Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 6 maja 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.71.2024.2.KT

- Brak opodatkowania podatkiem VAT wpłat mieszkańców z tytułu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków, - brak opodatkowania podatkiem VAT otrzymanego dofinansowania na ponoszone wydatki inwestycyjne, - prawo do odliczenia części podatku naliczonego od wydatków ponoszonych w związku z realizacją inwestycji w części dotyczącej budowy biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy, w tym ponoszonych w tej części wydatków na nadzór budowlany oraz dokumentację projektowo-kosztorysową, brak prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na realizację inwestycji w części dotyczącej budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców, budowy biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP oraz przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w zakresie:

·braku opodatkowania podatkiem VAT wpłat mieszkańców z tytułu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 1),

·braku opodatkowania podatkiem VAT otrzymanego dofinansowania na ponoszone wydatki inwestycyjne dotyczące „...” (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 2),

·prawa do odliczenia części podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zw. z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, rozporządzenia z dnia 17 grudnia 2015 r. oraz przepisów art. 90 ust. 3 i następne ustawy o VAT od wydatków ponoszonych w związku z realizacją inwestycji w części dotyczącej budowy biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ..., w tym ponoszonych w tej części wydatków na nadzór budowlany oraz dokumentację projektowo-kosztorysową (pytanie oznaczone jako nr 3a),

·braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na realizację inwestycji w części dotyczącej budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców, budowy biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... oraz przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ... (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 3c).

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 stycznia 2024 r. wpłynął Państwo wniosek z 30 stycznia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy kwestii opodatkowania podatkiem VAT wpłat mieszkańców z tytułu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków, opodatkowania podatkiem VAT otrzymanego dofinansowania na wydatki inwestycyjne dotyczące „...”, jak również prawa do odliczenia podatku VAT w związku z wydatkami ponoszonych na realizację ww. inwestycji. Uzupełnili go Państwo pismami z 12 marca 2024 r. (wpływ 13 marca 2024 r.) oraz z 26 marca 2024 r. (wpływ 26 marca 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina ... jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, przesyłającym do urzędu skarbowego pliki JPK_V7M, składające się z części ewidencyjnej i deklaracyjnej, w których wykazuje m.in. podatek należny VAT z tytułu odprowadzania ścieków, najmu lokali użytkowych oraz dzierżawy sieci i przyłączy wodociągowych. Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego prowadzi działalność niepodlegającą podatkowi od towarów i usług oraz działalność gospodarczą opodatkowaną i zwolnioną.

Na mocy ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 280), w dniu 1 stycznia 2017 r. doszło do scentralizowania rozliczeń VAT Gminy ... i jej jednostek budżetowych. W strukturze Gminy ... funkcjonują następujące jednostki budżetowe:

1.Urząd Gminy ...,

2.Zespół Administracyjny Szkół,

3.Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej (GOPS),

4.Szkoła Podstawowa w ...,

5.Szkoła Podstawowa w ...,

6.Zespół Szkół w ...,

7.Zespół Szkół w ...,

8.Szkoła Podstawowa w ...,

9.Gminny Klub Dziecięcy „...” w ... ... .

Gmina ... dokonuje inwestycji w zakresie budowy sieci wodociągowych, budowy zbiorników wyrównawczych, biologicznych oczyszczalni ścieków oraz przydomowych oczyszczalni ścieków.

Gmina realizuje swoje ustawowe zadania wynikające z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r., poz. 40 ze zm.), który stanowi, że gminy wykonują zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy, do zakresu działania gmin należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, Gmina w ramach realizacji zadań własnych odpowiada za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2022 r. poz. 2556, 2687) w art. 403 ust. 2 w zw. z art. 400a ust. 1 pkt 5 i pkt 42 określa, że wspomaganie realizacji zadań modernizacyjnych i inwestycyjnych, służących ochronie środowiska i gospodarce wodnej, jest zadaniem własnym gmin.

Celem realizacji ustawowych zadań Gmina od 1996 r. odpłatnie przekazywała infrastrukturę wodociągową – istniejące sieci wodociągowe, ujęcia wody, przyłącza wodociągowe – ... spółka z o.o. (ujęcia wody w miejscowościach ...-..., ..., ... wraz z istniejąca siecią wodociągową, hydrantami i przyłączami). Wybudowana w latach .... infrastruktura wodociągowa stanowi własność Gminy i została przyjęta na stan środków trwałych jako budowle. ... spółka z o.o. (dalej także jako „Spółka”) jest podmiotem niezależnym od Gminy (nie jest to spółka komunalna, Gmina nie posiada żadnych udziałów w tym podmiocie). Spółka ma status przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2023 r. poz. 537) i jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Spółka wykonuje zadania własne Gminy służące zaspokojeniu zbiorowych potrzeb wspólnoty. Spółka zajmuje się działalnością wodnokanalizacyjną, posiada zasoby organizacyjne, kadrowe i techniczne, umożliwiające zapewnienie odpowiedniego poziomu świadczenia usług w zakresie dostaw wody na terenie Gminy. W ramach prowadzonej działalności Spółka świadczy m.in. usługi dostawy wody na rzecz mieszkańców, przedsiębiorców oraz instytucji zlokalizowanych na terenie Gminy, jak również na rzecz Urzędu Gminy i jednostek organizacyjnych Gminy ... . Spółka z tytułu dostawy wody odprowadza podatek należny do urzędu skarbowego. Sposób rozliczenia odpłatnych usług dzierżawy przez Gminę ... na rzecz Spółki był przedmiotem interpretacji podatkowej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 27 lipca 2021 r. sygn. 0114-KDIP4-1.4012.342.2021.1.MK, w której uznano za prawidłowe stanowisko Gminy.

Od dnia 1 marca 2020 r. Gmina ... przekazała ujęcie wody w miejscowości .... wraz z istniejącą siecią wodociągową, hydrantami i przyłączami wodociągowymi – Gminnemu Zakładowi Komunalnemu ... sp. z o.o. Gmina ... wraz z Gminą ... są współwłaścicielami ujęcia wody w ... w proporcjach: 22,48% – Gmina ..., 77,52% – Gmina .... Gminny Zakład Komunalny ... sp. z o.o. jest podmiotem niezależnym od Gminy (nie jest to spółka komunalna, Gmina nie posiada żadnych udziałów w tym podmiocie). Gminny Zakład Komunalny ... sp. z o.o. (dalej GZK ...) ma status przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2023 r. poz. 537) i jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. GZK ... wykonuje zadania własne Gminy służące zaspokojeniu zbiorowych potrzeb wspólnoty. GZK ... zajmuje się działalnością wodno-kanalizacyjną, posiada zasoby organizacyjne, kadrowe i techniczne, umożliwiające zapewnienie odpowiedniego poziomu świadczenia usług w zakresie dostaw wody na terenie Gminy. W ramach prowadzonej działalności GZK ... świadczy m.in. usługi dostawy wody na rzecz mieszkańców, przedsiębiorców zlokalizowanych na terenie Gminy. GZK ... z tytułu dostawy wody odprowadza podatek należny do urzędu skarbowego.

Infrastruktura realizowana w ramach projektu „...” będzie przekazywana w dzierżawę Spółce. Żaden z elementów Projektu nie będzie natomiast przekazywany w dzierżawę GZK ....

W dniu … kwietnia 2023 r. Gmina zawarła z Samorządem Województwa ... umowę Nr ... o dofinansowanie Projektu „...” w ramach działania Gospodarka wodno-ściekowa, poddziałania Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Gmina otrzyma dofinansowanie po zakończeniu realizacji inwestycji. Kwota dofinansowania stanowi 100% kosztów kwalifikowalnych w wysokości ... zł (koszty netto robót budowlanych ... + koszty netto nadzoru, dokumentacji ...). W realizowanym Projekcie podatek VAT nie jest kwalifikowalny.

Koszty inwestycji brutto ogółem wyniosą ... zł.

Wkład Gminy wyniesie ... zł (na pokrycie podatku VAT: od pozostałych zadań poza POŚ ... zł + od nadzoru inwestorskiego dla pozostałych zadań ... zł + od dokumentacji projektowej ... zł).

Udział mieszkańców wyniesie ... zł (na pokrycie podatku VAT: od POŚ – ... oraz od usług inspektora nadzoru ... zł).

Z ogólnej kwoty wynikającej z umowy o dofinansowanie na poszczególne zadania przypadną następujące kwoty:

Koszty inwestycyjne – robót budowlanych obejmują:

1)Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków:

Kwota netto = koszty kwalifikowalne ... zł

VAT ... – koszty pokrywane przez mieszkańców

Kwota brutto – ... zł

Wkład własny Gminy – … zł

2)Budowa biologicznych oczyszczalni ścieków (przy budynkach użyteczności publicznej):

Kwota netto = koszty kwalifikowalne ... zł

VAT ... zł – wkład własny Gminy

Kwota brutto – ... zł

3)Budowa zbiorników wyrównawczych na ujęciu wody:

Kwota netto = koszty kwalifikowalne ... zł

VAT ... zł – wkład własny Gminy

Kwota brutto – ... zł

4)Budowa sieci wodociągowych (nie obejmuje sieci nieobjętych Projektem – sfinansowanych wyłącznie ze środków Gminy):

Kwota netto = koszty kwalifikowalne ... zł

VAT ... zł – wkład własny Gminy

Kwota brutto – ... zł.

Ponadto Gmina poniesie koszty:

1)inspektora nadzoru w wysokości ... zł (kwota netto objęta kosztami kwalifikowalnymi w wysokości ... zł, podatek VAT przypadający na zadanie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków w wysokości ... zł, które pokryte zostaną z wpłat uzyskanych od mieszkańców, natomiast podatek VAT przypadający na pozostałe zadania w wysokości ... zł – stanowi wkład własny Gminy);

2)koszty obsługi geodezyjnej w wysokości ... zł (dotyczy wszystkich zadań – kwota netto = kwota brutto = koszty kwalifikowalne ... zł);

3)koszty dokumentacji projektowo-kosztorysowej w wysokości ... zł (kwota netto stanowi koszty kwalifikowalne w wysokości ... zł, podatek VAT w wysokości ... zł – wkład własny Gminy).

Struktura udziału poszczególnych źródeł finansowania (koszty 100% – ... zł) w realizowanym projekcie „...” przedstawia się następująco:

-dofinansowanie – 81,66 % (... zł),

-wkład własny Gminy – 9,98 % (... zł),

-wkład mieszkańców – 8,36 % (... zł).

Realizacja inwestycji pn. „...” jest uzależniona od dofinansowania ze źródeł zewnętrznych. W sytuacji gdyby Projekt nie był dofinansowany, to Gmina musiałaby pokryć wydatki na realizację zadania z innych środków, realizować zadanie w mniejszym zakresie lub nie realizować przedmiotowego zadania. W przypadku natomiast niezrealizowania projektu Gmina, zgodnie z umową o dofinansowanie, byłaby zobowiązana do zwrotu otrzymanych środków pieniężnych. Otrzymane przez Gminę dofinansowanie nie może być przeznaczone na inne cele, a w szczególności na ogólną działalność Gminy czy inny projekt, a jedynie na Projekt, o którym mowa we wniosku i w umowie o dofinansowanie. Wysokość dofinansowania uzależniona jest wyłącznie od całkowitego kosztu operacji, a więc nabywanych przez Gminę usług. Na ponoszone koszty wpływ ma szereg różnych czynników, w tym m.in. rodzaj wybranych przydomowych oczyszczalni ścieków, warunki budowy, gwarancji, itd. Pośrednio wysokość dofinansowania jest uzależniona między innymi – ale nie wyłącznie – od liczby nieruchomości, na których przydomowe oczyszczalnie ścieków będą budowane (na jednej nieruchomości standardowo budowana jest jedna oczyszczalnia).

Przedmiotowe dofinansowanie nie będzie stanowiło (w całości ani w części) dopłaty do ceny konkretnych usług świadczonych przez Gminę. Otrzymane dofinansowanie nie spowoduje, iż podmioty, dla których Gmina świadczy usługi, będą uiszczały niższe ceny. Pozyskane dofinansowanie będzie miało wyłącznie charakter „zakupowy” tzn. zostanie przeznaczone na częściowe pokrycie wydatków ponoszonych w związku z realizacją zadania inwestycyjnego pn. „...”.

Gmina jest zobowiązana do rozliczania się z otrzymanych środków finansowych z instytucją finansującą. Rozpatrując wniosek o płatność złożony po wykonaniu Projektu, Samorząd Województwa ... dokona sprawdzenia zgodności realizacji projektu. W trakcie realizacji inwestycji nie będą dokonywane żadne rozliczenia z Samorządem Województwa ....

Przedmiotem umowy o dofinansowanie jest realizacja Projektu pn. „...”, który będzie realizowany w latach 2024-2025.

Inwestycja obejmuje następujące zadania:

1)budowa przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców w ilości … sztuk.

Realizacja zadania nastąpi w formule „Zaprojektuj i wybuduj” i wymaga zaprojektowania oraz budowy … sztuk przydomowych oczyszczalni ścieków (POŚ) na posesjach prywatnych na terenie gminy ... . Zakres prac obejmuje:

-pozyskanie danych i materiałów niezbędnych do wykonania dokumentacji projektowej,

-sporządzenie wymaganej dokumentacji projektowej wraz z uzgodnieniami, zgodami oraz uzyskaniem pozwolenia na budowę zgodnie z wymaganiami i zakresem PFU,

-wykonanie robót zgodnie z zatwierdzoną dokumentacją projektową przez Starostwo Powiatowe, szczegółowymi specyfikacjami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlanych, zasadami wiedzy technicznej i sztuki budowlanej oraz zasadami i warunkami bhp po wytyczeniu przez uprawnionego geodetę,

-przekazanie zrealizowanych robót Zamawiającemu,

-obsługę geodezyjną prowadzonych robót,

-przygotowanie rozliczenia końcowego i sporządzenie … egz. operatu kolaudacyjnego, w formie papierowej oraz w wersji elektronicznej (pdf),

-przeprowadzenie indywidualnego szkolenia dla wszystkich użytkowników … POŚ w zakresie sposobu ich użytkowania, potwierdzonych kartami szkoleń (schemat karty szkoleń wykonawca przygotuje i przedstawi zamawiającemu do zatwierdzenia),

-przygotowanie i przekazanie każdemu użytkownikowi szczegółowej instrukcji obsługi w języku polskim (DTR) oraz szczegółowych zasad rękojmi i gwarancji,

-dokonanie nieodpłatnych serwisów gwarancyjnych przez okres gwarancji wraz z wykonaniem wszelkich prac (napraw, wymian) wymienionych w DTR.

Termin realizacji zadania wynosi … miesięcy od dnia zawarcia umowy. Umowa została zawarta dnia … września 2023 r. Za wykonanie przedmiotu umowy ustalono wynagrodzenie ryczałtowe brutto (z podatkiem VAT) w kwocie brutto ... zł. Rozliczenie za wykonanie przedmiotu umowy odbywać się będzie jedną fakturą końcową, z zastrzeżeniem, że faktura końcowa nie może być wystawiona przez wykonawcę przed dniem … stycznia 2024 r. Podstawą do wystawienia faktury końcowej oraz ustalenia biegu gwarancji i terminu zwrotu zabezpieczenia należytego wykonania umowy będzie stanowić bezusterkowy protokół odbioru końcowego przedmiotu umowy podpisany przez członków komisji odbiorowej. Zapłata wynagrodzenia nastąpi na podstawie polecenia przelewu na rachunek bankowy wykonawcy, w terminie do 30 dni od daty doręczenia zamawiającemu prawidłowo wystawionej faktury z oryginałami dokumentów stanowiących podstawę jej wystawienia.

Posesje mieszkańców Gminy objęte budową POŚ znajdują się na terenach, na których nie ma możliwości włączenia się do sieci kanalizacji sanitarnej, a budowa takiej sieci byłaby ekonomicznie nieuzasadniona. W związku z powyższym, Gmina realizuje inwestycję, której przedmiotem jest budowa POŚ. Celem inwestycji – budowy przydomowych oczyszczalni ścieków – jest podniesienie poziomu jakości usług komunalnych w zakresie oczyszczania ścieków, w tym realizacja zadań własnych Gminy oraz zaspokajanie potrzeb sanitarnych mieszkańców.

Budowa POŚ na nieruchomościach mieszkańców ma bezpośredni wpływ na zwiększenie ilości ścieków oczyszczonych, a tym samym ograniczenie zjawiska przedostawania się zanieczyszczeń do gleby i wód gruntowych, co z kolei zmniejsza ryzyko epidemiologiczne. Inwestycja ta przyczyni się do poprawy warunków życia mieszkańców i prowadzenia działalności gospodarczej. Korzyścią dla mieszkańców jest możliwość odprowadzenia ścieków ze swojej posesji. Inwestycja umożliwi optymalne rozwiązanie gospodarki ściekowej w znacznej części rejonów Gminy oraz rozwój lokalny, a także podniesienie standardu życia mieszkańców.

W ramach inwestycji powstaną przydomowe oczyszczalnie ścieków, które składają się z wykonanego z tworzywa sztucznego zbiornika, systemu rur, filtrów, zaworów, kominów odpowietrzających, pompy i innego osprzętu. Przydomowe oczyszczalnie ścieków zostaną zamontowane na działce stanowiącej własność mieszkańca (są wkopane w ziemię) w bezpośredniej bliskości budynku mieszkalnego i podłączone do jego wewnętrznej instalacji sanitarnej. Funkcjonowanie przydomowych oczyszczalni ścieków oparte jest na tzw. technologii osadu czynnego. Zastosowane rozwiązania (m.in. odpowiedni obieg ścieków oraz proces napowietrzania) skutkują powstaniem w masie gromadzonych w przydomowych oczyszczalniach ścieków, ścieków odpowiednich bakterii rozkładających związki organiczne, co docelowo pozwala na oddzielenie ścieków oczyszczonych od osadu. Tak oczyszczone ścieki spełniają odpowiednie normy i mogą być odprowadzane do zbiorników naturalnych lub do gleby. Z kolei osad pozostaje w przydomowych oczyszczalniach ścieków, będąc wykorzystywany dalej w procesie oczyszczania (osad czynny) lub podlegając magazynowaniu (osad nadmierny), a następnie zostaje wywieziony z przydomowych oczyszczalni ścieków do zakładu unieszkodliwiania.

W związku z realizacją przydomowych oczyszczalni ścieków, Gmina zamierza zawrzeć z zainteresowanymi mieszkańcami umowy cywilnoprawne dotyczące zobowiązań organizacyjnych i finansowych związanych z udziałem w projekcie „...” w części dotyczącej budowy przydomowych oczyszczalni ścieków. Na moment sporządzenia niniejszego wniosku, Gmina:

-zawarła z mieszkańcami tylko umowy dotyczące użyczenia nieruchomości w celu wybudowania POŚ,

-nie zawarła żadnej umowy w sprawie rozliczeń finansowych z mieszkańcami.

W celu wykonania POŚ przez Gminę zostaną podpisane cywilnoprawne umowy z właścicielami nieruchomości. Z § 1 ust. 1 projektu umowy z mieszkańcami wynika, że „Przedmiotem niniejszej umowy jest ustalenie wzajemnych zobowiązań organizacyjnych i finansowych, związanych z wykonaniem budowy i montażu przydomowej oczyszczalni ścieków na terenie nieruchomości Uczestnika Projektu (działka nr ew. ………. położona w m. ……………..) oraz jej eksploatacji, a także pozostałych zadań przewidzianych w projekcie wskazanych w ust. 2”. Mieszkańcy, aby partycypować w zadaniu, są zobowiązani do uiszczenia na rzecz Gminy części kosztów związanych z budową POŚ na swojej nieruchomości. Tym samym koszty budowy POŚ zostaną pokryte w części z otrzymanego przez Gminę dofinansowania w ramach PROW oraz w części środkami uzyskanymi od mieszkańców.

Łączna wartość inwestycji dotyczących POŚ wyniesie ... zł brutto, przy czym wkład mieszkańców stanowić będzie ... zł, natomiast dofinansowanie do POŚ wyniesie ... zł.

Zgodnie z § 4 ust. 2 projektu umowy mieszkaniec-Uczestnik projektu:

- (...)

Jednocześnie jest zobowiązany do zapewnienia przejęcia na nabywcę wszelkich praw i obowiązków wynikających z niniejszej Umowy, a Gmina jest zobowiązana umożliwić takie przejęcie praw i obowiązków.

Ponadto umowy z mieszkańcami będą regulowały takie kwestie jak:

1)nieodpłatne udostępnienie przez mieszkańców na rzecz Gminy nieruchomości, na której budowane będą przydomowe oczyszczalnie ścieków. Zgodnie z umową mieszkaniec będzie miał obowiązek wyrazić zgodę na umiejscowienie przydomowej oczyszczalni ścieków oraz przeprowadzenie wszelkich niezbędnych robót na nieruchomości będącej w jego posiadaniu,

2)montaż przydomowych oczyszczalni ścieków na nieruchomości należącej do mieszkańca,

3)przekazanie przez Gminę do nieodpłatnego używania (na czas trwania umowy) wybudowanych przydomowych oczyszczalni ścieków po zakończeniu budowy i protokolarnym odbiorze budowli.

