownie do art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1) odpis aktu urodzenia dziecka;

2) zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;

3) odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;

4) zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Stosownie do przepisu art. 27f ust. 6 cyt. ustawy:

Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4c pkt 2 i 3, z uwzględnieniem art. 6 ust. 4e i 8, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Stosownie do art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4c pkt 2 i 3, z uwzględnieniem art. 6 ust. 4e i 8 ww. ustawy odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje również podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie.

Zgodnie z art. 27f ust. 7 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Przepis art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Zgodnie z art. 27f ust. 7 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.:

Przepis art. 6 ust. 8 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Na mocy art. 6 ust. 8 wskazanej ustawy, w brzmieniu obwiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Na mocy art. 6 ust. 8 wskazanej ustawy, w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

1) stosuje przepisy:

a) art. 30c lub

b) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy

- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;

2) podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Na podstawie art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obwiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Zgodnie z art. 92 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359):

Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.

Stosownie do art. 93 § 1 ww. Kodeksu:

Władza rodzicielska, co do zasady, przysługuje obojgu rodzicom.

Stosownie do art. 95 § 1 ww. ustawy:

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.

W świetle art. 96 § 1 ww. Kodeksu:

Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień.

Zgodnie z art. 97 § 1 powołanego Kodeksu:

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Art. 106 ww. Kodeksu wskazuje, że:

Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy może zmienić orzeczenie o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania zawarte w wyroku orzekającym rozwód, separację bądź unieważnienie małżeństwa, albo ustalającym pochodzenie dziecka.

Zgodnie zaś z treścią art. 107 § 1 ww. Kodeksu:

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

Stosownie do art. 107 § 2 ww. Kodeksu:

W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.

Podkreślenia przy tym wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

Ulga prorodzinna na dziecko małoletnie

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”. Należy mieć na uwadze, że do nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Należy przy tym odróżnić treść władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania.

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.

Stąd ulga na dzieci przysługuje tym rodzicom, którzy faktycznie sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Powyższe potwierdza Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, stwierdzając; „(…) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (…).”

Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania czy spełniania obowiązku alimentacyjnego ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Pogląd taki podzielają sądy administracyjne w wydawanych orzeczeniach. Stanowisko takie potwierdza orzecznictwo Sądów Administracyjnych (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 1420/15, wyrok z dnia 26 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 447/16 i z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 661/16 oraz powołany powyżej wyrok z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2378/15.

Ulga prorodzinna na dziecko pełnoletnie

Obowiązek alimentacyjny względem dzieci pełnoletnich, o których mowa w art. 27 ust. 6 i art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynika wprost z przepisów ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy - art. 128 i następne. Zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania.

Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Istotą tak określonego obowiązku jest to, że jedna strona ma prawo żądać dostarczenia tak wskazanych środków, a druga osoba ma obowiązek je dostarczyć.

Zakres obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dzieci zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Dostarczanie środków utrzymania to zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego w postaci: pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, niezbędnych przedmiotów umożliwiających przebywanie w środowisku i w rodzinie, leków, itp. Dostarczanie środków wychowania obejmuje natomiast powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury, itp.

W przypadku dziecka pełnoletniego, jednym z wymogów warunkujących dokonywanie odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej jest utrzymywanie dziecka w związku z wykonywaniem, nawet przymusowo, obowiązku alimentacyjnego. Jeżeli oboje rodziców utrzymują pełnoletnie dziecko, tzn. wypełniają swoje obowiązki alimentacyjne, wówczas ulga przysługuje każdemu z rodziców w częściach równych, tj. po 50% lub w dowolnie ustalonej przez nich proporcji. Kwota odliczona przez obojga rodziców nie może przekroczyć rocznego limitu ulgi określonego ustawą.

W celu ustalenia proporcji odliczenia przysługującego każdemu z rodziców, niezbędne jest w tym zakresie porozumienie pomiędzy rodzicami, gdyż to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym względzie.

Możliwość skorzystania przez Panią z ulgi na małoletnie dzieci

Z opisu sprawy wnika, że Pani sprawowała faktycznie stałą władzę rodzicielską, tzn. podejmowała wszelkie decyzje dotyczące małoletnich dzieci w każdej sferze ich życia i ciężar wychowania małoletnich dzieci spoczywał wyłącznie na Pani, dzieci cały czas mieszkały z Panią, a Pani były mąż ma z nimi znikomy kontakt. Dzieci były cały czas z Panią. Zapewniała im Pani wyżywienie, ubranie, mieszkanie, bezpieczeństwo, dbała Pani o ich rozwój emocjonalny i duchowy, oraz o ich majątek. Zapewniała Pani i finansowała wakacje, ferie, wyjazdy, wycieczki, chodziła Pani z dziećmi do lekarza, dentysty, kupowała Pani komputery dzieciom oraz tablet graficzny dla córki, dbała Pani o warunki mieszkaniowe małoletnich, płaciła Pani rachunki za jedzenie, internet, gaz, prąd, mieszkanie, kupowała Pani ubrania, pomoce naukowe, odrabiała Pani z dziećmi lekcje, karmiła, w nocy podawała Pani leki choremu dziecku, kupowała Pani okulary korekcyjne dla córki, rowery, wyremontowała Pani dzieciom kuchnię, pokoje, łazienkę. Dzieci cały czas mieszkają z Panią. Ojciec dzieci nie uczestniczy w wychowaniu dzieci. Sąd ograniczył ojcu prawa do dzieci, mógł jedynie dowiadywać się o stan zdrowia małoletnich, oraz o ich wyniki w nauce. Zasądzono alimenty od ojca, które płacił. Kontakty z dziećmi były nieograniczone. Do roku 2015 ojciec dzieci solidarnie z Panią dzielił się obowiązkami nad dziećmi, zabierał na część wakacji, ferii, spędzał z dziećmi czas po lekcjach, odbierał z przedszkola. Ulgę na dzieci dzielili Państwo po połowie. Od roku 2015 kontakty ojca z dziećmi urwały się, były sporadyczne i bardzo nieregularne, ojciec bardzo zaniedbał dzieci. Nie zabierał małoletnich na wakacje, ferie, święta, nie kontaktował się. Ojciec nie wykonywał władzy rodzicielskiej w sposób prawidłowy. Chociaż nie miał do tego żadnych przeszkód. Kontakt ojca z dziećmi ograniczył się do trzech sporadycznych spotkań w przeciągu całego 2019 roku. Rok 2022 wyglądał tak jak 2020 i 2021. Kontakty ojca z dziećmi są sporadyczne i przypadkowe. Nie mają nic wspólnego z wykonywaniem władzy rodzicielskiej.