W okresie trwania umowy Gmina nie będzie ponosić żadnych kosztów związanych z eksploatacją POŚ. Właściciel będzie korzystać nieodpłatnie z przydomowej oczyszczalni ścieków oraz ponosić koszty związane z utrzymaniem i eksploatacją przydomowej oczyszczalni ścieków. W okresie trwałości Projektu nadzór i kontrolę nad utrzymaniem i eksploatacją przydomowych oczyszczalni ścieków będzie sprawować Gmina. W okresie 5 lat od zakończenia budowy powstałą inwestycję Gmina obejmie również monitoringiem – celem oceny jej jakości oraz analizy stopnia zużycia.

Przydomowe oczyszczalnie ścieków przez 5 lat od dnia odbioru końcowego pozostaną własnością Gminy – tj. własność nie jest przenoszona na mieszkańca (§ 5 ust. 1 projektu umowy stanowi, iż „Instalacje i urządzenia wchodzące w skład przydomowej oczyszczalni ścieków pozostają własnością Gminy przez cały okres trwania umowy”). Gmina zachowuje też prawo do rozporządzania przydomową oczyszczalnią ścieków. Z tego względu mieszkańcy nie będą upoważnieni do rozporządzania POŚ i nie będą mogli w żaden sposób bez zgodny Gminy ingerować w przydomowe oczyszczalnie ścieków, czyli np. przyłączać POŚ do innych instalacji. Mieszkańcy będą ponosić wszelkie koszty i opłaty związane z utrzymaniem oraz korzystaniem z przydomowych oczyszczalni ścieków, w tym koszty wynikające z bieżących napraw i konserwacji nieobjętych gwarancją, a także będą umożliwiać Gminie kontrolę i monitoring sposobu korzystania z przydomowych oczyszczalni ścieków oraz dokonywanie niezbędnych napraw i konserwacji urządzeń wchodzących w skład przydomowej oczyszczalni ścieków w ramach gwarancji,

4)przekazanie przydomowych oczyszczalni ścieków na własność mieszkańcom przez Gminę. Gmina nie będzie pobierać dodatkowych opłat od mieszkańców z tytułu przekazania przydomowych oczyszczalni na własność. Mieszkańcy dokonywać będą wpłaty z tytułu udziału w Projekcie w dwóch ratach. Przekazanie nie będzie traktowane jako odrębna czynność, lecz stanowić będzie jedną kompleksową czynność związaną z oczyszczaniem ścieków,

5)sposób finansowania – wpłata przez mieszkańca stanowiąca udział w realizacji Projektu w części dotyczącej budowy przydomowych oczyszczalni ścieków.

W § 1 ust. 2 projektu umowy z mieszkańcami przewidziano pokrycie części kosztów z opłat dokonywanych przez mieszkańców „W związku z uczestniczeniem w projekcie Uczestnik Projektu zobowiązuje się do pokrycia kosztów kompleksowej usługi oczyszczania ścieków tj. kosztu wkładu własnego wykonania robót budowlanych polegających na montażu przydomowej oczyszczalni ścieków, na który składa się obowiązujący podatek VAT od budowy oczyszczalni oraz od nadzoru inwestorskiego”.

Udział mieszkańca stanowi 18,7% kosztów dotyczących wykonania przydomowych oczyszczalni ścieków. Budowa oczyszczalni dofinansowana zostanie w pozostałych 81,3% z środków z programu PROW. Gmina nie wnosi wkładu własnego przy realizacji budowy przydomowych oczyszczalni ścieków u mieszkańców.

Otrzymana od mieszkańców kwota nie stanowi wynagrodzenia na rzecz Gminy, tylko pokrycie kosztów dotyczących budowy POŚ. Wpłaty mieszkańców dokonywane będą przed i w trakcie wykonywania inwestycji za pośrednictwem rachunku bankowego. Wysokość wpłat od poszczególnych mieszkańców Gminy z tytułu udziału w Projekcie nie będzie jednakowa. Kwota odpłatności dla mieszkańców jest uzależniona od ceny zestawu – droższy zestaw, wyższa odpłatność.

Umowy, które zostaną zawarte z mieszkańcami, nie będą zawierać jakiegokolwiek postanowienia, iż wysokość wpłaty z tytułu realizowanego Projektu przez Gminę stanowią wynagrodzenie za usługę oraz są związane z wysokością dofinansowania. Powyższe oznacza, że otrzymane wpłaty od mieszkańców oraz dofinansowanie służą pokryciu kosztów realizowanego zadania. Kalkulacja wysokości wpłat mieszkańców uwzględnia otrzymane dofinansowanie, które obejmuje wartość netto POŚ. Gmina nie wniesie wkładu własnego w związku z realizacją POŚ (dofinansowanie to 100% kosztów kwalifikowalnych).

Umowa o dofinansowanie w żaden sposób nie odnosi się do ustaleń Gminy z mieszkańcami, w szczególności nie narzuca żadnej formy współpracy z mieszkańcami, nie wymaga realizacji na ich rzecz określonych świadczeń i nie przewiduje dofinansowania do cen ewentualnych usług świadczonych przez Gminę na rzecz mieszkańców.

Wysokość otrzymanego dofinansowania uzależniona jest od liczby wybudowanych na nieruchomościach mieszkańców przydomowych oczyszczalni ścieków objętych projektem realizowanym przez Gminę. Wysokość otrzymanego dofinansowania uzależniona jest od ilości nieruchomości biorących udział w inwestycji. W przypadku POŚ na ponoszone koszty wpływ ma szereg różnych czynników, w tym m.in. rodzaj wybranych przydomowych oczyszczalni ścieków, warunki budowy, gwarancji itd.

Dofinansowanie, jakie otrzyma Gmina do realizacji POŚ, jest dotacją kosztową do realizacji inwestycji. Wysokość przedmiotowej dotacji (wartość dofinansowania) uzależniona jest wyłącznie od przedstawionego we wniosku kosztorysu realizacji inwestycji. Podstawą do wyliczenia kwoty dofinansowania są faktycznie i prawidłowo poniesione koszty kwalifikowalne. Gmina dokonała kalkulacji kosztów kwalifikowalnych inwestycji POŚ biorąc pod uwagę przede wszystkim potrzeby mieszkańców w zakresie gospodarki ściekowej oraz ich możliwości finansowe (tj. ustalenie wysokości opłaty na takim poziomie, aby z jednej strony zapewnić powszechny dostęp do ekologicznych rozwiązań w zakresie gospodarki kanalizacyjnej, a z drugiej realizować zakładane cele).

6)warunki rozwiązania umowy – umowy z mieszkańcami będą przewidywały możliwość odstąpienia od umowy w przypadku rezygnacji mieszkańca z przyczyn niezależnych od Gminy.

Czynności wykonywane przez Gminę realizowane w ramach zadania inwestycyjnego w zakresie oczyszczania ścieków polegające na wykonaniu na prywatnych gruntach przydomowych oczyszczalni ścieków, udostępnianiu ich właścicielom gruntów wraz z zapewnieniem niezbędnych napraw i konserwacji urządzeń oraz sprawowaniem nadzoru nad bieżącą obsługą wykonywana przez właściciela nieruchomości stanowią realizację zadań własnych przez Gminę niepodlegających podatkowi VAT. Wpłat otrzymywanych od mieszkańców Gmina nie będzie dokumentować fakturami.

W związku z wykonywaniem ww. czynności wykonawcy natomiast wystawią na Gminę faktury VAT.

Przy realizacji POŚ należy rozróżnić dwa świadczenia, tj.:

  • w relacji Gmina – wykonawcy: Gmina nabywa usługi budowlane od podmiotów zewnętrznych i usługi te nie są usługami oczyszczania ścieków,
  • w relacji Gmina – mieszkaniec: Gmina realizuje zadanie własne związane z ochroną środowiska (oczyszczanie ścieków).

Towary i usługi zakupione w związku z budową POŚ na posesjach mieszkańców Gminy nie będą służyć do wykonywania czynności opodatkowanych;

2)budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ...,

3)budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ...,

4)budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ... .

Przedmiotem zadania wymienionego w pkt 2-4 są roboty budowlane polegające na dostawie, montażu i uruchomieniu kompletnych zestawów przydomowych oczyszczalni ścieków (POŚ) typu SBR na terenie Gminy ... .

W zakresie zadania wymienionego w pkt 2 (oczyszczalnia ścieków przy budynku Urzędu Gminy ...) nastąpi wykonanie biologicznej oczyszczalni o maksymalnej przepustowości … m3/dobę.

W zakresie zadania wymienionego w pkt 3 (oczyszczalnia ścieków przy budynku Remizy OSP w ...) nastąpi wykonanie biologicznej oczyszczalni o maksymalnej przepustowości … m3/dobę. W zakresie zadania wymienionego w pkt 4 (oczyszczalnia ścieków przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ...) nastąpi wykonanie biologicznej oczyszczalni o maksymalnej przepustowości … m3/dobę. Zakres robót przy wykonywaniu oczyszczalni ścieków obejmuje:

-wykonanie robót zgodnie z zatwierdzoną dokumentacją projektową przez Starostwo Powiatowe, szczegółowymi specyfikacjami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlanych, zasadami wiedzy technicznej i sztuki budowlanej oraz zasadami i warunkami bhp po wytyczeniu przez uprawnionego geodetę,

-dostawę materiałów,

-demontaż istniejących zbiorników na nieczystości płynne,

-wykonanie prac przygotowawczych, przekopy próbne,

-wykonanie wykopu w gruncie kat. III-IV wraz z umocnieniem ścian wykopu i jego odwodnieniem,

-przygotowanie podłoża i fundamentu pod oczyszczalnie, ogrodzenia i instalacje,

-montaż biologicznych oczyszczalni ścieków,

-budowę przepompowni i studni chłonnej,

-wykonanie zjazdu oraz utwardzenie terenu,

-wykonanie wylotu ścieków oczyszczonych do rzeki ... wraz z umocnieniem dna i skarp rzeki,

-wykonanie rozsączenia ścieków oczyszczonych,

-przebudowę i budowę odcinków instalacji sanitarnej w tym kanalizacji tłocznej,

-wykonanie zasilania elektrycznego oczyszczalni,

-zasypanie i zagęszczenie wykopów,

-wykonanie ogrodzenia terenu oczyszczalni,

-wykonanie rozruchu technologicznego oczyszczalni,

-przełączenie dotychczasowego odprowadzenia ścieków do zbiornika bezodpływowego i skierowanie ich do osadnika wstępnego oczyszczalni,

-przeprowadzenie pomiarów i badań wymaganych w specyfikacji technicznej,

-prowadzenia dzienników budowy i wykonywanie obmiarów ilości zrealizowanych robót,

-zapewnienie obsługi geodezyjnej prowadzonych robót,

-przygotowanie rozliczenia końcowego i sporządzenie 1 egz. operatu kolaudacyjnego w formie papierowej oraz w wersji elektronicznej (pdf),

-uporządkowanie terenu budowy i terenów przyległych (stwierdzone przez kierownika budowy wpisem do dziennika budowy i potwierdzone przez Inspektora Nadzoru),

-przeprowadzenie szkolenia dla użytkowników w zakresie ich użytkowania,

-przygotowanie i przekazanie szczegółowych instrukcji obsługi w języku polskim (DTR) oraz szczegółowych zasad rękojmi i gwarancji,

-dokonanie nieodpłatnych serwisów gwarancyjnych przez okres gwarancji wraz z wykonaniem wszelkich prac (napraw, wymian) wymienionych w DTR,

-przekazanie zrealizowanych robót zamawiającemu.

Wykonawca zobowiązany jest wykonać zamówienia w terminie 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy.

Umowa została zawarta dnia … listopada 2023 r. Za wykonanie przedmiotu umowy ustalono wynagrodzenie ryczałtowe brutto (z VAT), w kwocie brutto ... zł. Rozliczenie za wykonanie przedmiotu umowy odbywać się będzie na podstawie faktury końcowej, z zastrzeżeniem, że faktura nie może zostać wystawiona przez Wykonawcę przed dniem 1 lutego 2024 r. Podstawę do wystawienia faktury końcowej oraz ustalenia biegu gwarancji i terminu zwrotu zabezpieczenia należytego wykonania umowy będzie stanowić bezusterkowy protokół odbioru końcowego przedmiotu Umowy podpisany przez członków Komisji odbiorowej. Zapłata wynagrodzenia nastąpi na podstawie polecenia przelewu na rachunek bankowy Wykonawcy, w terminie do 30 dni od daty doręczenia Zamawiającemu prawidłowo wystawionej przez Wykonawcę faktury z oryginałami dokumentów stanowiących podstawę jej wystawienia.

Towary i usługi zakupione w związku z budową oczyszczalni ścieków służyć będą do wykonywania czynności:

-budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ... – mieszanym: opodatkowanych, zwolnionych, niepodlegających VAT,

-budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... – niepodlegających VAT (nieodpłatne udostępnienie),

-budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Świetlicy Środowiskowej (zadaniom własnym) i OSP ... (nieodpłatne udostępnienie) – niepodlegających VAT;

5)budowa zbiorników wyrównawczych na ujęciu wody w ...-... (obejmuje budowę 2 zbiorników wodociągowych o pojemności … m3, budowę przewodów wody surowej, budowę przewodów ssawnych, budowę przewodu chlorującego, budowę przewodów grawitacyjnych, budowę studni … – … kpl). Zbiorniki zapewnią możliwość przyłączenia do wodociągu większej ilości mieszkańców. Stan techniczny obecnego zbiornika powoduje szereg powtarzających się problemów i awarii. Rozliczenie za wykonanie przedmiotu umowy odbywać się będzie na podstawie jednej faktury końcowej, z zastrzeżeniem, że faktura nie może zostać wystawiona przez Wykonawcę przed dniem … lutego 2024 r. Podstawę do wystawienia faktury końcowej oraz ustalenia biegu gwarancji i terminu zwrotu zabezpieczenia należytego wykonania umowy będzie stanowić bezusterkowy protokół odbioru końcowego przedmiotu umowy podpisany przez członków Komisji odbiorowej. Zapłata wynagrodzenia nastąpi na podstawie polecenia przelewu na rachunek bankowy Wykonawcy, w terminie do … dni od daty doręczenia Gminie prawidłowo wystawionej przez Wykonawcę faktury z oryginałami dokumentów stanowiących podstawę jej wystawienia. Termin wykonania zamówienia: do … miesięcy od podpisania umowy. Umowa została podpisana w dniu … sierpnia 2023 r. Za wykonanie przedmiotu umowy ustalono wynagrodzenie ryczałtowe brutto (wraz z podatkiem VAT), w kwocie brutto ... zł.

Zakres robót obejmuje:

-wykonanie robót zgodnie z zatwierdzoną dokumentacją projektową, szczegółowymi specyfikacjami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlanych, zasadami wiedzy technicznej i sztuki budowlanej oraz zasadami i warunkami bhp po wytyczeniu przez uprawnionego geodetę,

-oznakowanie robót,

-dostawę materiałów,

-wykonanie prac przygotowawczych, przekopy próbne oraz podwieszenie instalacji obcych,

-wykonanie wykopu w gruncie kat. I-II wraz z umocnieniem ścian wykopu i jego odwodnieniem,

-przygotowanie podłoża i fundamentu pod przewody i zbiorniki,

-montaż zbiorników,

-ułożenie przewodów wodociągowych, armatury oraz studzienek kanalizacyjnych,

-zasypanie i zagęszczenie wykopu z demontażem umocnień ścian wykopu,

-przeprowadzenie pomiarów i badań wymaganych w specyfikacji technicznej,

-prowadzenie dziennika budowy i wykonywanie obmiarów ilości zrealizowanych robót,

-zapewnienie obsługi geodezyjnej prowadzonych robót,

-przygotowanie rozliczenia końcowego i sporządzenie 1 egz. operatu kolaudacyjnego w formie papierowej oraz w wersji elektronicznej (pdf),

-uporządkowanie terenu budowy i terenów przyległych (stwierdzone przez kierownika budowy wpisem do dziennika budowy i potwierdzone przez Inspektora Nadzoru),

-przekazanie zrealizowanych robót Gminie.

Zbiorniki wyrównawcze jako element sieci wodociągowej zostaną oddane w odpłatną dzierżawę Spółce. Woda ze zbiorników trafiać będzie do mieszkańców Gminy ..., a także zasilać będzie budynki użyteczności publicznej, tj. Zespół Szkół w ..., Urząd Gminy, Gminną Bibliotekę Publiczną, Szkołę Podstawową w ..., budynek OSP w ..., budynek OSP w ..., przy czym Spółka pobiera opłaty (i wystawia faktury) za zużycie wody z każdego z tych budynków.

Towary i usługi zakupione w związku z budową zbiorników wyrównawczych służyć będą do wykonywania czynności opodatkowanych (dzierżawa);

6)budowa odcinka sieci wodociągowej od działki … do działki … w ... ... .

Przedmiotem jest wykonanie robót budowlanych polegających na budowie sieci wodociągowej na terenie Gminy ... w miejscowości ... i ... składających się z dwóch odcinków:

Odcinek 1: Budowa odcinka sieci wodociągowej od działki … do działki … w ... ... .

Odcinek 2: Budowa odcinka sieci wodociągowej od działki … w ... ... do działki … w ... ... .

Długość sieci wodociągowej dla odcinku pierwszego wynosi … m PE …, dla odcinku drugiego … m PE …, na sieci łącznie zostanie wbudowane … hydrantów;

7)budowa odcinka sieci wodociągowej od działki … w ...-... do działki … w ... .

Przedmiotem jest wykonanie robót budowlanych polegających na budowie sieci wodociągowej na terenie gminy ... w miejscowości ...-... i ... składających się z dwóch odcinków:

Odcinek 1: Budowa odcinka sieci wodociągowej od działki … w ...-... do działki … w ... .

Odcinek 2: Budowa odcinka sieci wodociągowej od działki … w ...-... do działki … w ... – etap 2.

Długość sieci wodociągowej dla odcinka 1 wynosi … m PE …, … m PE …, … m PE … .. Długość sieci wodociągowej dla odcinka 2 wynosi … m PE …, … m PE …, … m PE … . Na sieci wbudowane zostanie łącznie … hydrantów. W ramach budowy przepięte zostaną istniejące przyłącza z przewidzianej do likwidacji sieci … .

Wykonawca zobowiązany jest wykonać usługi dotyczące zadania wymienionego w pkt 6 i 7 w terminie … miesięcy od dnia zawarcia umowy. Umowa została zawarta dnia … września 2023 r. Za wykonanie przedmiotu umowy ustalono wynagrodzenie ryczałtowe brutto (z podatkiem VAT), w kwocie brutto ... zł.

Odcinek 1: Budowa odcinka sieci wodociągowej od działki … do działki … w ... ... (współfinansowany z PROW), za cenę brutto ... zł w tym podatek VAT 23%, ... zł,

Odcinek 2: Budowa odcinka sieci wodociągowej od działki … w ... ... do działki … w ... ... (finansowany w całości z budżetu Gminy, nie objęty dofinansowaniem), za cenę brutto ... zł w tym podatek VAT 23%, ... zł,

Odcinek 1: Budowa odcinka sieci wodociągowej od działki … w ...-... do działki … w ... (współfinansowany z PROW), za cenę brutto ... zł w tym podatek VAT 23%, ... zł,

Odcinek 2: Budowa odcinka sieci wodociągowej od działki … w ...-... do działki … w ... – etap 2 (finansowany w całości z budżetu Gminy, nie objęty dofinansowaniem), za cenę brutto ... zł w tym podatek VAT 23%, ... zł.

Rozliczenie za wykonanie przedmiotu umowy odbywać się będzie na podstawie faktur końcowych, z zastrzeżeniem, że faktura nie może zostać wystawiona przed … lutego 2024 r. Faktura będzie wskazywać dwie pozycje zgodne z podziałem zadania na odcinki. Podstawę do wystawienia faktury końcowej oraz ustalenia biegu gwarancji i terminu zwrotu zabezpieczenia należytego wykonania umowy będzie stanowić bezusterkowy protokół odbioru końcowego przedmiotu umowy podpisany przez członków Komisji odbiorowej. Zapłata wynagrodzenia nastąpi na podstawie polecenia przelewu na rachunek bankowy Wykonawcy, w terminie do … dni od daty doręczenia Zamawiającemu prawidłowo wystawionej przez Wykonawcę faktury z oryginałami dokumentów stanowiących podstawę jej wystawienia. Zakres robót przy wykonywaniu sieci obejmuje:

-wykonanie robót zgodnie z zatwierdzoną dokumentacją projektową, szczegółowymi specyfikacjami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlanych, zasadami wiedzy technicznej i sztuki budowlanej oraz zasadami i warunkami bhp po wytyczeniu przez uprawnionego geodetę

-oznakowanie robót,

-dostawę materiałów,

-wykonanie prac przygotowawczych, przekopy próbne oraz podwieszenie instalacji obcych,

-wykonanie wykopów wraz z umocnieniem ścian i odwodnieniem,

-przygotowanie podłoża i fundamentu pod przewody i obiekty na sieci,

-ułożenie przewodów wodociągowych, montaż rur ochronnych i armatury, w tym hydrantów,

-zasypanie i zagęszczenie wykopu z demontażem umocnień ścian wykopu,

-przeprowadzenie pomiarów i badań wymaganych w specyfikacji technicznej,

-prowadzenia dziennika budowy i wykonywanie obmiarów ilości zrealizowanych robót,

-zapewnienie obsługi geodezyjnej prowadzonych robót,

-przygotowanie rozliczenia końcowego i sporządzenie 1 egz. operatu kolaudacyjnego w formie papierowej oraz w wersji elektronicznej (pdf),

-uporządkowanie terenu budowy i terenów przyległych (stwierdzone przez kierownika budowy wpisem do dziennika budowy i potwierdzone przez Inspektora Nadzoru),

-przekazanie zrealizowanych robót Zamawiającemu.

Do budowanych sieci wodociągowych będą przyłączeni tylko mieszkańcy Gminy. Nowe odcinki sieci wodociągowej będą wydzierżawione spółce. Towary i usługi zakupione w związku z budową sieci wodociągowych w ... ... oraz ...-... służyć będą do wykonywania czynności opodatkowanych.

Wydzierżawienie infrastruktury wodociągowej wpisuje się w cel realizowanych przez Gminę działań w zakresie gospodarowania mieniem. Celem Gminy jest skoncentrowanie gospodarki wodnej w podmiocie, który odpowiada za prowadzenie tej działalności na terenie Gminy. Gmina nie ma w swojej strukturze jednostki organizacyjnej zdolnej do zarządzania taką infrastrukturą, a zatem nie ma możliwości zarządzać nią samodzielnie (brak odpowiedniego personelu, sprzętu, wiedzy technicznej itd.). Ponadto, prowadzenie takiego rodzaju działalności wymaga uzyskania szeregu zezwoleń, chociażby pozwolenia wodnoprawnego. Gmina nie ma takich pozwoleń – uzyskała je Spółka, która zajmuje się tego typu działalnością. Ponadto, to Spółce została zatwierdzona taryfa dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. W związku z powyższym Gmina zamierza przekazać przedmiotową infrastrukturę w dzierżawę Spółce. Wszystkie sieci wodociągowe oraz inna infrastruktura wodociągowa będące własnością Gminy są dzierżawione Spółce. Takie rozwiązanie stosowane jest od lat.

Zgodnie z umową dzierżawy (która podlegać będzie aneksowaniu po oddaniu nowo wybudowanej infrastruktury w dzierżawę), obecna opłata roczna z tytułu użytkowania przez Spółkę sieci wodociągowej i innej infrastruktury wodociągowej należącej do Gminy stanowi …% wartości ewidencyjnej majątku, powiększonej o podatek VAT w stawce 23%.

Kwartalny czynsz za 2024 r. z tytułu odpłatnego udostępniania Spółce infrastruktury wynosi ... zł netto (... zł brutto), tj. 1/4 opłaty rocznej.

Opłata roczna wynosi ... zł netto (... zł brutto).

Czynsz od dnia 1 stycznia 2024 r. został podwyższony o ... zł brutto kwartalnie (... zł rocznie – wzrost o …% rocznie).

Aktualna umowa na dzierżawę została zawarta na okres od ….01.2024 r. do ….12.2026 r.

Umowa na dzierżawę będzie przedłużana na kolejne (3-letnie) okresy po upływie obowiązującej umowy.

Wartość nakładów poniesionych w ramach przedmiotowej inwestycji na budowę sieci wodociągowych (objętych i nieobjętych dofinansowaniem) oraz budowę zbiorników wyrównawczych na ujęciu wody (wymienionych w pkt 5-7), które będą przedmiotem dzierżawy, wyniesie ... zł netto (... zł brutto). Na kwotę składa się:

1)Dokumentacja projektowa dot. zbiorników wyrównawczych ... zł netto (... zł brutto) – finansowane z projektu PROW,

2)Obsługa geodezyjna dot. budowy zbiorników wyrównawczych ... zł netto (... zł brutto) – finansowane z projektu PROW,

3)Nadzór inwestorski dot. budowy zbiorników wyrównawczych ... zł netto (... zł brutto) – finansowane z projektu PROW,

4)Roboty budowlane dot. budowy zbiorników wyrównawczych ... zł netto (... zł brutto) – finansowane z projektu PROW,

5)Dokumentacja projektowa dot. budowy sieci wodociągowych ... zł netto (... zł brutto) – częściowo finansowane z projektu PROW, częściowo z budżetu Gminy,

6)Obsługa geodezyjna dot. budowy sieci wodociągowych ... zł netto (... zł brutto) – finansowane z projektu PROW,

7)Nadzór inwestorski dot. budowy sieci wodociągowych ... zł netto (... zł brutto) – częściowo finansowane z projektu PROW, częściowo z budżetu Gminy,

8)Roboty budowlane dot. budowy sieci wodociągowych ... zł netto (... zł brutto) – finansowane z projektu PROW,

9)Roboty budowlane dot. budowy sieci wodociągowych ... zł netto (... zł brutto) – finansowane tylko z budżetu Gminy.

Po wybudowaniu sieci wodociągowych i zbiorników wyrównawczych oraz podpisaniu protokołu odbioru zostanie podwyższony czynsz na dzierżawę o kwotę netto około ... zł, brutto ... zł.

Podwyższenie czynszu będzie proporcjonalne o około …% do wzrostu wartości wydzierżawionego majątku netto w stosunku do 2023 r.

Wartość wydzierżawionego majątku po przekazaniu w ramach dzierżawy wybudowanej infrastruktury wyniesie ... zł netto.

Roczna relacja czynszu netto ... zł (po wydzierżawieniu sieci wodociągowych oraz zbiorników wyrównawczych) do ogólnej wartości wydzierżawionej infrastruktury netto wyniesie …% (...x100/...).

Relacja podwyższonego czynszu do poniesionych wydatków netto ogółem wyniesie …% (...x100/...).

Kwota, o którą zostanie podwyższona wysokość czynszu, będzie skalkulowana z uwzględnieniem realiów rynkowych oraz specyfiki działalności wodnej. Istotnym czynnikiem wpływającym na negocjacje co do wysokości czynszu jest również to, że Spółka przejęła realizację zadań Gminy w zakresie gospodarki wodnej. Z tego powodu czynsz dzierżawny powinien być odpowiednio niski, gdyż dzięki umowie dzierżawy Spółka wypełnia funkcje, które powinna realizować Gmina.

Infrastruktura wodociągowa nie jest typowym towarem mającym generować tylko i wyłącznie dochód, zwłaszcza że Spółka nie ma możliwości swobodnego wykorzystania infrastruktury. Gmina nie może zrezygnować z realizacji zadań w zakresie dostawy wody, gdyż stanowi to jej zadanie własne. Z tego też powodu nie ma silnej pozycji negocjacyjnej, która umożliwiałaby jej narzucenie wysokości czynszu dzierżawnego. Ponadto także liczba podmiotów świadczących usługi wodociągowe jest ograniczona. Gdyby Gmina nie doszła do porozumienia ze Spółką w sprawie wysokości czynszu, mogłaby ona odmówić podpisania umowy, a tym samym Gmina musiałaby we własnym zakresie prowadzić gospodarkę wodociągową na terenie Gminy, do czego – jak Gmina wskazała powyżej – nie ma w chwili obecnej wystarczających środków ani pracowników. Negocjując wysokość czynszu dzierżawnego Gmina ma również na uwadze fakt, że wartość czynszu ma dalszy wpływ na wysokość opłat za dostawę wody dla mieszkańców i przedsiębiorstw działających na terenie Gminy. Dlatego też czynsz dzierżawny nie może być „zbyt” wysoki, który oprócz konsekwencji „społecznych”, może również zniechęcić potencjalnych kontrahentów do rozpoczęcia działalności na terenie Gminy.

Wysokość czynszu z tytułu świadczenia usługi dzierżawy zostanie skalkulowana z uwzględnieniem zarówno zobowiązania Gminy na podstawie przepisów ustawowych (tj. art. 7 ustawy o samorządzie gminnym) do realizacji zadań własnych, o których mowa w tym przepisie, jak i uwzględnieniem wpływu wysokości czynszu na wystąpienie po stronie Spółki korzyści uzasadniających zawarcie z Gminą umowy dzierżawy.

Opłaty za wodę pobierane przez Spółkę muszą być zgodne z ustawą o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz zostały szczegółowo uregulowane przez obowiązujące w tym zakresie przepisy. Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne określa taryfę na okres 3 lat. Z kolei ust. 2 powyższego przepisu wskazuje, że przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne określa taryfę na podstawie niezbędnych przychodów po dokonaniu ich alokacji na poszczególne taryfowe grupy odbiorców usług. Z art. 20 ust. 3 wynika, że ceny i stawki opłat określone w taryfie są różnicowane dla poszczególnych taryfowych grup odbiorców usług na podstawie udokumentowanych różnic kosztów zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków.

Kwota, o którą zostanie podwyższona wysokość czynszu dzierżawnego ustalonego dla Spółki, umożliwi zwrot nakładów inwestycyjnych netto (sfinansowanych zarówno ze środków własnych i pozyskanych z dofinansowania) w okresie użytkowania sieci – w ciągu całego okresu korzystania z majątku. Wysokość czynszu dzierżawnego umożliwi zwrot poniesionych w ramach inwestycji nakładów, jednak Gmina nie jest w stanie wskazać na chwilę obecną, w jakim okresie to się wydarzy z uwagi na fakt, iż wysokość czynszu będzie sukcesywnie rosła.

Kwota, o jaką zostanie podwyższony czynsz, stanowi …% dochodów ogółem (za rok 2023 – ...x100/... zł) oraz …% dochodów własnych (za rok 2023 – ... x 100/... zł). W ocenie Gminy obrót ten jest znaczący dla budżetu Gminy. Ponadto Gmina będzie dążyć do tego, aby pobierane od Spółki wynagrodzenie kształtowało się na jak najwyższym poziomie, a więc aby dochody z tytułu dzierżawy stanowiły jak największy procent dochodów ogółem/dochodów własnych Gminy.

Dochody z tytułu odpłatnego udostępniania w 2023 r. infrastruktury netto w skali roku w stosunku do dochodów własnych Gminy wyniosły ok. …% (...x100/...). Dochody z tytułu odpłatnego udostępniania infrastruktury netto w skali roku w stosunku do dochodów ogółem Gminy wynoszą ok. ...x100/… = …%.

Stosunek poniesionych w ramach inwestycji nakładów netto w związku z budową sieci i zbiorników wyrównawczych do kwoty, o którą zostanie podniesiony w skali roku czynsz dzierżawny to …% (kwota podwyżki czynszu po przyjęciu inwestycji ... zł netto czynszu do ... zł netto inwestycji). Należy podkreślić, że wartość czynszu będzie okresowo wzrastała.

Kalkulacja opłat zostanie dokonana przy uwzględnieniu następujących czynników:

-poziom przychodowości działalności Spółki prowadzonej z wykorzystaniem infrastruktury – w tym zakresie Gmina przyjęła jako bazę szacunkową wartość przychodów rocznych, które może uzyskać Spółka prowadząc na terenie Gminy działalność w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków. Poziom tych przychodów jest ustalany zgodnie z ustawą z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków i stanowi obiektywne kryterium rynkowe;

-poziom kosztów ponoszonych przez Spółkę w związku z funkcjonowaniem infrastruktury i prowadzeniem ww. działalności – na podstawie ustaleń Gminy ze Spółką to ona ponosi istotne koszty utrzymania infrastruktury, a zatem pozycję tę należy brać pod uwagę przy ustaleniu opłaty za użytkowanie infrastruktury – innymi słowy w warunkach rynkowych ten, kto ponosi tego rodzaju koszty, musi przejmować tę część dochodów z działalności prowadzonej z jej wykorzystaniem, która pozwoli na pokrycie tych kosztów;

-wymóg funkcjonowania Gminy w sposób efektywny i gospodarny, pozwalający na ochronę jej zasobów oraz skuteczną realizację zadań, co w zaistniałej sytuacji – w ocenie Gminy – oznacza konieczność poboru wynagrodzenia za udostępniane przez Gminę mienie w tych przypadkach, w których jest to możliwe i nie prowadzi do negatywnych skutków w obszarze zadań Gminy.

W przypadku Gminy, gdzie świadczeniem usług wodnych na rzecz odbiorców zajmuje się podmiot odrębny od Gminy (Spółka), działający samodzielnie na lokalnym rynku z uwzględnieniem wszelkich jego uwarunkowań, ustalenie poziomu wynagrodzenia należnego Gminie za korzystanie z jej infrastruktury nie odbywa się z perspektywy kosztów inwestycyjnych ponoszonych przez Gminę, ale z perspektywy przychodów, które potencjalnie może uzyskać Spółka i jej kosztów. Innymi słowy, działalność Spółki musi być rentowna na tyle, aby opłacało jej się realizować powierzone zadania. W innym wypadku Spółka nie byłaby skłonna ich świadczyć (lub świadcząc je ponosiłaby straty), a Gmina ostatecznie stanęłaby przed koniecznością realizowania tych zadań we własnym zakresie, co byłoby mniej efektywne (konieczność zatrudnienia dodatkowych kadr, zaangażowania nowych zasobów organizacyjnych itd.), a w rezultacie mogłoby doprowadzić albo do wzrostu cen wody albo do większej dysproporcji pomiędzy kosztami inwestycyjnymi a uzyskiwanymi przez Gminę przychodami. W tej sytuacji wysokość kosztów inwestycyjnych ponoszonych przez Gminę nie ma bezpośredniego przełożenia na opłatę za korzystanie przez Spółkę z infrastruktury, gdyż w takim wypadku cena ta byłaby zbyt wysoka dla Spółki i współpraca pomiędzy stronami nie miałaby sensu (koszty przewyższyłyby przychody). Cena określona taką metodą – w opinii Gminy – byłaby zupełnie oderwana od realiów rynkowych. Biorąc pod uwagę obecny poziom cen dostawy wody na terenie Gminy, wynagrodzenie otrzymywane przez Gminę za korzystanie z jej infrastruktury wodnej w okresie długofalowym pokryje nakłady inwestycyjne w zakresie realizacji ww. inwestycji.

Budowa zbiorników wyrównawczych na ujęciu wody w ... ..., budowa odcinka sieci wodociągowej w ... ... oraz budowa odcinka sieci wodociągowej w ...-... będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT (odpłatnej dzierżawy).

Sieci wodociągowe zostaną przekazane Spółce wraz z hydrantami. Z wykonanych hydrantów w ramach zadania korzystać będzie mogła straż pożarna w przypadku pożaru. Wykorzystanie hydrantów w celach przeciwpożarowych nie wystąpi lub będzie marginalne (pożary wymagające użycia hydrantów i dostarczanej przez nie wody zdarzają się niezwykle rzadko). Hydranty mogą służyć również sporadycznie odpowietrzaniu sieci wodociągowej. Odpowietrzanie takie ma na celu m.in. zapewnienie prawidłowego ciśnienia wody w sieci wodociągowej. Ponadto, hydranty mogą być również stosowane w celach technologicznych do płukania wodociągów w celu usunięcia osadów.

Oznacza to, że hydranty przekazane Spółce mogą służyć zarówno marginalnej działalności związanej z ochroną przeciwpożarową, jak i dostawie wody na rzecz odbiorców zewnętrznych.

Łączna wartość robót budowlanych dotyczących całej inwestycji wynosi: netto ... zł, podatek VAT w wysokości 23% ... zł, wartość brutto: ... zł.

Ponadto Gmina ponosi koszty:

1)nadzoru budowlanego wynoszące netto ... zł, VAT ... zł, brutto: ... zł,

2)obsługi geodezyjnej wynoszące netto ... zł, VAT … zł, brutto: ... zł,

3)dokumentacji projektowo-kosztorysowej wynoszące netto ... zł, VAT ... zł, brutto: ... zł.

Do obowiązków Gminy przy realizacji inwestycji należy:

1.Pełnienie funkcji inwestora:

a)wyłonienie zgodnie z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych wykonawców robót budowlanych,

b)protokolarne przekazanie terenu budowy,

c)zapewnienie nadzoru inwestorskiego,

d)dokonywanie odbiorów robót,

2.Zawarcie umów z wykonawcami w zakresie realizacji inwestycji.

3.Dokonywanie zakupów towarów i usług na potrzeby inwestycji.

Wydatki na inwestycję zostaną udokumentowane wystawionymi przez wykonawców fakturami na Gminę, z wykazanymi na nich kwotami podatku naliczonego. Wykonawcy będą zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.

4.Regulowanie płatności wynikających z faktur wystawianych na rzecz Gminy przez wykonawców.

5.Odpowiedzialność za zapewnienie odpowiedniego funkcjonowania infrastruktury i nadzór nad jej eksploatacją.

6.Dokonanie rozliczenia finansowego przedmiotowego projektu.

Środki pochodzące z dofinansowania zostaną przekazane Gminie w ramach refundacji rzeczywistych wydatków poniesionych na całą inwestycję. Do chwili obecnej Gmina nie otrzymała żadnych środków (dofinansowania), w tym na przydomowe oczyszczalnie ścieków. Wysokość dofinansowania uzależniona jest wyłącznie od całkowitego kosztu inwestycji, a więc nabywanych przez Gminę usług.

Gmina nie będzie wykonywać samodzielnie robót budowlanych związanych z Projektem. Zrealizuje je wyłoniony przez Gminę w ramach przeprowadzonego przetargu wykonawca/wykonawcy, z którymi Gmina podpisze umowę na wykonanie poszczególnych zadań. Wykonawca wystawi faktury z wykazanym podatkiem VAT, wskazując Gminę jako nabywcę. Zgodnie z zawartą umową o dofinansowanie, instytucja finansująca może żądać zwrotu nienależnie lub nadmiernie pobranej kwoty pomocy, w szczególności na skutek wystąpienia okoliczności skutkujących wypowiedzeniem umowy (m.in. gdy Gmina odstąpi od realizacji zadania, nie zrealizuje go w terminie czy nie wystąpi do instytucji finansującej z wnioskiem o płatność w określonym terminie). Umowa o dofinansowanie Projektu zawarta jest na okres realizacji zadania.

W przypadku otrzymanego dofinansowania oraz wpłat mieszkańców na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków, nie będą one stanowiły (w całości ani w części) dopłaty do ceny konkretnych usług świadczonych przez Gminę. Pozyskane dofinansowanie oraz wpłaty mieszkańców będą miały wyłącznie charakter „zakupowy” tzn. zostaną przeznaczone na częściowe pokrycie wydatków ponoszonych w związku z realizacją zadania inwestycyjnego „...”.

Gmina nie dokonywała odliczeń podatku naliczonego związanego z realizacją inwestycji. Wykonawcy są w trakcie realizacji zadań i nie zostały wystawione faktury. Na fakturach Gmina będzie oznaczona jako nabywca towarów i usług. Wydatki inwestycyjne są bezpośrednio i wyłącznie związane z budową sieci wodociągowych, budową zbiorników wyrównawczych, biologicznych oczyszczalni ścieków oraz przydomowych oczyszczalni ścieków i będą wykorzystywane wyłącznie w gospodarce wodno-ściekowej.

Wydatki związane z sieciami wodociągowymi oraz budową zbiorników wyrównawczych stanowić będą nakłady na środek trwały będący własnością Gminy, które zostaną przyjęte do ewidencji środków trwałych Gminy, podlegające amortyzacji na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Realizowane w ramach Projektu sieci wodociągowe oraz zbiorniki wyrównawcze w Gminie, po ich wybudowaniu, pozostaną własnością Gminy. Nakłady wyniosą powyżej 15 tys. zł. Wydatki ponoszone w związku z budową sieci wodociągowych, budową zbiorników wyrównawczych, stanowią nakłady na wytworzenie nieruchomości w rozumieniu art. 2 ust. 14a ustawy o VAT.

Realizowana inwestycja „...” służy czynnościom:

1)budowa przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców – niepodlegającym VAT,

2)budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ... – mieszanym:

opodatkowanym, zwolnionym, niepodlegającym VAT,

3)budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... – niepodlegającym VAT,

4)budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ... – niepodlegającym VAT,

5)budowa zbiorników wyrównawczych na ujęciu wody w ... ... – opodatkowanym VAT,

6)budowa odcinka sieci wodociągowej w ... ... – opodatkowanym VAT,

7)budowa odcinka sieci wodociągowej w ...-... – opodatkowanym VAT,

8)nadzoru budowlanego – mieszanym: opodatkowanym, zwolnionym, niepodlegającym VAT,

9)obsługi geodezyjnej – otrzymana faktura nie zawiera podatku VAT (brak odliczenia),

10)dokumentacji projektowo-kosztorysowej – mieszanym: opodatkowanym, zwolnionym, niepodlegającym VAT.