Wysokość odliczenia z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. Jeżeli zatem w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy. Co istotne, kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej, z tym że, biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej, tj. po wyrazach kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych, należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców – z których każdy ma prawo do zastosowania ulgi – jest podział tej kwoty w częściach równych. Tym samym, możliwość skonsumowania kwoty ulgi przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady) wymagającego zgody obojga rodziców.

Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Zatem, ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru, w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Istotne jest jednak to, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu ulgi określonego ustawą. W związku z tym możliwe jest skorzystanie z odliczenia od podatku przez jednego z rodziców, przy czym konieczne jest w tym zakresie uzyskanie porozumienia pomiędzy osobami uprawnionymi, gdyż to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym względzie. Natomiast w sytuacji braku takiego porozumienia odliczenie przysługuje w częściach równych.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest natomiast wymagane w przypadku, gdy rodzic spełnia warunki do zastosowania odliczenia na podstawie art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i odliczenia tego dokonuje w wysokości 50% kwoty ulgi określonej zgodnie z art. 27f ust. 2 tej ustawy.

Korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka małoletniego dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do niego władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka, to rodzicowi temu przysługuje prawo do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na to dziecko. Samo dysponowanie prawem wykonywania władzy rodzicielskiej nie jest wystarczające do skorzystania z ulgi na dzieci. Jeżeli rodzic dzieci, pomimo posiadania praw rodzicielskich, nie zajmuje się dziećmi, a jego kontakty z dziećmi są sporadyczne, nie wykazuje żadnego zainteresowania ich wychowaniem i nie ponosi żadnych kosztów ich utrzymania poza zasądzonymi alimentami, jego władza rodzicielska jest jedynie formalna. Samo płacenie alimentów na małoletnie dzieci nie jest bowiem wystarczające dla przyjęcia, że również ojciec taką władzę wykonywał.

Skoro od 2019 r. wyłącznie Pani wykonywała/wykonuje faktyczną władzę rodzicielską względem małoletnich dzieci, natomiast ojciec dzieci nie wykonywał/nie wykonuje wobec nich władzy rodzicielskiej, to wyłącznie Pani przysługuje prawo do dokonania odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej, wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w pełnej wysokości, tj. 100% kwoty, zgodnie z art. 27f ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na małoletnie dzieci, a w 2022 r. na syna do momentu osiągnięcia pełnoletności.

Zatem w rozliczeniu za lata 2019 - 2021 przysługuje Pani prawo do dokonania odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości, tj. 100% kwoty, na małoletnie dzieci. Natomiast w rozliczeniu za 2022 rok przysługuje Pani prawo do odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej w wysokości 100% na małoletnią córkę za cały rok i na syna do miesiąca sierpnia, tj. do miesiąca, w którym syn osiągnął pełnoletność.

Stanowisko Pani w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej w odniesieniu do dzieci małoletnich jest prawidłowe.

Możliwość skorzystania przez Panią z ulgi na pełnoletnie dziecko

Ze stanu faktycznego wynika, że w okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania, Pani mąż płacił zasądzone alimenty, w tym na pełnoletniego syna.

Jednym z wymogów warunkujących dokonywanie odliczeń wynikających z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w ramach omawianej ulgi jest utrzymywanie pełnoletnich dzieci w związku z wykonywaniem, nawet przymusowo obowiązku alimentacyjnego.

Zatem w sytuacji gdy Pani były mąż uiszczał alimenty na pełnoletniego syna, wykonując wobec niego obowiązek alimentacyjny, nie przysługuje Pani wyłączne prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej na pełnoletniego syna (od miesiąca następującego po miesiącu, w którym syn osiągnął pełnoletność).

Co do zasady odliczenia należy dokonać w proporcji ustalonej z ojcem dziecka, z tym, że łączna kwota odliczenia, dokonana przez oboje rodziców nie może przekroczyć kwoty odliczenia przysługującego względem jednego dziecka.

Natomiast w sytuacji braku porozumienia między rodzicami dziecka odliczenie przysługuje w wysokości 50% kwoty ulgi.

Zatem, w związku z brakiem porozumienia między Panią, a byłym mężem, co do wysokości ulgi prorodzinnej na pełnoletniego syna - w zeznaniu za 2022 rok przysługuje Pani odliczenie 50% kwoty ulgi od miesiąca września, tj. od miesiąca następującego po miesiącu, w którym syn osiągnął pełnoletność.

Stanowisko Pani w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości na pełnoletniego syna jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego.

Pełna weryfikacja prawidłowości Pani stanowiska może być dokonana jedynie w toku ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej, do której zastosowanie mają przepisy określone w art. 14h (w zamkniętym katalogu) ustawy Ordynacja podatkowa.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Dane dokumentu

Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 26 marca 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.50.2024.2.JK3