Gmina jest w stanie dokonać – na podstawie wystawianych faktur – w następujący sposób bezpośredniego przyporządkowania ponoszonych wydatków do poszczególnych rodzajów czynności (opodatkowanych, zwolnionych i niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT) związanych z:

1)budową przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców – niepodlegającym VAT, jest możliwe wyodrębnienie,

2)budową biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ... – mieszanym: opodatkowanym, zwolnionym, niepodlegającym VAT, nie jest możliwe bezpośrednie wyodrębnienie podatku naliczonego podlegającego odliczeniu,

3)budową biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... – niepodlegającym VAT, jest możliwe wyodrębnienie,

4)budową biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ... – niepodlegającym VAT, jest możliwe wyodrębnienie,

5)budową zbiorników wyrównawczych na ujęciu wody w ... ... – opodatkowanym VAT, jest możliwe wyodrębnienie,

6)budową odcinka sieci wodociągowej w ... ... – opodatkowanym VAT, jest możliwe wyodrębnienie,

7)budową odcinka sieci wodociągowej w ...-... – opodatkowanym VAT, jest możliwe wyodrębnienie,

8)nadzoru budowlanego – mieszanym: opodatkowanym, zwolnionym, niepodlegającym VAT, Gmina otrzyma odrębne faktury przypadające na realizację zadań wymienionych w pkt 1-7. Natomiast nie jest możliwe bezpośrednie wyodrębnienie podatku naliczonego podlegającego odliczeniu w zakresie zadania wymienionego w pkt 2) budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ...,

9)obsługi geodezyjnej – opodatkowanym, zwolnionym, niepodlegającym VAT, faktura nie zawiera podatku VAT (brak odliczenia), nie jest konieczne wyodrębnienie,

10)dokumentacji projektowo-kosztorysowej – mieszanym: opodatkowanym, zwolnionym, niepodlegającym VAT, Gmina otrzyma odrębne faktury przypadające na realizację zadań wymienionych w pkt 2-7. Natomiast nie jest możliwe bezpośrednie wyodrębnienie podatku naliczonego podlegającego odliczeniu w zakresie zadania wymienionego w pkt 2) budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ... .

Infrastrukturą wodną tj. sieciami wodociągowymi, stacjami uzdatniania wody i studniami głębinowymi, na terenie Gminy zarządza Spółka. Realizowane przez Gminę odpłatne czynności, polegające na dzierżawie infrastruktury wodnej, wykonywane na rzecz Spółki (na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych), stanowią odpłatne usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Gmina, jako właściciel istniejącej sieci wodociągowej, stacji uzdatniania wody oraz studni głębinowych, wykorzystuje je do własnej działalności gospodarczej – świadczenia odpłatnych usług dzierżawy. Dochody z dostawy wody są dochodami Spółki. Gmina natomiast wykonuje usługi dzierżawy na podstawie wystawionych faktur ujętych w plikach JPK i odprowadza z tego tytułu podatek VAT należny. Gmina wykonuje czynności cywilnoprawne i w tym zakresie jest podatnikiem podatku VAT, stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Wybudowane przydomowe oczyszczalnie ścieków (jako kompleksowa usługa oczyszczania ścieków) będą natomiast w całości wykorzystywane do zadań własnych Gminy. Nabycie towarów i usług w związku z budową przydomowych oczyszczalni ścieków nie następuje w ramach wykonywanej przez Gminę działalności gospodarczej i w momencie dokonywania nabycia Gmina nie działa w charakterze podatnika VAT. Wydatki dotyczące inwestycji będą związane tylko z czynnościami niepodlegającymi VAT. Gmina ma możliwość przyporządkowania ponoszonych wydatków w całości do czynności nie stanowiących działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Wydatki na budowę POŚ będą udokumentowane przez wykonawcę fakturami wystawionymi na Gminę, z wykazanym podatkiem VAT. Wybudowane POŚ związane będą wyłącznie z czynnościami niepodlegającymi opodatkowanymi Gminy. Po wyroku TSUE z dnia 30 marca 2023 r. w sprawie C-612/21, czynności na rzecz mieszkańców z minimalnym ich wkładem nie stanowią dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT i Gmina realizując ww. Projekt w części dotyczącej POŚ nie będzie wykonywała działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, nie wystąpią czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... oraz budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ... – służyć będą czynnościom niepodlegającym VAT, odpowiednio nieodpłatnemu przekazaniu do użytkowania oraz zadaniom własnym.

Z kolei budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ... – służyć będzie czynnościom mieszanym wykonywanym przez Gminę: opodatkowanym, zwolnionym, niepodlegającym VAT. W tym przypadku nie jest możliwe bezpośrednie wyodrębnienie podatku naliczonego podlegającego odliczeniu.

Ponadto w uzupełnieniu w odpowiedzi na pytania w wezwaniu wskazano:

Pytanie nr 1

Czy inwestycja pn. „...” został już zakończony czy też jest w trakcie realizacji? Proszę wskazać kiedy ww. inwestycję została zakończona lub kiedy planują Państwo zakończenie ww. inwestycji.

Odpowiedź

Inwestycja pn. „...” jest w trakcie realizacji. Zakończenie inwestycji planowane jest do dnia … września 2024 r.

We wniosku o interpretacje wskazano, że:

-„Termin realizacji zadania wynosi … miesięcy od dnia zawarcia umowy. Umowa została zawarta … września 2023 r.”

-„Wykonawcy są w trakcie realizacji zadań i nie zostały wystawione faktury”.

Pytanie nr 2

Jaka kwota dofinansowania oraz wkładu własnego składa się na wartość nakładów poniesionych w ramach Inwestycji w części polegającej na budowie sieci wodociągowych oraz budowie zbiorników wyrównawczych na ujęciu wody wynoszącą:

a)... zł netto?

b)... zł brutto?

Odpowiedź

We wniosku o interpretacje w części opisującej dofinansowanie Gmina wskazała:

w pkt 3) Budowa zbiorników wyrównawczych na ujęciu wody:

Kwota netto = koszty kwalifikowalne ... zł

VAT ... zł – wkład własny Gminy

Kwota brutto – ... zł

w pkt 4) Budowa sieci wodociągowych (nie obejmuje sieci nieobjętych Projektem – sfinansowanych wyłącznie ze środków Gminy):

Kwota netto = koszty kwalifikowalne ... zł

VAT ... zł – wkład własny Gminy

Kwota brutto – ... zł.

W części wniosku o interpretację opisującej całość nakładów dotyczących sieci wodociągowych Gmina wskazała, że:

„Wartość nakładów poniesionych w ramach przedmiotowej inwestycji na budowę sieci wodociągowych (objętych i nieobjętych dofinansowaniem) oraz budowę zbiorników wyrównawczych na Ujęciu wody (wymienionych w pkt 5-7), które będą przedmiotem dzierżawy, wyniesie ... zł netto (... zł brutto)”.

Kwota netto i brutto została podana nieprawidłowo (błąd rachunkowy), prawidłowa kwota netto wynosi ... zł, prawidłowa kwota brutto wynosi ... zł.

„Na kwotę składa się:

1) Dokumentacja projektowa dot. zbiorników wyrównawczych ... zł netto (... zł brutto) – finansowane z projektu PROW,

2) Obsługa geodezyjna dot. budowy zbiorników wyrównawczych ... zł netto (... zł brutto) – finansowane z projektu PROW,

3) Nadzór inwestorski dot. budowy zbiorników wyrównawczych ... zł netto (... zł brutto) – finansowane z projektu PROW,

4) Roboty budowlane dot. budowy zbiorników wyrównawczych ... zł netto (... zł brutto) – finansowane z projektu PROW,

5) Dokumentacja projektowa dot. budowy sieci wodociągowych ... zł netto (... zł brutto) – częściowo finansowane z projektu PROW, częściowo z budżetu Gminy, w pkt 5 powinno być: finansowane wyłącznie ze środków Gminy

6) Obsługa geodezyjna dot. budowy sieci wodociągowych ... zł netto (... zł brutto) – finansowane z projektu PROW,

7) Nadzór inwestorski dot. budowy sieci wodociągowych ... zł netto (... zł brutto) – częściowo finansowane z projektu PROW, częściowo z budżetu Gminy

w pkt 7 powinno być:

-finansowane ze środków PROW ... zł (netto), ... zł (brutto)

-finansowane ze środków Gminy ... zł (netto), ... zł (brutto)

8) Roboty budowlane dot. budowy sieci wodociągowych ... zł netto (... zł brutto) – finansowane z projektu PROW,

9) Roboty budowlane dot. budowy sieci wodociągowych ... zł netto (... zł brutto) – finansowane tylko z budżetu Gminy”.

W kwocie netto ... zł wartość dofinansowania wynosi ... zł, a wartość netto wkładu Gminy wynosi ... zł.

W kwocie brutto ... zł wartość dofinansowania wynosi ... zł, a wartość brutto wkładu Gminy wynosi ... zł.

(...)

Uzyskane dofinansowanie na budowę sieci wodociągowych oraz zbiorników wyrównawczych wynosi 84,21% szacowanej całkowitej wartości brutto inwestycji, wartość brutto, która pokryta została ze środków własnych Gminy stanowi 15,79% całkowitej wartości inwestycji.

Pytanie nr 3

Czy podpisali już Państwo aneks do umowy dzierżawy z ... Sp. z o.o.? Jeżeli tak, to na jaki okres został zawarty aneks do tej umowy?

Odpowiedź

Aneks do umowy z firmą ... zostanie podpisany po przyjęciu infrastruktury na środki trwałe, a następnie przekazaniu infrastruktury Spółce co nastąpi na koniec 2024 r.

Pytanie nr 4

Czy wynagrodzenie należne Państwu z tytułu dzierżawy jest/będzie niższe od wartości rynkowej, równe wartości rynkowej, czy też wyższe od tej wartości?

Odpowiedź

Przez wartość rynkową należy rozumieć kwotę całkowitą, którą usługodawca może uzyskać w chwili świadczenia usług od usługobiorcy w warunkach uczciwej konkurencji. Należy podkreślić, że dzierżawa sieci wodociągowych oraz zbiorników wyrównawczych jest nietypowym rodzajem działalności. Rynek związany z gospodarką wodną jest bardzo specyficzny, gdyż brak jest tu licznej konkurencji jak w wielu innych dziedzinach gospodarki i dla wielu gmin znalezienie kilku podmiotów, którym można by wydzierżawić infrastrukturę wodną celem świadczenia usług dostawy wody, zwłaszcza po wyższych stawkach, w praktyce jest niemożliwe, w szczególności przy danych uwarunkowaniach geograficznych położenia danej gminy i tym samym jej infrastruktury.

Powierzenie urządzeń wodociągowych Spółce następuje odpłatnie (dzierżawa) – Gmina stara się, zgodnie m.in. z ustawą o finansach publicznych, efektywnie zarządzać finansami realizując swe zadania, mające na celu przede wszystkim zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Gmina z tytułu odpłatnego udostępniania infrastruktury wystawia na rzecz Spółki faktury VAT z wykazanym podatkiem VAT należnym i pobiera od Spółki określone w umowie dzierżawy wynagrodzenie. Wysokość wynagrodzenia została ustalona w wyniku negocjacji ze Spółką, przy uwzględnieniu występujących realiów rynkowych. Jednocześnie, cyklicznie na przestrzeni lat występowały oraz mogą w przyszłości występować zmiany w wysokości ww. wynagrodzenia w wyniku negocjacji stawki czynszu dzierżawnego ze Spółką.

Gmina informuje, że nie jest możliwe wynegocjowanie większego czynszu dzierżawnego, w szczególności że Spółka, jak i Gmina są podmiotami niezależnymi, a rynek związany z gospodarką wodną jak wskazano wyżej, jest bardzo specyficzny. Należy podkreślić, że zamiarem Gminy jest ustalenie wysokości czynszu na możliwie najkorzystniejszych dla Gminy warunkach, a zatem na warunkach uwzględniających takie czynniki jak, przykładowo:

-wysokość poniesionych przez Gminę kosztów realizacji inwestycji,

-wartości stawki amortyzacyjnej dla przedmiotu dzierżawy (infrastruktury wodnej),

-okoliczności związane z tym, która ze stron umowy dzierżawy będzie ponosić bieżące koszty związane z funkcjonowaniem i utrzymaniem przedmiotu dzierżawy, takie jak zakup energii elektrycznej oraz remonty - poziom dochodowości oraz kosztów ponoszonych przez Spółkę,

-posiadanie pozwoleń wodnoprawnych,

-wartość czynszu w umowach podobnego rodzaju (zawieranych przez inne jednostki samorządu terytorialnego w podobnych uwarunkowaniach),

-długości trwania umowy dzierżawy,

-realizację zadań przez Gminę.

Gmina ponownie podkreśla, że Gmina dąży do tego, aby kwota czynszu była możliwie, przy uwzględnieniu m.in. wskazanych powyżej okoliczności oraz realiów rynkowych, jak najwyższa, tj. ustalona na możliwie najkorzystniejszych dla Gminy warunkach. Jednocześnie, w wyniku negocjacji ostateczny zakres poszczególnych czynników w wysokości czynszu dzierżawnego zostaje uwzględniony w różnym stopniu. Celem Gminy jest ustalenie wysokości czynszu na możliwie najkorzystniejszych dla Gminy warunkach co oznacza, że ustalony czynsz będzie uwzględniał realia rynkowe (niezależnie od tego, jaka jego wysokość ostatecznie jest wynegocjowana). Wynagrodzenie należne Gminie z tytułu dzierżawy jest i będzie kalkulowane z uwzględnieniem realiów rynkowych oraz specyfiki działalności wodnej.

We wniosku o interpretację Gmina m.in. wskazała:

„Kwota, o którą zostanie podwyższona wysokość czynszu, będzie skalkulowana z uwzględnieniem realiów rynkowych oraz specyfiki działalności wodnej. Istotnym czynnikiem wpływającym na negocjacje co do wysokości czynszu jest również to, że Spółka przejęła realizację zadań Gminy w zakresie gospodarki wodnej. Z tego powodu czynsz dzierżawny powinien być odpowiednio niski, gdyż dzięki umowie dzierżawy Spółka wypełnia funkcje, które powinna realizować Gmina. Infrastruktura wodociągowa nie jest typowym towarem mającym generować tylko i wyłącznie dochód, zwłaszcza że Spółka nie ma możliwości swobodnego wykorzystania infrastruktury. Gmina nie może zrezygnować z realizacji zadań w zakresie dostawy wody, gdyż stanowi to jej zadanie własne. Z tego też powodu nie ma silnej pozycji negocjacyjnej, która umożliwiałaby jej narzucenie wysokości czynszu dzierżawnego. Ponadto także liczba podmiotów świadczących usługi wodociągowe jest ograniczona. Gdyby Gmina nie doszła do porozumienia ze Spółką w sprawie wysokości czynszu, mogłaby ona odmówić podpisania umowy, a tym samym Gmina musiałaby we własnym zakresie prowadzić gospodarkę wodociągową na terenie Gminy, do czego – jak Gmina wskazała powyżej – nie ma w chwili obecnej wystarczających środków ani pracowników. Negocjując wysokość czynszu dzierżawnego Gmina ma również na uwadze fakt, że wartość czynszu ma dalszy wpływ na wysokość opłat za dostawę wody dla mieszkańców i przedsiębiorstw działających na terenie Gminy. Dlatego też czynsz dzierżawny nie może być „zbyt” wysoki, który oprócz konsekwencji „społecznych”, może również zniechęcić potencjalnych kontrahentów do rozpoczęcia działalności na terenie Gminy. Wysokość czynszu z tytułu świadczenia usługi dzierżawy zostanie skalkulowana z uwzględnieniem zarówno zobowiązania Gminy na podstawie przepisów ustawowych (tj. art. 7 ustawy o samorządzie gminnym) do realizacji zadań własnych, o których mowa w tym przepisie, jak i uwzględnieniem wpływu wysokości czynszu na wystąpienie po stronie Spółki korzyści uzasadniających zawarcie z Gminą umowy dzierżawy” oraz

„Kalkulacja opłat zostanie dokonana przy uwzględnieniu następujących czynników:

-poziom przychodowości działalności Spółki prowadzonej z wykorzystaniem infrastruktury – w tym zakresie Gmina przyjęła jako bazę szacunkową wartość przychodów rocznych, które może uzyskać Spółka prowadząc na terenie Gminy działalność w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków. Poziom tych przychodów jest ustalany zgodnie z ustawą z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków i stanowi obiektywne kryterium rynkowe;

-poziom kosztów ponoszonych przez Spółkę w związku z funkcjonowaniem infrastruktury i prowadzeniem ww. działalności - na podstawie ustaleń Gminy ze Spółką to ona ponosi istotne koszty utrzymania infrastruktury, a zatem pozycję tę należy brać pod uwagę przy ustaleniu opłaty za użytkowanie infrastruktury – innymi słowy w warunkach rynkowych ten, kto ponosi tego rodzaju koszty, musi przejmować tę część dochodów z działalności prowadzonej z jej wykorzystaniem, która pozwoli na pokrycie tych kosztów,

-wymóg funkcjonowania Gminy w sposób efektywny i gospodarny, pozwalający na ochronę jej zasobów oraz skuteczną realizację zadań, co w zaistniałej sytuacji – w ocenie Gminy – oznacza konieczność poboru wynagrodzenia za udostępniane przez Gminę mienie w tych przypadkach, w których jest to możliwe i nie prowadzi do negatywnych skutków w obszarze zadań Gminy.

W przypadku Gminy, gdzie świadczeniem usług wodnych na rzecz odbiorców zajmuje się podmiot odrębny od Gminy (Spółka), działający samodzielnie na lokalnym rynku z uwzględnieniem wszelkich jego uwarunkowań, ustalenie poziomu wynagrodzenia należnego Gminie za korzystanie z jej infrastruktury nie odbywa się z perspektywy kosztów inwestycyjnych ponoszonych przez Gminę, ale z perspektywy przychodów, które potencjalnie może uzyskać Spółka i jej kosztów. Innymi słowy, działalność Spółki musi być rentowna na tyle, aby opłacało jej się realizować powierzone zadania. W innym wypadku Spółka nie byłaby skłonna ich świadczyć (lub świadcząc je ponosiłaby straty), a Gmina ostatecznie stanęłaby przed koniecznością realizowania tych zadań we własnym zakresie, co byłoby mniej efektywne (konieczność zatrudnienia dodatkowych kadr, zaangażowania nowych zasobów organizacyjnych itd.), a w rezultacie mogłoby doprowadzić albo do wzrostu cen wody albo do większej dysproporcji pomiędzy kosztami inwestycyjnymi a uzyskiwanymi przez Gminę przychodami. W tej sytuacji wysokość kosztów inwestycyjnych ponoszonych przez Gminę nie ma bezpośredniego przełożenia na opłatę za korzystanie przez Spółkę z infrastruktury, gdyż w takim wypadku cena ta byłaby zbyt wysoka dla Spółki i współpraca pomiędzy stronami nie miałaby sensu (koszty przewyższyłyby przychody). Cena określona taką metodą – w opinii Gminy – byłaby zupełnie oderwana od realiów rynkowych. Biorąc pod uwagę obecny poziom cen dostawy wody na terenie Gminy, wynagrodzenie otrzymywane przez Gminę za korzystanie z jej infrastruktury wodnej w okresie długofalowym pokryje nakłady inwestycyjne w zakresie realizacji ww. inwestycji”.

Jak wskazano we wniosku o interpretację „Podwyższenie czynszu będzie proporcjonalne o około …% do wzrostu wartości wydzierżawionego majątku netto w stosunku do 2023 r.”

Pytanie nr 5

Czy kwota, o którą zostanie podwyższony czynsz z tytułu dzierżawy jest/będzie skalkulowana z uwzględnieniem kosztów poniesionych na realizację projektu w części dotyczącej budowy sieci wodociągowych i zbiorników wyrównawczych?

Odpowiedź

Kwota, o którą zostanie podwyższony czynsz z tytułu dzierżawy kalkulowana jest z uwzględnieniem różnych czynników (wskazanych w odpowiedzi w pkt 4), w tym kosztów poniesionych na realizację projektu w części dotyczącej budowy sieci wodociągowych i zbiorników wyrównawczych.

Powyższe będzie miało na celu umożliwienie Gminie zwrotu nakładów inwestycyjnych poniesionych na budowę infrastruktury wodnej w ciągu całego okresu korzystania z majątku. Sposób kalkulowania przez Gminę czynszu dzierżawnego uwzględnia długi okres użytkowania infrastruktury, co pozwala na zwrot Gminie kosztów jej wytworzenia. Gmina będzie zmierzać do tego, by wysokość ta umożliwiła zwrot poniesionych nakładów w ramach realizacji inwestycji w jak najkrótszym możliwym okresie (podnoszenie wysokości czynszu w kolejnych latach).

Pytanie nr 6

Czy kwota, o którą zostanie podwyższony czynsz jest/będzie ustalana w oparciu o:

a) stawkę amortyzacji rocznej majątku powstałego w ramach Inwestycji,

b) długość okresu użytkowania majątku powstałego w ramach Inwestycji,

c) okres zwrotu majątku powstałego w ramach Inwestycji;

d) inne czynniki (proszę je wymienić)?

Odpowiedź

Kwota, o którą zostanie podwyższony czynsz z tytułu dzierżawy kalkulowana jest z uwzględnieniem różnych czynników (wskazanych w odpowiedzi w pkt 4).

Pytanie nr 7

Jaki jest stosunek poniesionych w ramach projektu nakładów brutto w związku z budową sieci wodociągowych i zbiorników wyrównawczych do kwoty brutto, o którą zostanie podniesiony w skali roku czynsz dzierżawny?

Odpowiedź

Stosunek nakładów brutto poniesionych w związku budową sieci wodociągowych i zbiorników wyrównawczych do kwoty brutto, o którą zostanie podniesiony w skali roku czynsz wyniesie .../...= ...

Porównanie całej wartości nakładów do kwoty brutto rocznej podwyżki czynszu (który będzie zwiększał się w kolejnych latach) zdaniem Gminy nie jest miarodajnym wskaźnikiem, gdyż przyjmuje się w nim jako wartość stałą podwyższony czynsz w ... roku dzierżawy po poniesionych nakładach.

Pytanie nr 8

Czy kwota, o którą zostanie podwyższony czynsz z tytułu dzierżawy w części dotyczącej budowy sieci wodociągowych i zbiorników wyrównawczych pokryje koszty poniesione na realizację inwestycji w tej części?

Odpowiedź

Kwota podwyższonego czynszu z tytułu dzierżawy pokryje koszty poniesione na budowę sieci oraz zbiorników wyrównawczych.

We wniosku o interpretację Gmina wskazała, że „Kwota, o którą zostanie podwyższona wysokość czynszu dzierżawnego ustalonego dla Spółki, umożliwi zwrot nakładów inwestycyjnych netto (sfinansowanych zarówno ze środków własnych i pozyskanych z dofinansowania) w okresie użytkowania sieci - w ciągu całego okresu korzystania z majątku. Wysokość czynszu dzierżawnego umożliwi zwrot poniesionych w ramach inwestycji nakładów, jednak Gmina nie jest w stanie wskazać na chwilę obecną, w jakim okresie to się wydarzy z uwagi na fakt, iż wysokość czynszu będzie sukcesywnie rosła”.

Pytanie nr 9

Czy kwota, o którą zostanie podwyższony czynsz z tytułu dzierżawy w części dotyczącej budowy sieci wodociągowych i zbiorników wyrównawczych umożliwi zwrot wydatków poniesionych na realizację inwestycji w tej części? Jeśli tak, to należy wskazać, w jakim okresie?

Odpowiedź

Kwota czynszu dzierżawnego pozwoli pokryć wydatki poniesione na budowę sieci oraz zbiorników wyrównawczych przez Gminę w okresie długofalowym. Gmina we wniosku wskazała, że „Gmina nie jest w stanie wskazać na chwilę obecną, w jakim okresie to się wydarzy z uwagi na fakt, iż wysokość czynszu będzie sukcesywnie rosła".

Jednocześnie, Gmina podkreśla, że skoro celem Gminy jest ustalenie wysokości czynszu na możliwie najkorzystniejszych dla Gminy warunkach, a ustalony czynsz uwzględnia realia rynkowe, to nawet gdyby ze względu na specyfikę rynku związanego z gospodarką wodną ostatecznie wynegocjowany czynsz nie zapewnia zwrotu nakładów poniesionych na inwestycje w krótkim horyzoncie czasowym, nie powinno to zdaniem Gminy mieć wpływu na prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków ponoszonych na inwestycje. Stanowisko Gminy potwierdza w szczególności wyrok NSA z dnia 26 kwietnia 2022 r. o sygn. I FSK 46/19. W wyroku tym NSA wskazał, że powinno się uwzględniać fakt, że gmina w charakterze podatnika VAT realizuje inwestycje pożytku publicznego nie w celu osiągania zysku, lecz w celu zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty (a takimi są sprawy wodociągów) – wobec tego nie ma żadnych podstaw do kalkulowania czynszu dzierżawnego na poziomie zapewniającym szybki zwrot nakładów, w sytuacji gdy czynsz ten będzie ustalony na poziomie rynkowym: „Należy przy tym mieć na uwadze specyfikę takiego podatnika VAT jakim jest jednostka samorządu terytorialnego, która jest podmiotem sektora publicznego, realizującym w większości zadania o charakterze użyteczności publicznej, działającym w oparciu o przepisy ustawy o finansach publicznych, a więc zobligowanym do efektywności zarządzania finansami, co obejmuje racjonalne wydawanie środków finansowych. Ocena zatem wyborów gospodarczych Gminy musi uwzględniać, że podejmowane przez nią działania gospodarcze powinny być nakierowane na maksimum w realizacji jej zadań publicznych, przy minimalizacji kosztów tych realizacji, w tym kosztów podatkowych, w celu jak największego zabezpieczania środków finansowych służących zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej. (...) Należy przy tym zwrócić uwagę na bezzasadność argumentacji organu, w ramach której podniesiono, że w okolicznościach podanych we wniosku, czynsz dzierżawny (...) powoduje, że zwrot poniesionych nakładów inwestycyjnych będzie możliwy w bardzo długim horyzoncie czasowym. Ta argumentacja wskazuje jednoznacznie, że organ nie uwzględnia w swojej ocenie charakteru gminy jako podatnika VAT realizującego inwestycje pożytku publicznego nie w celu osiągania zysku, lecz zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty i tworzenia warunków dla pełnego uczestnictwa mieszkańców w jej życiu. W sytuacji Gminy nie ma żadnych podstaw do kalkulowania czynszu dzierżawnego w stosunku do spółki samorządowej, finansowanej w dużej części przez tę jednostkę samorządową, która ją utworzyła, na poziomie zapewniającym szybki zwrot nakładów, w sytuacji gdy czynsz ten jest ustalany na poziomie rynkowym”. W ww. wyroku NSA uznał, że w sytuacji, gdy dzierżawa miała miejsce do podmiotu finansowanego w dużej części przez tę jednostkę samorządową (czyli przez gminę będącą wnioskodawcą) i czynsz był ustalany na poziomie rynkowym, to gmina miała prawo do odliczenia VAT od dzierżawionej inwestycji, mimo braku zapewnienia przez wysokość czynszu szybkiego zwrotu nakładów. Tym bardziej więc, mając na uwadze, że Gmina nie jest udziałowcem Spółki ..., nawet gdyby ostatecznie wynegocjowana z uwzględnieniem realiów rynkowych wysokość czynszu dzierżawnego nie zapewniała poziomu zapewniającego relatywnie szybkiego zwrotu nakładów poniesionych na przedmiotowe inwestycje, Gminie powinno przysługiwać prawo do odliczenia VAT od przedmiotowych inwestycji.

Pytanie nr 10

Czy ... powstały w ramach Inwestycji w części dotyczącej budowy sieci wodociągowych i zbiorników wyrównawczych wykorzystywany jest/będzie przez Państwa wyłącznie i w całości do odpłatnego udostępnienia na podstawie umowy dzierżawy na rzecz ... Sp. z o.o.? Jeśli nie, należy wskazać, w jaki jeszcze sposób będzie wykorzystywany ww. ... objęty wnioskiem (tj. do jakich czynności: opodatkowanych podatkiem VAT, zwolnionych od podatku, czy niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT)?

Odpowiedź

... powstały w ramach inwestycji w części dotyczącej budowy wodociągów oraz zbiorników wyrównawczych będzie w całości wykorzystywany do odpłatnego udostępnienia na rzecz firmy ... – w całości wykorzystywany będzie do czynności opodatkowanych.

Gmina informuje, iż infrastruktura powstała w ramach realizacji wykorzystywana będzie przez Gminę wyłącznie i w całości na potrzeby odpłatnego udostępnienia na podstawie umowy dzierżawy na rzecz dzierżawcy, niezwłocznie po jej oddaniu do użytkowania.

Pytanie nr 11

Kto dokonuje/będzie dokonywał odpisów amortyzacyjnych od majątku powstałego w ramach projektu w części dotyczącej budowy sieci wodociągowych i zbiorników wyrównawczych?

Odpowiedź

Odpisów amortyzacyjnych w części dotyczącej budowy wodociągów oraz zbiorników wyrównawczych dokonywać będzie Gmina. Należy podkreślić, że dokonywane odpisy amortyzacyjne nie stanowią kosztu podatkowego, gdyż Gmina jest zwolniona podmiotowo z podatku dochodowego od osób prawnych (art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy).

Pytanie nr 12

Czy inwestycja, o której mowa we wniosku, będzie służyć przede wszystkim do wypełnienia zadań publicznoprawnych gminy nałożonych przepisami ustawy o samorządzie gminnym czy też będzie służyć realizacji celów komercyjnych?

Odpowiedź

Gmina we wniosku o interpretację podała: „Gmina realizuje swoje ustawowe zadania wynikające z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r., poz. 40 ze zm.), który stanowi, że gminy wykonują zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy, do zakresu działania gmin należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z treścią art. 7 ust 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, Gmina w ramach realizacji zadań własnych odpowiada za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę”. Inwestycja będzie służyć jedynie do wypełniania zadań publicznoprawnych Gminy nałożonych przepisami ustawy - w zakresie gospodarki wodnej. Natomiast umowa dzierżawy jest umową cywilnoprawną, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 21 grudnia 2023 r., sygnatura: 0114-KDIP4-1.4012.539.2023.2.AM wskazał, że „zgodnie z art. 693 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Umowa dzierżawy jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną. Odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierania pożytków, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Z powyższych przepisów wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie rzeczy przez jej dzierżawcę. Zatem należy uznać, że dzierżawa stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że świadczona przez Państwa usługa dzierżawy Infrastruktury na rzecz Dzierżawcy, na podstawie odpłatnej umowy dzierżawy, będzie stanowić działalność gospodarczą oraz czynność podlegającą opodatkowaniu VAT (jest czynnością cywilnoprawną). Zatem, w odniesieniu do tej czynności nie będą Państwo działać jako organ władzy publicznej i w konsekwencji nie będą mogli skorzystać z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy. W analizowanym przypadku występują Państwo w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a ww. czynność (dzierżawa majątku) – jako usługa zdefiniowana w art. 8 ust. 1 ustawy – będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT”.

Pytanie nr 13

Czy po oddaniu w dzierżawę majątku powstałego w ramach inwestycji w części dotyczącej budowy sieci wodociągowych i zbiorników wyrównawczych, korzystają/będą Państwo korzystali z tego majątku? Jeśli tak, to należy wskazać, na jakich zasadach korzystają/będą korzystali Państwo z tego majątku, na podstawie jakiej umowy oraz czy odpłatnie czy nieodpłatnie?

Odpowiedź

Gmina zaznacza, że Pytanie 13 rozumie w ten sposób, że Organ pyta, czy na rzecz Gminy oraz jej jednostek organizacyjnych będzie dostarczana woda za pomocą infrastruktury powstałej w ramach inwestycji i czy Gmina będzie za to Spółce płacić.

Infrastruktura niezwłocznie po oddaniu do użytkowania, zostanie przekazana na rzecz Spółki w ramach usługi dzierżawy. Gmina informuje, że po oddaniu w dzierżawę majątku powstałego w związku z realizacją inwestycji, Gmina oraz jednostki organizacyjne Gminy będą korzystały z tej infrastruktury. Jednocześnie Gmina informuje, że Gmina i jej jednostki organizacyjne będą korzystały z infrastruktury powstałej w ramach realizacji inwestycji na takich samych zasadach jak mieszkańcy i przedsiębiorcy korzystający z tej infrastruktury na terenie Gminy, tj. na podstawie odpłatnych umów cywilnoprawnych zawartych ze Spółką. Innymi słowy, Gmina, w tym jej jednostki organizacyjne, będą płacić Spółce za świadczone przez Spółkę usługi dostawy wody do Gminy (w tym jej jednostek organizacyjnych).

Pytanie nr 14

Czy otrzymane przez Państwa dofinansowanie ma bezpośredni wpływ na cenę świadczonych przez Państwa usług dzierżawy w części dotyczącej budowy sieci wodociągowych i zbiorników wyrównawczych?

Odpowiedź

Otrzymane przez Gminę dofinansowanie nie ma bezpośredniego wpływu na cenę świadczonych usług dzierżawy w części dotyczącej budowy sieci wodociągowych i zbiorników wyrównawczych. Dofinansowanie ma charakter kosztowy – służy pokryciu wydatków dotyczących inwestycji.

Pytanie nr 15

Czy realizacja ww. projektu ma na celu osiąganie przez Państwa stałego dochodu, zysku z tego tytułu?

Odpowiedź

Realizacja projektu nie ma na celu osiągania dochodów ani zysków lecz zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty.

Pytanie nr 16

W jaki sposób został wyłoniony wykonawca POŚ na nieruchomościach mieszkańców? Czy wyłonili/wyłonią Państwo wykonawcę w trybie przepisów ustawy z 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1605 ze zm.)?

Odpowiedź

Wykonawca POŚ został wyłoniony w trybie zamówienia publicznego zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1605 z późn. zm.).

Pytania

1)Czy wpłaty mieszkańców związane z budową przydomowych oczyszczalni ścieków podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT?

2)Czy otrzymane dofinansowanie na podstawie umowy zawartej z Samorządem Województwa ... z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na pokrycie wydatków inwestycyjnych dotyczących „...”, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?

3)Czy w związku z realizowaną inwestycją „...” Gmina:

a)ma prawo do odliczenia części podatku naliczonego według prewspółczynnika i współczynnika, od wydatków związanych z realizacją biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ..., w tym z tytułu nadzoru budowlanego oraz dokumentacji projektowo-kosztorysowej dotyczącej tej części inwestycji, które będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych, zwolnionych i niepodlegających VAT,

b)ma pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z budową zbiorników wyrównawczych oraz budową sieci wodociągowej w ... ... oraz ...-..., które zostaną odpłatnie wydzierżawione Spółce,

c)nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z budową biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... oraz budową biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ..., a także budową przydomowych oczyszczalni ścieków na rzecz mieszkańców?

Państwa stanowisko w sprawie

1)Czynności wykonywane przez Gminę na rzecz mieszkańców w ramach Projektu nie stanowią działalności gospodarczej oraz nie podlegają opodatkowaniu VAT. Gmina nie jest zobowiązana do opodatkowania podatkiem VAT wpłat otrzymywanych od mieszkańców.

2)Gmina nie jest zobowiązana do opodatkowania VAT uzyskanego na realizację Projektu dofinansowania.

3)Gmina ma prawo do odliczenia:

a)części podatku naliczonego według prewspółczynnika i współczynnika, od wydatków z związanych z realizacją biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ..., w tym z tytułu nadzoru budowlanego oraz dokumentacji projektowo-kosztorysowej dotyczącej tej części inwestycji, które będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych, zwolnionych i niepodlegających VAT,

b)pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z budową zbiorników wyrównawczych oraz budową sieci wodociągowej w ... ... oraz ...-..., które zostaną odpłatnie wydzierżawione Spółce,

c)nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z budową biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... oraz budową biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ..., a także budową przydomowych oczyszczalni ścieków na rzecz mieszkańców.

Uzasadnienie

Ad. 1)

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatników organów władzy publicznej w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Jeżeli dana czynność ma miejsce w ramach wykonywania zadań nałożonych na gminę odrębnymi przepisami prawa i nie ma formy umowy cywilnoprawnej – nie podlega VAT z uwagi na brak statusu podatnika VAT po stronie gminy. Jednocześnie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT stanowi lex specialis w odniesieniu do art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT. Oznacza to, że w przypadku czynności wykonywanych przez gminę na podstawie umów cywilnoprawnych gmina może być uznana za podatnika, o ile spełnia kryteria określone w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, a więc jeśli bez względu na cel czy rezultat wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą rozumianą jako wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, obejmującą w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Szczególne znaczenie w powyższej kwestii ma orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”) z dnia 30 marca 2023 r. wydane w sprawie C-612/21 (gmina O. przeciwko Dyrektorowi Krajowej Informacji Skarbowej, dalej: „Wyrok TSUE”), w którym Trybunał analizując charakter działań podejmowanych przez gminę, w związku organizacją rozwoju wykorzystania odnawialnych źródeł energii na swoim terytorium na rzecz swoich mieszkańców uznał, że gmina nie wykonuje w tym zakresie działalności gospodarczej, a tym samym, że podejmowane przez nią czynności nie stanowią świadczeń podlegających opodatkowaniu VAT. Za podstawę rozstrzygnięcia TSUE, wskazał następujące okoliczności: „po pierwsze należy zauważyć, że podczas gdy przedsiębiorca dąży do stałego osiągania dochodu (zob. podobnie wyrok z dnia 20 stycznia 2021 r., AJFP Sibiu i DGRFP Braaov, C-655/19, EU:C:2021:40, pkt 27-29 i przytoczone tam orzecznictwo), gmina O. wskazała we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej, jak wynika z postanowienia odsyłającego, że nie zamierza świadczyć regularnie usług instalacji systemów OZE i nie zatrudnia ani nie zamierza zatrudniać pracowników w tym celu, co odróżnia niniejszą sprawę od spraw, w których świadczenia gminne miały charakter trwały.

Po drugie, z informacji przedstawionych przez sąd odsyłający wynika, że gmina O. wydaje się ograniczać do zaproponowania swoim mieszkańcom będącym właścicielami nieruchomości, którzy mogą być zainteresowani systemami OZE, w ramach programu regionalnego mającego na celu umożliwienie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną, dostarczenia i zainstalowania u nich tych systemów OZE za pośrednictwem przedsiębiorstwa wybranego w wyniku przetargu, w zamian za ich udział nieprzekraczający 25% kosztów podlegających dofinansowaniu związanych z tą dostawą i z tą instalacją, podczas gdy owa gmina płaci danemu przedsiębiorstwu wynagrodzenie za te same dostawę i instalację po cenie rynkowej.

W konsekwencji nawet biorąc pod uwagę płatności przyznane gminie O. przez dane województwo, które wynoszą 75% kosztów podlegających dofinansowaniu, suma kwot otrzymanych od zainteresowanych właścicieli z jednej strony i od owego województwa z drugiej strony pozostaje strukturalnie niższa od łącznych kosztów faktycznie poniesionych przez tę gminę, jak wskazano w pkt 31 niniejszego wyroku, co nie odpowiada podejściu, jakie przyjąłby w danym wypadku instalator systemów OZE, który przy ustalaniu swoich cen starałby się zawrzeć w nich swoje koszty i osiągnąć marżę zysku. Natomiast wspomniana gmina ponosi jedynie ryzyko strat, nie mając perspektywy zysku.

Po trzecie, nie wydaje się ekonomicznie opłacalne, aby taki instalator systemów OZE obciążał odbiorców swoich dostaw towarów i świadczenia usług jedynie najwyżej jedną czwartą poniesionych przez siebie kosztów, oczekując jednocześnie rekompensaty w postaci dofinansowania za zasadniczą część pozostałych trzech czwartych tych kosztów. Taki mechanizm nie tylko stawiałby jego przepływy pieniężne w sytuacji strukturalnie deficytowej, ale ponadto stwarzałby nietypowy stopień niepewności dla podatnika, ponieważ kwestia, czy i w jakim zakresie osoba trzecia zwróci tak istotną część poniesionych kosztów, pozostaje faktycznie otwarta do czasu podjęcia przez tę osobę trzecią decyzji, co następuje po tym, jak sporne transakcje zostaną dokonane.

W świetle powyższych rozważań na pytanie pierwsze należy odpowiedzieć, że art. 2 ust. 1, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 1 dyrektywy 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że dostawy towarów i świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT nie stanowi dostarczenie i zainstalowanie przez gminę, za pośrednictwem przedsiębiorstwa, systemów OZE na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili wolę wyposażenia tych nieruchomości w takie systemy, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i skutkuje jedynie zapłatą przez tych mieszkańców kwot pokrywających najwyżej jedną czwartą poniesionych kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych”.

W ocenie Gminy, niezbędnym dla uznania Gminy za podatnika VAT jest rozstrzygnięcie, czy podejmowane przez Gminę działania w ramach Projektu będą stanowiły przejaw wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. W ocenie Gminy, działania, które Gmina będzie realizowała w ramach Projektu – w kontekście Wyroku TSUE – nie stanowią wykonywania działalności gospodarczej. Budowa POŚ na rzecz mieszkańców stanowić będzie przejaw realizacji zadań własnych Gminy, których wykonywanie odbywało się będzie na podstawie zawartych z mieszkańcami umów cywilnoprawnych. Gmina realizując Projekt będzie dążyła wyłącznie do osiągnięcia ściśle określonego celu w postaci poprawy jakości życia mieszkańców na terenie Gminy w obszarze środowiska naturalnego poprzez montaż POŚ, z wykonaniem czego nie będzie wiązało się osiągnięcie przez Gminę jakichkolwiek dochodów czy zysków z tego tytułu.

Działania Gminy na rzecz mieszkańców w ramach Projektu nie stanowią działalności gospodarczej oraz nie podlegają opodatkowaniu VAT. W konsekwencji, Gmina nie jest zobowiązana do opodatkowania VAT otrzymywanych od mieszkańców wpłat na realizację Projektu. Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków związana będzie wyłącznie z czynnościami niepodlegającymi opodatkowanymi Gminy. Po wyroku TSUE z dnia 30 marca 2023 r. w sprawie C-612/21 czynności na rzecz mieszkańców z minimalnym ich wkładem nie stanowią dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Powyższe stanowisko potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydawanych interpretacjach indywidualnych:

-z dnia 08 stycznia 2024 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.443.2022.8.AKA, gdzie stwierdzono, że „w zakresie realizacji Inwestycji POŚ Państwa Gmina nie wykonuje/nie będzie wykonywała działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Działania Państwa Gminy w związku z realizacją ww. inwestycji nie stanowią/nie będą stanowiły dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem również otrzymane przez Państwa Gminę dofinansowanie, przeznaczone na realizację inwestycji polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków, nie stanowi/nie będzie stanowiło podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, wobec czego nie podlega/nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym, podstawy opodatkowania nie stanowi/nie będzie stanowiła kwota otrzymywanych od Mieszkańców wynagrodzeń przewidzianych w Umowach ani kwota otrzymanego dofinansowania”;

-z dnia 20 listopada 2023 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.527.2023.2.MK, w której podkreślono, że „Przepis art. 29a ust. 1 ustawy jest odpowiednikiem art. 73 ww. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia. Jak wyżej wskazano Państwa działania w związku z realizacją zadania pn. „...” nie stanowią dostawy towarów i świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Wobec powyższego w niniejszej sprawie wpłaty mieszkańców wnoszone w związku z realizacją projektu nie stanowią zapłaty za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Podsumowując, wpłaty Mieszkańców na realizację Projektu pn. „...” nie stanowią podstawy opodatkowania podatkiem VAT”;

-z dnia 30 października 2023 r., sygn. sygn. 0112-KDIL1-2.4012.396.2023.1.PM, w której wskazano, że „Analizując przedstawione we wniosku okoliczności w kontekście przywołanych powyżej przepisów oraz cyt. orzeczenia TSUE z 30 marca 2023 r. w sprawie C-612/21 stwierdzić należy, że skoro: do zadań własnych Gminy należą m.in. sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, Gmina pozyskała dofinansowanie na realizację inwestycji, wpłaty właścicieli nieruchomości stanowią kwotę (...) zł, koszt inwestycji budowy przydomowych oczyszczalni ścieków to kwota (...) zł, Gmina zawarła stosowne umowy cywilnoprawne z właścicielami nieruchomości, określające wzajemne zobowiązania stron, na podstawie ww. umów Gmina zobowiązała się wybudować POŚ, natomiast właściciele zobowiązali się uiścić powyższą opłatę, właściciele zobowiązali się na czas budowy POŚ do użyczenia na rzecz Gminy należących do nich nieruchomości, w ramach realizacji inwestycji Gmina zleciła wybudowanie POŚ zewnętrznemu podmiotowi, inwestycja jest finansowana w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii”, to w świetle stanowiska TSUE przedstawionego w ww. wyroku budowa przydomowych oczyszczalni ścieków w ramach realizacji opisanego zadania inwestycyjnego nie stanowi dostawy towarów i świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT. Wskazać należy, że powołany wyżej wyrok TSUE w sprawie C-612/23 dotyczy potraktowania gminy jako podatnika VAT w sytuacji, gdy ta realizuje zadania proekologiczne na rzecz swoich mieszkańców. Kluczowe jest zatem zidentyfikowanie realizowanego zadania pod kątem jego opodatkowania w świetle przesłanek wskazanych w ww. wyroku TSUE (w tym również ogólnych przesłanek prowadzenia działalności gospodarcze), tj.: brak zarobkowego charakteru podejmowanych czynności – czynność nie ma na celu osiągnięcia stałego dochodu, brak równorzędnego (albo jakiegokolwiek) ekwiwalentu ekonomicznego ze strony ostatecznego beneficjenta inwestycji (mieszkańca Gminy), zgoda mieszkańca na wykonanie usługi na jego nieruchomości, uzyskanie dofinansowania, zlecenie zrealizowania inwestycji wyspecjalizowanemu podmiotowi trzeciemu. W przedmiotowej sprawie ww. przesłanki są spełnione. Z opisu sprawy wynika bowiem, że z tytułu ww. zadania Gmina pobierze od właścicieli jednorazową opłatę w wysokości (...) zł, w części inwestycja finansowana jest w ramach uzyskanego dofinansowania. Jeżeli zatem przeprowadzenie przez Gminę inwestycji polegającej na instalacji POŚ nie będzie stanowiło dla niej stałego źródła dochodu (a na to wskazywałby fakt uiszczenia jednorazowej opłaty przez właścicieli nieruchomości), to Gmina realizując taką inwestycję ponosi jedynie ryzyko strat bez perspektywy zysku i tym samym nie działa w charakterze podatnika VAT, a usługa realizowana na rzecz właścicieli nie jest opodatkowana tym podatkiem. Budowa POŚ nie jest czynnością wykonywaną w sposób ciągły dla celów zarobkowych, a inwestycja jest związana z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii”;

-z dnia 07 lipca 2023 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.369.2023.2.PRP, w której stwierdził, że „działania Państwa w związku z realizacją projektu polegającego na dostawie i instalacji zestawu modułów PV na nieruchomościach prywatnych mieszkańców nie stanowią/nie będą stanowiły dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Państwo realizując ww. projekt nie wykonujecie/nie będziecie wykonywać działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem realizacja projektu nie podlega/nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”;

-z dnia 13 października 2023 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.647.2023.1.PRP, w której wskazano, że „Opis przedmiotowej sprawy wskazuje, że uczestnicy projektu zobowiązani zostali do uiszczenia wkładu własnego w wysokości 14,71%. Ponadto, oprócz wkładu własnego Gminy w pozostałej części inwestycja finansowana jest w ramach uzyskanego dofinansowania – 81,18%. Zlecili Państwo wykonanie czynności podmiotom trzecim, nie zatrudniają Państwo zatem własnych pracowników celem świadczenia takich usług powszechnie jak inne przedsiębiorstwa trudniące się budową przydomowych oczyszczalni ścieków. Z wniosku wynika, że Państwa celem nie jest/nie będzie stałe i zorganizowane wykonywanie takiej działalności w celach zarobkowych, na warunkach w jakich wykonują je podmioty gospodarcze trudniące się budową przydomowych oczyszczalni ścieków, lecz celem Państwa działania będzie interes społeczny. Nie jest to zatem sposób działania występujący w przypadku zwykłej działalności gospodarczej. W wyniku Państwa działań nie wystąpią znaczące zakłócenia konkurencji, które prowadzić by mogły do wyłączenia z dostaw dla ostatecznego konsumenta innych podmiotów (w tym przypadku prywatnych firm działających w zakresie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków). Z okoliczności sprawy wynika bowiem, że opracowanie projektu budowlanego i budowę POŚ zlecili Państwo zewnętrznym podmiotom. W związku z wykonywaniem ww. czynności Wykonawcy wystawili/wystawią na Państwa faktury VAT. Tym samym, będziecie Państwo działali jako świadczeniobiorca. W konsekwencji, Państwa działania w związku z realizacją przedmiotowego projektu pn. „…” dotyczącego budowy przydomowych oczyszczalni ścieków nie stanowią/nie będą stanowić dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Państwo realizując ww. projekt nie wykonują/nie będą wykonywać działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Zatem czynności wykonywane przez Państwa na rzecz Mieszkańców w ramach realizowanego Projektu nie podlegają/nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”;

-z dnia 04 sierpnia 2023 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.53.2023.3.JJ, w której uznano, że „Kluczowe jest zatem zidentyfikowanie realizowanego zadania (bez względu na to, czy ma charakter kompleksowy) pod kątem jego opodatkowania w świetle przesłanek wskazanych w ww. wyroku TSUE (w tym również ogólnych przesłanek prowadzenia działalności gospodarcze), tj.: • brak zarobkowego charakteru podejmowanych czynności – czynność nie ma na celu osiągnięcia stałego dochodu, • brak równorzędnego (albo jakiegokolwiek) ekwiwalentu ekonomicznego ze strony ostatecznego beneficjenta inwestycji (mieszkańca Gminy), • zgoda mieszkańca na wykonanie usługi na jego nieruchomości, • uzyskanie dofinansowania, • zlecenie zrealizowania inwestycji wyspecjalizowanemu podmiotowi trzeciemu. W przedmiotowej sprawie ww. przesłanki są spełnione. Z opisu sprawy wynika bowiem, że z tytułu ww. zadania pobiorą Państwo od mieszkańców jednorazową opłatę w wysokości 15% kosztów inwestycji prowadzonej na ich nieruchomości, zaś w pozostałej części inwestycja finansowana jest w ramach uzyskanego dofinansowania, bez którego inwestycja ta nie mogłaby w ogóle zostać przeprowadzona. Jeżeli zatem przeprowadzenie przez Gminę inwestycji polegającej na instalacji POŚ nie będzie stanowiło dla niej stałego źródła dochodu (a na to wskazywałby fakt uiszczenia jednorazowej opłaty przez mieszkańców), to Gmina realizująca taką inwestycję będzie ponosiła jedynie ryzyko strat bez perspektywy zysku i tym samym nie będzie działała w charakterze podatnika VAT, a usługa realizowana na rzecz mieszkańców nie będzie opodatkowana tym podatkiem. Instalacja POŚ nie będzie czynnością wykonywaną w sposób ciągły dla celów zarobkowych, zaś za zasadniczy cel inwestycji należy uznać wskazane przez Państwa przyczynianie się do uregulowania gospodarki ściekowej w Gminie oraz wpływanie na poprawę stanu środowiska naturalnego. Zatem wpłaty otrzymane przez Państwa od Mieszkańców stanowiące 15% kosztów inwestycji nie stanowią zapłaty za wykonanie na ich rzecz przydomowych oczyszczalni ścieków, a w konsekwencji nie stanowią podstawy opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT”.

Według Gminy ..., wpłaty dokonywane przez mieszkańców dotyczące budowy przydomowych oczyszczalni ścieków nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż związane są z wykonywaniem zadań własnych Gminy, czyli czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu VAT.

Ad. 2)

Otrzymane przez Gminę dofinansowanie z PROW przeznaczone na realizację Projektu: „...”, nie będzie stanowić dopłaty do ceny świadczonych usług i w związku z tym nie będzie ono zwiększać podstawy opodatkowania podatkiem VAT.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy o podatku VAT, podstawę opodatkowania VAT stanowi wszystko to, co może być uznane za zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej. Zdaniem Gminy, dofinansowanie jest opodatkowane podatkiem VAT tylko w przypadku, kiedy wpływa na wysokość ceny towarów i usług. Z ustawy o podatku VAT wynika, że dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na cenę towarów i usług, należy włączyć do podstawy opodatkowania VAT, czyli warunkiem zaliczenia dotacji do podstawy opodatkowania jest jej bezpośredni związek z ceną (wpływ na poziom ceny). Bezpośredni związek dopłaty z ceną (a więc cenotwórczy charakter tej dopłaty) występuje jedynie w przypadku, gdy w sposób jednoznaczny można określić jej wpływ na poziom ceny konkretnego towaru lub usługi. Jest to możliwe w przypadku, gdy dotację można uznać za „korelat” świadczonej usługi lub dostarczonego towaru, tzn. gdy wypłacana jest tylko w razie świadczenia konkretnych usług lub dostawy konkretnego towaru, kwotowo również zależy od ilości świadczonych usług lub dostarczonych towarów. Elementem zasadniczym wpływającym na objęcie uzyskanej przez podatnika dotacji definicją podstawy opodatkowania jest stwierdzenie, czy dotacja udzielana jest w celu sfinansowania czy też dofinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług.

Aby otrzymana należność w postaci dopłaty lub dofinansowania zwiększała podstawę opodatkowania stwierdzone powinno zostać, że:

1)dofinansowanie związane jest z identyfikowalnym świadczeniem wzajemnym, przy czym nie ma konieczności, by kwota dofinansowania odpowiadała dokładnie zmniejszeniu ceny dostarczanego towaru lub wykonanej usługi. Wystarczy, by korelacja istniejąca między tym zmniejszeniem a dofinansowaniem, które może mieć charakter ryczałtowy, była istotna (wyrok TSUE z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00 Office des produits wallons ASBL, ECLI:EU:C:2001:629, pkt 17),

2)dopłata przyznawana jest konkretnie po to, aby podmiot dofinansowany dostarczał określonego towaru lub wykonywał określoną usługę (pkt 12 i 13 wyroku TSUE z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00),

3)nabywcy towarów lub usługobiorcy czerpią zysk z dofinansowania przyznanego beneficjentowi (wyrok TSUE z dnia 15 lipca 2004 r. w sprawie C-463/02 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Szwecji, ECLI:EU:C:2004:455, pkt 34),

4)dofinansowanie przyznawane sprzedawcy lub świadczącemu usługi, pozwala mu obiektywnie na sprzedaż towarów lub świadczenie usług po cenie niższej od tej, której by żądał, gdyby nie otrzymał dofinansowania (pkt 14 wyroku TSUE z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie C-184/00).

Powyższe wskazuje, że nie wszystkie dotacje/dopłaty podlegają opodatkowaniu VAT. Przy realizacji inwestycji przez Gminę brak będzie bezpośredniego wpływu dofinansowania na cenę świadczenia usług. Gmina otrzyma środki, które przeznaczy na pokrycie kosztów związanych z Projektem „...”, które pokryją różne wydatki (m.in. na roboty budowlane). W tym przypadku mamy do czynienia ze środkami o charakterze zakupowym, a nie dotacją/dopłatą mającą na celu sfinansowanie ceny sprzedaży.

Powyższe potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej:

-z dnia 08 stycznia 2024 r., sygn. 0115-KDIT1-2.4012.38.2018.9.RM, gdzie stwierdzono, że „pozyskana przez Państwa dotacja przeznaczona jest na pokrycie kosztów zakupu i montażu POŚ przez Państwa. Oznacza to, że w opisanej sytuacji występuje dotacja o charakterze zakupowym, a nie dotacja, która ma na celu sfinansowanie ceny sprzedaży usług realizowanych następnie przez Państwa na rzecz Mieszkańców. Tym samym, otrzymane przez Państwa dofinansowanie, przeznaczone na realizację opisanej we wniosku Inwestycji, nie stanowi/nie będzie stanowiło elementu podstawy opodatkowania, w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy”;

-z dnia 05 grudnia 2023 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.265.2022.9.WL, w której podkreślono, że „nie wystąpi związek pomiędzy otrzymanym dofinansowaniem na realizację ww. Projektu w części dotyczącej budowy przydomowych oczyszczalni ścieków a czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT. Jak bowiem wskazano wyżej, w zakresie realizacji ww. Projektu w części dotyczącej budowy przydomowych oczyszczalni ścieków nie wykonują Państwo działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Państwa działania w zakresie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków w ramach opisanego Projektu nie stanowią dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem, dofinansowanie projektu w części dotyczącej budowy przydomowych oczyszczalni ścieków, które Państwo otrzymali, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Podsumowując, otrzymana przez Państwa Gminę dotacja stanowiąca dofinansowanie projektu pn. „...” nie stanowi podstawy opodatkowania i nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT”;

-z dnia 02 marca 2022 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.627.2021.2.AKR, w której uznał, że „włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to celowa dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze, związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Podstawę opodatkowania zwiększają tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na cenę konkretnego towaru, czy konkretnego rodzaju usługi. W konsekwencji, w opisanych we wniosku okolicznościach otrzymana przez Gminę dotacja będąca dofinansowaniem do zakupionych towarów i usług na potrzeby zrealizowania inwestycji, nie stanowi dotacji, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy, bowiem jest to jedynie zwrot ponoszonych kosztów. Podsumowując, otrzymane dofinansowanie (…) na pokrycie wydatków inwestycyjnych dotyczących „(…)”, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT”;

-z dnia 29 listopada 2022 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.725.2022.2.ŻR, w której potwierdził, że „otrzymana przez Państwa Gminę dotacja będąca dofinansowaniem do zakupionych towarów i usług na potrzeby zrealizowania Inwestycji, nie stanowi dotacji, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy, bowiem jest to jedynie zwrot ponoszonych kosztów”;

-z dnia 27 czerwca 2022 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.276.2022.1.AR, w której stwierdził, że „włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to celowa dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze, związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Podstawę opodatkowania zwiększają tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na cenę konkretnego towaru, czy konkretnego rodzaju usługi. W przedmiotowej sprawie z całą pewnością otrzymane dofinansowanie nie będzie wykorzystywane na określone i zindywidualizowane działanie, dotyczy ono Państwa ogólnej działalności, a nie skonkretyzowanej działalności realizowanej na rzecz zindywidualizowanego podmiotu. Tym samym dofinansowanie w ww. zakresie, nie będzie ściśle i bezpośrednio związane z konkretnymi usługami wykonywanymi przez Państwa na rzecz zindywidualizowanych mieszkańców. W konsekwencji, w opisanych we wniosku okolicznościach otrzymana przez Państwa dotacja będąca dofinansowaniem do zakupionych towarów i usług na potrzeby zrealizowania inwestycji, nie stanowi dotacji, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy, bowiem jest to jedynie zwrot ponoszonych kosztów”;

-z dnia 13 października 2023 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.647.2023.1.PRP, w której uznano „Przechodząc do kwestii braku obowiązku opodatkowania podatkiem VAT wpłat otrzymanych od Mieszkańców oraz uzyskanego dofinansowania na realizację ww. projektu należy wskazać, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT: Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Według art. 29a ust. 2 ustawy: W przypadku dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2, podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia – koszt wytworzenia, określone w momencie tej dostawy towarów. W myśl art. 29a ust. 6 ustawy: Podstawa opodatkowania obejmuje: 1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku; 2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy. Z powyższych przepisów wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku. Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są, czy też nie są opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania. Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy. Włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze, związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Gdy więc podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Jak wskazano powyżej, budowa przydomowych oczyszczalni ścieków w ramach realizacji opisanego Projektu nie stanowi/nie będzie stanowiła dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Wobec powyższego w niniejszej sprawie wpłaty mieszkańców wnoszone w związku z budową przydomowych oczyszczalni ścieków nie stanowią/nie będą stanowić zapłaty za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, a w konsekwencji nie podlegają/nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem nie mają/nie będą mieli Państwo obowiązku odprowadzenia podatku VAT od wkładów uiszczanych przez mieszkańców. Odpowiednio również w odniesieniu do dotacji otrzymanej przez Państwa na realizację Projektu wskazać należy, że nie sposób powiązać ich z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zauważyć należy, że dotacja/dofinansowanie nie funkcjonuje samodzielnie, nie podlega opodatkowaniu jako odrębna kwota, lecz wyłącznie w odniesieniu do czynności, do której jest wypłacana. Jeżeli czynność, do której dopłata jest przyznawana nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, to i dopłata do tej czynności nie stanowi elementu ceny oraz nie może być włączona do podstawy opodatkowania. Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku nie występuje/nie będzie występować związek pomiędzy otrzymanym dofinansowaniem z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na realizację ww. projektu a czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT. Jak bowiem wskazano wyżej, w zakresie realizacji projektu nie wykonują/nie będą wykonywać Państwo działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Państwa działania w związku z realizacją projektu nie stanowią/nie będą stanowić dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem otrzymane przez Państwa dofinansowanie, przeznaczone na realizację ww. projektu, nie stanowi/nie będzie stanowić podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, a tym samym nie podlega/nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym nie mają/nie będą mieli Państwo obowiązku odprowadzenia podatku VAT od uzyskanego na realizację Projektu Dofinansowania”;

-z dnia 11 sierpnia 2023 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.230.2023.3.BS, gdzie wskazano, że „Natomiast dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są czy też nie są opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania. Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy. Otrzymanie dofinansowania (dotacji, dopłaty) nie stanowi samo w sobie żadnej czynności, ani też zdarzenia opodatkowanego. Dotacje (dopłaty) podlegają opodatkowaniu jako składnik ceny czynności, z którą są związane. Dotacje, które stanowią dopłatę do ceny sprzedawanych towarów, czy świadczonych usług, są ściśle związane z daną usługą lub towarem i podlegają opodatkowaniu. Jeżeli otrzymana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę lub świadczeniobiorca otrzymuje je za darmo), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub świadczeniem usług, wówczas można – i należy – potraktować ją jako płatność niepodlegającą opodatkowaniu VAT. W analizowanym przypadku nie wystąpi bezpośredni związek pomiędzy otrzymywanym dofinansowaniem na realizację Projektu pn.: (…) a ceną wykonywanych przez Państwa czynności. Aby otrzymana dotacja zwiększała podstawę opodatkowania konieczne jest stwierdzenie, że dotacja ta została dokonana w celu sfinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług. Jak wskazano wyżej, realizacja Inwestycji polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków, nie będzie stanowić odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu ustawy i będzie realizowana poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem skoro wykonywane przez Państwa czynności w zakresie realizowanej Inwestycji polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie gminy nie stanowią świadczenia usług podlegających opodatkowaniu to również dopłata (dofinansowanie) do tej czynności nie może podlegać opodatkowaniu jako element ceny. W konsekwencji dofinansowanie na realizację Projektu, jako niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu, nie będzie stanowić podstawy opodatkowania w myśl art. 29a ust. 1 ustawy i nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”;

-z dnia 14 marca 2023 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.13.2023.2.DP, w której stwierdzono, że „Bezpośrednio z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że nie ma znaczenia od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za daną konkretną dostawę. Z opisu sprawy wynika, że dofinansowanie pokryło 45% kosztów inwestycji pn. „…”, natomiast pozostałe dwie wskazane we wniosku inwestycje zrealizowali Państwo ze środków własnych. Wysokość dofinansowania zależała od zakładanych kosztów inwestycji, wynikających z wartości wskazanych w kosztorysie inwestorskim, jak również zależała od założeń konkursu. Dofinansowanie nie wpłynęło na wysokość czynszu dzierżawnego, który pobierają Państwo od Spółki z tytułu dzierżawy infrastruktury powstałej w wyniku realizacji inwestycji. Dofinansowanie nie wpływa również na cenę usług zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, które świadczy Spółka. Skoro zatem otrzymane dofinansowanie nie ma bezpośredniego wpływu na cenę usługi, którą świadczą Państwo na rzecz Spółki, jak również nie wpływa na cenę usług świadczonych przez Spółkę w zakresie działalności wodno-kanalizacyjnej, to należy uznać, że jest to dofinansowanie ogólne do Państwa działalności w zakresie wodociągów i kanalizacji, niezwiązane z konkretnymi dostawami towarów ani świadczeniem usług na rzecz mieszkańców. Zatem środki ze źródeł zewnętrznych na realizację inwestycji, jako niedające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu, nie stanowią podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy, i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z tym w odniesieniu do otrzymanego dofinansowania nie wystąpi podatek należny, który powinni Państwo rozliczyć”;

-z dnia 21 listopada 2023 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.495.2023.1.MK, w której podkreślono, że „w odniesieniu do otrzymanej przez Państwa dotacji na modernizację ujęć wody i oczyszczalni ścieków, nie zachodzi sytuacja, w której wystąpią skonkretyzowane świadczenia w zamian za określone wynagrodzenie, bowiem w tym przypadku otrzymana dotacja stanowi dofinansowanie wyłącznie wskazanego we wniosku zadania. Otrzymana dotacja na realizację zadania jest więc dotacją kosztową – do kosztu realizacji inwestycji. Otrzymana przez Państwa dotacja zostanie przekazana na pokrycie wydatków zadania i nie stanowi dla Państwa wynagrodzenia za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT oraz nie ma wpływu na cenę świadczonych przez Państwa usług. W związku z tym, nie stanowi ona podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy. Zatem, otrzymana na realizację inwestycji dotacja nie zwiększa podstawy opodatkowania w myśl art. 29a ust. 1 w zw. z art. 29a ust. 6 ustawy, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy”.

Uzyskane przez Gminę środki z PROW na realizację Projektu pn. „...” nie mogą być przeznaczone na inny cel, nie mogą również przeznaczone na ogólną działalność Gminy. Otrzymana dotacja przedmiotowa będzie służyć tylko i wyłącznie na zapłaty za towary i usługi dotyczące ww. inwestycji. Warunkiem otrzymania dofinansowania jest zrealizowanie inwestycji w całości i przedstawienie rozliczenia inwestycyjnego zrealizowanych wydatków. Tym samym otrzymane prze Gminę ... dofinansowanie nie powinno być wliczone w podstawę opodatkowania i nie podlega ono opodatkowaniu podatkiem VAT należnym.

Ad. 3)

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 ustawy o VAT. Z treści tej regulacji wynika, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom podatku VAT, w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Gmina realizując Projekt nabyte usługi wykorzysta do następujących czynności:

1)budowa przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców – niepodlegających VAT,

2)budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ... – mieszanym: opodatkowanych, zwolnionych, niepodlegających VAT,

3)budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... – niepodlegających VAT,

4)budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ... – niepodlegających VAT,

5)budowa zbiorników wyrównawczych na ujęciu wody w ... ... – opodatkowanych VAT,

6)budowa odcinka sieci wodociągowej w ... ... – opodatkowanych VAT,

7)budowa odcinka sieci wodociągowej w ...-... – opodatkowanych VAT,

8)nadzoru budowlanego – mieszanym: opodatkowanych, zwolnionych, niepodlegających VAT.

Gmina otrzyma odrębne faktury przypadające na realizację zadań wymienionych w pkt 1-7, nie jest możliwe wyodrębnienie podatku naliczonego w zakresie zadania wymienionego w pkt 2) budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ...,

9)obsługi geodezyjnej – faktura nie zawiera podatku VAT (brak odliczenia),

10)dokumentacji projektowo-kosztorysowej – mieszanym opodatkowanych, zwolnionych, niepodlegających VAT.

Gmina otrzyma odrębne faktury przypadające na realizację zadań wymienionych w pkt 2-7, nie jest możliwe wyodrębnienie podatku naliczonego w zakresie zadania wymienionego w pkt 2) budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ... .

Gmina nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z budową biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... oraz budową biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ..., a także budową przydomowych oczyszczalni ścieków na rzecz mieszkańców. Projekt w tej części nie generuje i nie będzie generować żadnych przychodów, w związku z powyższym brak jest czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, nie powstanie sprzedaż opodatkowana (brak podatku należnego). Nabyte w tej części towary i usługi w celu zrealizowania Projektu nie mają związku z wykonywanymi przez Gminę czynnościami opodatkowanymi. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT (Gmina) nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Ponoszenie wydatków, które nie są związane z działalnością opodatkowaną VAT powoduje, że podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT od takich wydatków.

W zakresie realizacji przydomowych oczyszczalni ścieków na rzecz mieszkańców, Gmina występuje jako organ władzy publicznej i zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku VAT, Gmina w zakresie realizacji zadań do których została powołana, nie uznaje się za podatnika podatku VAT. Nabycia związane z budową przydomowych oczyszczalni ścieków związane są z czynnościami niepodlegającymi VAT i podatek VAT związany z nimi nie podlega odliczeniu.

Natomiast wydatki dotyczące budowy biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... oraz budowy biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku OSP ... związane będą z czynnościami nieodpłatnymi, za korzystanie z usług nie będą pobierane żadne opłaty. Oczyszczalnia ścieków przy budynku Świetlicy Środowiskowej należącej do Gminy, będzie wykorzystywana do zadań własnych (publicznych) Gminy, w związku z czym nie przysługuje Gminie prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy dokonywanych zakupach związanych z realizacją tej części Projektu.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w wydawanych interpretacjach indywidualnych.

Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

-z dnia 14 sierpnia 2023 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.274.2023.1.DP, w której organ stwierdził, że: „Jeżeli zatem przeprowadzenie przez Państwa inwestycji polegającej na budowie sześciu przydomowych oczyszczalni ścieków (POŚ) nie będzie stanowiło dla Państwa stałego źródła dochodu (a na to wskazywałby fakt nieuiszczania opłat przez mieszkańców oraz opróżnianie i wywóz nieczystości na własny koszt przez mieszkańców), to realizując taki projekt będą Państwo ponosili jedynie ryzyko strat bez perspektywy zysku i tym samym nie będą Państwo działali w charakterze podatnika VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu w art. 15 ust. 2 ustawy. (…) Zatem nie będą spełnione – wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy – przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego. Nabywane na potrzeby realizacji projektu w części dotyczącej budowy sześciu przydomowych oczyszczalni ścieków towary i usług nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. W konsekwencji, nie będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego wskazanego na fakturach dokumentujących koszty realizacji Projektu”;

-z dnia 4 sierpnia 2023 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.53.2023.3.JJ, w której organ wskazał, że: „Jak już wcześniej wskazano, w związku z realizacją zadania inwestycyjnego pn. " (...)" nie działają/nie będą Państwo działać w charakterze podatnika VAT, a usługa realizowana na rzecz mieszkańców nie jest/nie będzie opodatkowana tym podatkiem. W związku z tym nabycie towarów i usług na potrzeby realizacji ww. zadania nie ma/nie będzie miało związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. W konsekwencji nie przysługuje/nie będzie przysługiwać Państwu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją zadania, gdyż w analizowanej sytuacji nie występuje/nie wystąpi związek przyczynowo-skutkowy dokonywanych zakupów towarów i usług z działalnością opodatkowaną podatkiem VAT. Wobec powyższego, nabywane przez Gminę w ramach Projektu towary i usługi nie są/nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a w konsekwencji – Gminie nie przysługuje/nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych związanych z Projektem”;

-z dnia 18 września 2023 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.471.2023.1.OS, w której uznano „Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi. Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Jak już wcześniej wskazano realizacja przedmiotowego zadania nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie będą Państwo dokonywać dostawy towarów, ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Wobec powyższego, w niniejszej sprawie nie wystąpi związek pomiędzy dokonywanymi zakupami a czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT. Mając zatem na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że nie będzie Państwu przysługiwało prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. „…”. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku nie zostaną spełnione – wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy – przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. wydatki ponoszone na realizację projektu nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług”;

-z dnia 18 sierpnia 2023 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.228.2023.1.AM, gdzie uznano, że „Jeżeli zatem przeprowadzenie przez Państwa Inwestycji polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków nie będzie stanowiło dla Państwa stałego źródła dochodu (a na to wskazywałby fakt uiszczenia jednorazowej opłaty przez mieszkańców oraz opróżnianie i wywóz nieczystości na własny koszt przez mieszkańców), to realizując taką Inwestycję będą Państwo ponosili jedynie ryzyko strat bez perspektywy zysku i tym samym nie będą Państwo działali w charakterze podatnika VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu w art. 15 ust. 2 ustawy. Podsumowując, w analizowanej sprawie należy stwierdzić, że skoro: celem głównym Projektu jest poprawa warunków życia mieszkańców gminy, czynności wykonywane przez Państwa polegające na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków nie będą miały charakteru zarobkowego, w celu wybudowania przydomowych oczyszczalni ścieków na danej nieruchomości, właściciel tej nieruchomości udostępni nieodpłatnie Państwu grunt na czas niezbędny do realizacji całej Inwestycji, po upływie 5 lat, przydomowe oczyszczalnie ścieków zostaną przekazane właścicielom nieruchomości, na których zostały wybudowane, faktury dokumentujące wydatki ponoszone przez Państwa na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków będą wystawiane na Państwa, na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych wkład własny mieszkańca nie przekroczy kwoty (…), tj. około 30% wartości inwestycji, koszty inwestycji w znaczącej części będą finansowane również z otrzymanego dofinansowania, tj. ze środków publicznych, to w świetle stanowiska TSUE przedstawionego w ww. wyroku, budowa 30 przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie gminy w ramach realizacji opisanej inwestycji nie będzie stanowiła świadczenia usług na rzecz mieszkańców i tym samym czynności wykonywane przez Państwa na rzecz mieszkańców, nie będą wykonywane w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym nie będą spełnione – wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy – przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego. Nabywane na potrzeby realizacji inwestycji dotyczącej budowy przydomowych oczyszczalni ścieków towary i usług nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. W konsekwencji, nie będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego wskazanego na fakturach dokumentujących koszty realizacji inwestycji dotyczącej budowy 30 przydomowych oczyszczalni”;

-z dnia 20 lipca 2023 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.394.2023.1.BS, zgodnie z którą „Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie, w związku z realizacją Inwestycji polegającej na budowie oczyszczalni ścieków przy Szkole Podstawowej związek taki nie występuje. Towary i usługi nabywane w związku z realizacją tej części inwestycji, nie będą związane z wykonywaniem przez Państwa czynności opodatkowanych. Jak Państwo wskazali oczyszczalnia ścieków przy Szkole Podstawowej służyć będzie wyłącznie potrzebom szkoły (gminnej jednostki organizacyjnej), jej działalności oświatowej. Towary i usługi zakupione w związku z budową tej oczyszczalni ścieków będą służyć do wykonywania wyłącznie czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. W konsekwencji nie będzie spełniona podstawowa pozytywna przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy. Tym samym nie będą mieli Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki poniesione na realizację Inwestycji polegającej na budowie oczyszczalni ścieków przy Szkole Podstawowej. W odniesieniu natomiast do poniesionych przez Państwa wydatków związanych z realizacją Inwestycji polegającej na budowie sieci wodociągowej, wskazali Państwo w opisie sprawy, że do budowanej sieci wodociągowej nie będą podpięte żadne jednostki gminne, projekt nie przewiduje także budowy przyłączy wodociągowych. Towary i usługi zakupione w związku z budową odcinka sieci wodociągowej łączącej miejscowości A. i B. będą służyć do wykonywania wyłącznie czynności opodatkowanych. W konsekwencji zostanie spełniona podstawowa pozytywna przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy. Tym samym będzie przysługiwało Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych faktur, dokumentujących wydatki poniesione na realizację Inwestycji polegającej na budowie sieci wodociągowej”.

W związku:

-z wykorzystywaniem przydomowych oczyszczalni ścieków (budowa na rzecz mieszkańców) oraz biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Świetlicy Środowiskowej do czynności niepodlegających podatkowi VAT,

-nieodpłatnym przekazaniem (budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... oraz budowa biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku OSP ...) według Gminy brak jest prawa do odliczenia podatku VAT przy nabyciu usług związanych z ich budową, gdyż brak jest jakiegokolwiek związku z czynności opodatkowanymi podatkiem VAT.

Gmina w ramach Projektu wybudowaną sieć wodociągową w ... ... oraz w ...-..., a także wybudowane zbiorniki wyrównawcze na ujęciu wody w ... ..., będzie wykorzystywać tylko do czynności opodatkowanych. W przypadku otrzymanej faktury od wykonawcy dotyczącej robót budowlanych w zakresie budowy sieci oraz faktur w zakresie nadzoru budowlanego i faktur w zakresie dokumentacji projektowo-kosztorysowej jest możliwe wyodrębnienie wartości poniesionych wydatków oraz podatku VAT przypadającego wyłącznie na ich budowę. Gmina będzie miała prawo do pełnego odliczenia podatku VAT naliczonego od budowy (w tym usług nadzoru budowlanego oraz dokumentacji projektowo-kosztorysowej) sieci wodociągowych oraz zbiorników wyrównawczych na ujęciu wody ponieważ poniesione wydatki w całości będą związane bezpośrednio z czynnościami opodatkowanymi. Gmina realizując Projekt w części dotyczącej budowy zbiorników wyrównawczych oraz budowy sieci wodociągowej, które zostaną wydzierżawione Spółce, działa jako podatnik VAT.

Powyższe znajduje potwierdzenie w wydawanych interpretacjach indywidualnych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

-z dnia 18 stycznia 2024 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.612.2023.1.MK, zgodnie z którą „W analizowanym przypadku występują Państwo w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a ww. czynność – jako usługa zdefiniowana w art. 8 ust. 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie korzysta ze zwolnienia od podatku. Zatem w analizowanej sprawie zostaną spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego. Są Państwo bowiem czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, a wydatki ponoszone na inwestycję dotyczącą budowy sieci wodociągowo-kanalizacyjnej w miejscowościach (…), (…) oraz (…) są związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, tj. odpłatną dzierżawą przez Państwa sieci wodociągowo-kanalizacyjnej na rzecz Zakładu (…). W konsekwencji, przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących realizację ww. Inwestycji z uwzględnieniem ograniczeń wskazanych w art. 88 ustawy”;

-z dnia 11 grudnia 2023 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.486.2023.3.AM, w której wskazano, że „dla czynności odpłatnego udostępnienia przez Państwa sieci wodociągowej na rzecz Spółki w oparciu o umowę dzierżawy, za którą ustalono wynagrodzenie, nie działają Państwo jako organ władzy publicznej i w konsekwencji nie mogą Państwo korzystać z wyłączenia, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy. W analizowanym przypadku występują Państwo w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a ww. czynność – jako usługa zdefiniowana w art. 8 ust. 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie korzysta ze zwolnienia od podatku. Zatem w analizowanej sprawie zostaną spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego. Są Państwo bowiem czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, a wydatki ponoszone na inwestycję dotyczącą budowy sieci wodociągowej w miejscowości (…) są związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, tj. odpłatną dzierżawą przez Państwa sieci wodociągowej na rzecz Spółki”;

-z dnia 07 czerwca 2023 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.193.2023.2.DS, w której uznano, że „Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą kwestii, czy odpłatne udostępnianie Infrastruktury powstałej w ramach realizowanej Inwestycji na rzecz Spółki na podstawie umowy dzierżawy będzie stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, niekorzystającą ze zwolnienia od tego podatku. W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 693 § 1 i § 2 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.), dalej kodeks cywilny: Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Czynsz może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Może być również oznaczony w ułamkowej części pożytków. Tak więc dzierżawa jest umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną. Odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierania pożytków, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie rzeczy przez jej dzierżawcę. W związku z tym należy uznać, że dzierżawa stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że odpłatne udostępnienie przez Gminę Infrastruktury na rzecz Spółki, na podstawie umowy dzierżawy, za które Gmina pobiera/będzie pobierała wynagrodzenie, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT (jest czynnością cywilnoprawną). Zatem – w odniesieniu do tej czynności – Gmina nie działa jako organ władzy publicznej i w konsekwencji nie może skorzystać z wyłączenia, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy. W analizowanym przypadku Gmina występuje w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, a ww. czynność (dzierżawa Infrastruktury) – jako usługa zdefiniowana w art. 8 ust. 1 ustawy – podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Należy zauważyć, że wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku. Wskazać należy, że ani przepisy ustawy, ani też rozporządzeń wykonawczych do ustawy nie przewidują zwolnienia od podatku dla usługi polegającej na odpłatnym udostępnianiu (dzierżawie) Infrastruktury na rzecz zewnętrznych podmiotów, za które Gmina pobiera/będzie pobierała wynagrodzenie, w związku z czym, usługa ta nie korzysta ze zwolnienia od podatku VAT. Podsumowując, odpłatne udostępnianie Infrastruktury powstałej w ramach realizowanej Inwestycji na rzecz Spółki na podstawie umowy stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, niekorzystającą ze zwolnienia od tego podatku”;

-z dnia 16 marca 2023 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.757.2022.3.MG, w której wskazano, że „warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy są/będą spełnione, ponieważ Państwa Gmina działa/będzie działała jako podatnik VAT, a wydatki poniesione przez Państwa Gminę na realizację Inwestycji – jak wskazano wyżej – będą miały związek z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, tj. odpłatnym udostępnieniem Infrastruktury, która powstanie w ramach Inwestycji, na podstawie umowy dzierżawy. Tym samym, Państwa Gmina ma/będzie miała prawo do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki na realizację Inwestycji pn. „...”, bowiem zakupy te będą miały związek z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT, tj. odpłatnym udostępnieniem Infrastruktury, która powstanie w ramach ww. Inwestycji, na podstawie umowy cywilnoprawnej. Prawo to przysługuje/będzie przysługiwało Państwa Gminie w przypadku niezaistnienia przesłanek negatywnych z art. 88 ustawy”;

-z dnia 18 kwietnia 2023 r., sygn. 0115-KDIT1-2.4012.429.2018.14.MMA, zgodnie z którą „W odniesieniu do faktur dokumentujących wydatki ponoszone przez Państwa na realizację Inwestycji polegającej na budowie sieci kanalizacyjnej, warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy są/będą spełnione. Są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT, a przedmiotowe zakupy towarów i usług będą miały związek z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy i wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, tj. z odpłatnym udostępnieniem przez Państwa Infrastruktury na rzecz Spółki na podstawie umowy dzierżawy. Mając na uwadze wskazane wyżej okoliczności sprawy oraz przywołane przepisy prawa należy stwierdzić, że w związku z odpłatnym udostępnieniem przez Państwa na rzecz Spółki majątku powstałego w ramach realizacji Inwestycji na podstawie umowy dzierżawy przysługuje/będzie przysługiwało Państwu – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – prawo do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących wydatki ponoszone na realizację Inwestycji. Prawo to będzie przysługiwało w przypadku niezaistnienia przesłanek negatywnych z art. 88 ustawy”;

-z dnia 29 maja 2023 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.159.2023.2.ID, gdzie wskazano, że „Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca w latach 2023-2024 realizuje i planuje zrealizować szereg inwestycji polegających na budowie i przebudowie Infrastruktury wod.-kan. Wydatki związane z realizacją Infrastruktury będą dokumentowane wystawionymi przez dostawców i wykonawców fakturami VAT, na których Gmina będzie oznaczona jako nabywca przedmiotowych towarów i usług. Nabywane w ramach Inwestycji towary i usługi będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Wnioskodawca przekaże w dzierżawę przedmiotową Infrastrukturę Spółce, która dysponuje odpowiednią wiedzą, doświadczeniem i zapleczem technicznym w zakresie zbiorowego zaopatrywania w wodę i odprowadzania ścieków w ramach obowiązującej już umowy. Spółka zobowiązana będzie do utrzymania Infrastruktury w stanie zapewniającym ciągłość świadczenia usług, jednocześnie zobowiązana będzie do ponoszenia kosztów eksploatacyjnych, dokonywania niezbędnych napraw i konserwacji wynikających z eksploatacji. Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą prawa do odliczenia całego podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją projektów. W odniesieniu do powyższej kwestii należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Zatem, w odniesieniu do wydatków ponoszonych przez Gminę na realizację przedmiotowej Inwestycji, warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy będą spełnione. Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT, a przedmiotowe zakupy towarów i usług nabywane w ramach Inwestycji mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy oraz będą służyły wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Podsumowując, Gmina po zakończeniu Inwestycji i przekazaniu ich w dzierżawę na rzecz Spółki będzie miała prawo do odliczenia całego podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją tych projektów”;

-z dnia 21 sierpnia 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.372.2023.2.ASZ, zgodnie z którą „Gmina jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, a powstała infrastruktura będzie wykorzystywana przez Gminę wyłącznie do odpłatnego udostępnienia na rzecz Spółki na podstawie umowy dzierżawy opodatkowanej podatkiem VAT. Zatem infrastruktura będzie wykorzystywana wyłącznie do czynności opodatkowanych. Prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących poniesione wydatki na realizację Inwestycji przysługuje Gminie pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, wskazanych w art. 88 ustawy. Podsumowując, Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia pełnych kwot podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki inwestycyjne poniesione na budowę Infrastruktury”.

Gmina ... stoi na stanowisku, że przysługuje jej pełne prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wykazane na otrzymywanych przez Gminę fakturach dokumentujących budowę zbiorników wyrównawczych na ujęciu wody w ... ... sieci wodociągowej w ... ... i w ...-..., które wykorzystywane będą wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Gminie będzie przysługiwało częściowe prawo do odliczenia podatku naliczonego według prewspółczynnika i współczynnika, od wydatków z tytułu nadzoru budowlanego i dokumentacji projektowo-kosztorysowej dotyczącego części inwestycji związanej z oczyszczalnią ścieków przy budynku Urzędu Gminy oraz innych wydatków związanych z realizacją biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ..., które będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych, zwolnionych i niepodlegających VAT. Gmina otrzyma odrębne faktury od wykonawcy na poszczególne zadania, w tym za usługi nadzoru budowlanego oraz dokumentacji projektowo-kosztorysowej (tj. odrębna faktura za nadzór budowlany dotyczący oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy, odrębna faktura za dokumentację projektowo-kosztorysową dotyczącą oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy, odrębna faktura za usługi budowlane dotyczące oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy).

Gminie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących powyższe wydatki inwestycyjne na podstawie „sposobu określenia proporcji”, o którym mowa w art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT. Zasady odliczenia podatku naliczonego w takiej sytuacji reguluje art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Stosownie do treści wymienionego przepisu, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz do celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

W wyroku NSA z dnia 18 października 2021 r., sygn. I FSK 330/18 uznano, że celem wprowadzenia art. 86 ust. 2a ustawy o VAT przez ustawodawcę było uwzględnienie zasady, że podatek naliczony od wydatków poniesionych przez podatnika nie może uprawniać do odliczenia w zakresie, w jakim dotyczy działalności, która ze względu na brak jej gospodarczego charakteru, nie należy do zakresu stosowania ustawy o podatku VAT. Przepis ten nakłada obowiązek określenia metody podziału kwot podatku naliczonego w przypadku, gdy nabywane przez podatnika towary i usługi są wykorzystywane zarówno (jednocześnie) do celów wykonywanej przez niego działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza – z wyjątkiem wykorzystania do celów osobistych, które pozostaje opodatkowane (zgodnie z art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o VAT) – zaś przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe. Regulacja ta ma zatem zastosowanie wówczas, gdy dane towary i usługi są wykorzystywane jednocześnie do sprzedaży opodatkowanej jak i w celach aktywności, która znajduje się poza zakresem opodatkowania VAT. Powyższy przepis reguluje zasady odliczania naliczonego podatku VAT w sytuacji, gdy Gmina nie jest w stanie przyporządkować poniesionych wydatków do działalności gospodarczej oraz czynności pozostałych.

Gmina stoi na stanowisku, że skoro wydatki inwestycyjne są związane z czynnościami opodatkowanymi, zwolnionymi oraz niepodlegającymi opodatkowaniu, to przysługuje jej prawo do częściowego odliczenia podatku VAT naliczonego, w wysokości ustalonej w oparciu o sposób określenia proporcji (prewspółczynnik i współczynnik).

Celem wydzielenia działalności gospodarczej opodatkowanej stawkami VAT od działalności zwolnionej z VAT, Gmina powinna dodatkowo zastosować proporcję sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z tą regulacją, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Zgodnie z ust. 2 ww. przepisu, jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo (art. 90 ust. 3 ustawy o VAT).

Gminie będzie przysługiwało częściowe prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z realizacją biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ..., w tym z tytułu usług nadzoru budowlanego oraz dokumentacji projektowo-kosztorysowej dotyczących tej części inwestycji, za pomocą prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a-2h ustawy o VAT oraz przepisów rozporządzenia jak i proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT.

Powyższe potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej:

-z dnia 21 listopada 2022 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.789.2022.1.MD, w której stwierdził, że „w odniesieniu do towarów i usług wykorzystywanych przez Państwa za pośrednictwem Urzędu Gminy zarówno do działalności gospodarczej, jak również do celów innych niż działalność gospodarcza, których nie mają Państwo możliwości przyporządkowania w całości do działalności gospodarczej, należy wskazać, że powinni Państwo dokonać wyliczenia kwoty podatku naliczonego przypisanego do działalności gospodarczej zgodnie z art. 86 ust. 2a i następne ustawy oraz z rozporządzeniem w sprawie proporcji. Ponadto – jak wynika z okoliczności sprawy – nabywane towary i usługi związane z realizacją projektu, które przeznaczone są na działalność Urzędu Gminy służą Państwu w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do czynności opodatkowanych, jak również do zwolnionych od podatku, a nie mają Państwo możliwości odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Są więc Państwo dodatkowo zobowiązani do proporcjonalnego odliczenia podatku, zgodnie z art. 90 ust. 2 i 3 ustawy. W konsekwencji są Państwo uprawnieni do częściowego odliczenia podatku VAT, stosując prewspółczynnik, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy oraz w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. oraz współczynnik, o którym mowa w art. 90 ust. 2-3 ustawy obliczony dla Urzędu Gminy wykorzystującego nabywane towary i usługi”;

-z dnia 26 maja 2023 r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.233.2023.1.MH, w której uznał, że „Gmina nie zna sposobu, aby wydatki związane z Termomodernizacją bezpośrednio i wyłącznie przyporządkować odpowiednio do czynności opodatkowanych VAT, zwolnionych z VAT lub też do zdarzeń w ogóle niepodlegających regulacjom VAT, to Państwa Gmina, w pierwszej kolejności, jest/będzie zobowiązana do obliczenia podatku naliczonego przypisanego do działalności gospodarczej zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 86 ust. 2a i następne ustawy, z uwzględnieniem przepisu § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. W dalszej kolejności, skoro towary i usługi nabyte w związku z realizacją inwestycji, są/będą wykorzystywane przez Państwa Gminę do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług i zwolnionych od podatku od towarów i usług, i Państwa Gmina nie ma/nie będzie miała możliwości przyporządkowania całości lub części kwot podatku naliczonego w ramach realizacji ww. projektu do poszczególnych rodzajów czynności, to Państwa Gmina jest/będzie zobowiązana dokonać kolejnego podziału podatku naliczonego w oparciu o zasady wskazane w art. 90 ust. 2, 3 i następne ustawy. W związku z powyższym, od wydatków ponoszonych w związku z realizacją inwestycji pn. „…”, Państwa Gmina ma/będzie miała prawo do odliczenia części podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 w zw. z art. 86 ust. 2a i następne ustawy, z uwzględnieniem przepisu § 3 ust. 2 ww. rozporządzenia oraz przepisów art. 90 ust. 2 i następne ustawy. Przy czym, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, przysługuje/będzie przysługiwało pod warunkiem niewystąpienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy”;

-z dnia 31 lipca 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.423.2023.1.SR, w której stwierdził, że „Podatnik w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności ma obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi oraz zwolnionych z opodatkowania. Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy, a w przypadku wystąpienia czynności zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem – także proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy. Mając na uwadze powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że w odniesieniu do wydatków związanych z realizacją Zadania, które są/będą wykorzystywane przez Państwa zarówno do celów działalności gospodarczej (czynności opodatkowane VAT oraz zwolnione z VAT), jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (czynności niepodlegające opodatkowaniu VAT), i których nie mają Państwo możliwości przyporządkowania w całości do działalności gospodarczej, powinni Państwo dokonać wyliczenia kwoty podatku naliczonego przypisanego do działalności gospodarczej z zastosowaniem tzw. preproporcji określonej w art. 86 ust. 2a ustawy z uwzględnieniem przepisu § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. Ponadto z uwagi na fakt, że – jak wynika z okoliczności sprawy – wydatki związane z realizacją Zadania służą/będą służyły w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zarówno do czynności opodatkowanych, jak i do czynności zwolnionych od podatku, i nie mają Państwo możliwości odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, są Państwo zobowiązani również do proporcjonalnego odliczenia podatku, zgodnie z art. 90 ust. 2 i 3 ustawy. Podsumowując, przysługuje/będzie przysługiwało Państwu prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją Zadania przy zastosowaniu preproporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy w związku z § 3 ust. 2 rozporządzenia, a następnie proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy”.

Odliczenie częściowe (według prewspółczynnika i współczynnika) przysługuje Gminie z tytułu wydatków związanych z realizacją biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ..., w tym z tytułu usług nadzoru budowlanego oraz dokumentacji projektowo-kosztorysowej, które będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych, zwolnionych i niepodlegających VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe w zakresie:

·braku opodatkowania podatkiem VAT wpłat mieszkańców z tytułu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 1),

·braku opodatkowania podatkiem VAT otrzymanego dofinansowania na ponoszone wydatki inwestycyjne dotyczące „...” (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 2),

·prawa do odliczenia części podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zw. z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, rozporządzenia z dnia 17 grudnia 2015 r. oraz przepisów art. 90 ust. 3 i następne ustawy o VAT od wydatków ponoszonych w związku z realizacją inwestycji w części dotyczącej budowy biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ..., w tym wydatków ponoszonych w tej części wydatków na nadzór budowlany oraz dokumentację projektowo-kosztorysową (pytanie oznaczone we wniosku ja nr 3a),

·braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na realizację inwestycji w części dotyczącej budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców, budowy biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... oraz przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ... (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 3c).

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zauważyć, że niniejsza interpretacja rozstrzyga kwestię:

·opodatkowania podatkiem VAT wpłat mieszkańców związanych z budową przydomowych oczyszczalni ścieków,

·opodatkowania podatkiem VAT otrzymanego dofinansowania na ponoszone wydatki inwestycyjne dotyczące „...”,

·prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków ponoszonych w związku z realizacją inwestycji w części dotyczącej budowy biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ..., w tym ponoszonych w tej części wydatków na nadzór budowlany oraz dokumentację projektowo-kosztorysową oraz w części dotyczącej budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców, budowy biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... oraz przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ... .

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), zwanej dalej „ustawą o VAT”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle art. 2 pkt 22 ustawy o VAT:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W oparciu o art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Według art. 8 ust. 2a ustawy o VAT:

W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Pojęcie „dostawa towarów” w rozumieniu przepisów ustawy, obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

Z kolei każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy. Muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

-w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

-świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Przy czym oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT).

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Zatem pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych Dyrektywą 2006/112/WE. Uszczegółowieniem zasad obowiązywania i funkcjonowania podatku VAT określonych w Dyrektywie są wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W dorobku orzecznictwa Trybunału przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. Przepisy nie określają formy zapłaty, zatem wynagrodzenie (zapłata) może mieć postać zarówno świadczenia pieniężnego, jak i rzeczowego (określonego w naturze), np. w przypadku dostawy towaru w zamian za świadczenie usługi, czy też w sytuacji zamiany towarów bądź usług.

Reasumując, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak stanowi art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Przepis ten stwierdza, że wykorzystywanie własności dóbr materialnych lub niematerialnych do celów zarobkowych w sposób ciągły, należy w szczególności uznać za działalność gospodarczą.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE.L. Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym:

Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 609):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Jak stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.

Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina będzie realizować inwestycję pn. „...” w części polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców. Łączna wartość inwestycji dotyczących POŚ wyniesie ... zł brutto, przy czym wkład mieszkańców stanowić będzie ... zł, natomiast dofinansowanie do POŚ wyniesie ... zł. Udział mieszkańca stanowi 18,7% kosztów dotyczących wykonania przydomowych oczyszczalni ścieków. Budowa oczyszczalni dofinansowana zostanie w pozostałych 81,3% z środków z programu PROW. Gmina nie wnosi wkładu własnego przy realizacji budowy przydomowych oczyszczalni ścieków u mieszkańców.

Ponadto, jak wynika z okoliczności sprawy, nie będą Państwo wykonywali samodzielnie usług budowy przydomowych oczyszczalni ścieków i w związku z tym nie będą Państwo zatrudniali pracowników do realizacji tych usług. Gmina zleciła wykonanie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków firmie zewnętrznej. Wykonawca został wyłoniony w drodze przetargu. Gmina nie będzie osiągać żadnych dochodów ani zysku z tytułu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków. Celem inwestycji – budowy przydomowych oczyszczalni ścieków – jest podniesienie poziomu jakości usług komunalnych w zakresie oczyszczania ścieków, w tym realizacja zadań własnych Gminy oraz zaspokajanie potrzeb sanitarnych mieszkańców.

W tym celu zasadnym jest odwołanie się do wyroków TSUE z 30 marca 2023 r. w sprawie C-612/21 (Gmina O. przeciwko Dyrektorowi Krajowej Informacji Skarbowej) oraz w sprawie C-616/21 (Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przeciwko Gminie L.). Co prawda wyroki te nie odnoszą się do czynności dokonywanych przez gminę w związku z budową przydomowych oczyszczalni ścieków, jednakże wnioski płynące z ww. orzeczeń mogą być pomocne w analizowanej sprawie.

W pierwszej kolejności należy przywołać wyrok w sprawie C-612/21, który odnosi się do czynności dokonywanych przez gminę w ramach promowania odnawialnych źródeł energii. W wyroku tym TSUE wskazał, że:

„(…) aby czynności dokonywane przez gminę w ramach promowania odnawialnych źródeł energii były objęte zakresem stosowania dyrektywy 2006/112, powinny one, po pierwsze, stanowić dostawę lub świadczenie usług, które gmina ta wykonuje odpłatnie na rzecz swoich mieszkańców w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. a) i c) tej dyrektywy, a po drugie, być dokonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 9 ust. 1 rzeczonej dyrektywy, tak aby owa gmina działała również w charakterze podatnika” (pkt 24).

Trybunał zwrócił uwagę na istotne elementy stanu faktycznego, które zaistniały w sprawie będącej przedmiotem ww. postępowania:

„W tym względzie, po pierwsze, należy zauważyć, że podczas gdy przedsiębiorca dąży do stałego osiągania dochodu (zob. podobnie wyrok z dnia 20 stycznia 2021 r., AJFP Sibiu i DGRFP Braãov, C-655/19, EU:C:2021:40, pkt 27–29 i przytoczone tam orzecznictwo), gmina O. wskazała we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej, jak wynika z postanowienia odsyłającego, że nie zamierza świadczyć regularnie usług instalacji systemów OZE i nie zatrudnia ani nie zamierza zatrudniać pracowników w tym celu, co odróżnia niniejszą sprawę od spraw, w których świadczenia gminne miały charakter trwały.

Po drugie, z informacji przedstawionych przez sąd odsyłający wynika, że gmina O. wydaje się ograniczać do zaproponowania swoim mieszkańcom będącym właścicielami nieruchomości, którzy mogą być zainteresowani systemami OZE, w ramach programu regionalnego mającego na celu umożliwienie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną, dostarczenia i zainstalowania u nich tych systemów OZE za pośrednictwem przedsiębiorstwa wybranego w wyniku przetargu, w zamian za ich udział nieprzekraczający 25% kosztów podlegających dofinansowaniu związanych z tą dostawą i z tą instalacją, podczas gdy owa gmina płaci danemu przedsiębiorstwu wynagrodzenie za te same dostawę i instalację po cenie rynkowej.

Tymczasem Trybunał miał już okazję orzec, że jeżeli gmina odzyskuje – w drodze otrzymywanych przez nią wkładów – jedynie niewielką część poniesionych przez siebie kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych, taka różnica między tymi kosztami a kwotami otrzymanymi w zamian za oferowane usługi może sugerować, że wkłady te należy raczej uznać za opłatę aniżeli wynagrodzenie (zob. podobnie wyrok z dnia 12 maja 2016 r., Gemeente Borsele i Staatssecretaris van Financiën, C-520/14, EU:C:2016:334, pkt 33 i przytoczone tam orzecznictwo). W konsekwencji nawet biorąc pod uwagę płatności przyznane gminie O. przez dane województwo, które wynoszą 75% kosztów podlegających dofinansowaniu, suma kwot otrzymanych od zainteresowanych właścicieli z jednej strony i od owego województwa z drugiej strony pozostaje strukturalnie niższa od łącznych kosztów faktycznie poniesionych przez tę gminę, jak wskazano w pkt 31 niniejszego wyroku, co nie odpowiada podejściu, jakie przyjąłby w danym wypadku instalator systemów OZE, który przy ustalaniu swoich cen starałby się zawrzeć w nich swoje koszty i osiągnąć marżę zysku. Natomiast wspomniana gmina ponosi jedynie ryzyko strat, nie mając perspektywy zysku.

Po trzecie, nie wydaje się ekonomicznie opłacalne, aby taki instalator systemów OZE obciążał odbiorców swoich dostaw towarów i świadczenia usług jedynie najwyżej jedną czwartą poniesionych przez siebie kosztów, oczekując jednocześnie rekompensaty w postaci dofinansowania za zasadniczą część pozostałych trzech czwartych tych kosztów. Taki mechanizm nie tylko stawiałby jego przepływy pieniężne w sytuacji strukturalnie deficytowej, ale ponadto stwarzałby nietypowy stopień niepewności dla podatnika, ponieważ kwestia, czy i w jakim zakresie osoba trzecia zwróci tak istotną część poniesionych kosztów, pozostaje faktycznie otwarta do czasu podjęcia przez tę osobę trzecią decyzji, co następuje po tym, jak sporne transakcje zostaną dokonane” (pkt 36-39).

Na podstawie powyższej analizy TSUE doszedł do wniosku, że:

„W konsekwencji nie wydaje się, z zastrzeżeniem dokonania weryfikacji przez sąd odsyłający, by gmina O. wykonywała w niniejszym przypadku działalność o charakterze gospodarczym w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2006/112.

Ponieważ gmina O., w świetle powyższych rozważań, nie wykonuje działalności wchodzącej w zakres stosowania dyrektywy 2006/112, nie jest konieczne ustalenie, czy działalność ta byłaby również wyłączona z tego zakresu stosowania na podstawie art. 13 ust. 1 tej dyrektywy” (pkt 4041).

Ostatecznie Trybunał orzekł, że:

„(…) art. 2 ust. 1, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 1 dyrektywy 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że dostawy towarów i świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT nie stanowi dostarczenie i zainstalowanie przez gminę, za pośrednictwem przedsiębiorstwa, systemów OZE na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili wolę wyposażenia tych nieruchomości w takie systemy, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i skutkuje jedynie zapłatą przez tych mieszkańców kwot pokrywających najwyżej jedną czwartą poniesionych kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych” (pkt 42).

Ponadto w wyroku w sprawie C-616/21, który odnosi się do czynności dokonywanych przez gminę związanych z usuwaniem azbestu oraz prawa do odliczenia VAT naliczonego od tych czynności, TSUE rozstrzygnął, że:

„artykuł 2 ust. 1, art. 9 ust. 1 i art. 13 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że: okoliczność zlecania przez gminę przedsiębiorstwu czynności usuwania azbestu i odbierania wyrobów i odpadów zawierających azbest na rzecz jej mieszkańców będących właścicielami nieruchomości, którzy wyrazili taką wolę, nie stanowi świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i nie prowadzi do żadnej płatności ze strony tych mieszkańców, zaś czynności te są finansowane ze środków publicznych”.

W rozpatrywanej sprawie analiza przedstawionego opisu sprawy wykazuje, że realizują Państwo projekt w zakresie budowy oczyszczalni przydomowych dla mieszkańców w ramach inwestycji pn. „...” w warunkach podobnych do wynikających z wyroków TSUE nr C-612/21 i C-616/21, tj.:

·celem głównym inwestycji jest poprawa warunków życia mieszkańców gminy,

·udział wkładu własnego wnoszonego przez mieszkańców w kosztach inwestycji związanej z budową przydomowych oczyszczalni ścieków w ramach projektu wynosi 18,7% kosztów inwestycji w części polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców,

·Gmina nie planuje ponoszenia kosztów własnych w zakresie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków,

·Gmina zawrze z właścicielami nieruchomości, umowy cywilnoprawne, na podstawie których właściciele zostali zobowiązani do nieodpłatnego udostępnienia nieruchomości w celu wybudowania przydomowej oczyszczalni ścieków oraz partycypacji w kosztach realizacji inwestycji w tej części,

·prace związane z budową przydomowych oczyszczalni ścieków zostaną wykonane przez wyłonionego wykonawcę w przeprowadzonym przez Gminę postępowaniu przetargowym (zgodnie z obowiązującymi Gminę jako zamawiającego w tym zakresie przepisami prawa),

·Gmina nie wykonuje samodzielnie usług budowy przydomowych oczyszczalni ścieków i w związku z tym nie zatrudnia pracowników do realizacji inwestycji,

·realizacja inwestycji w tej części nie będzie miała na celu osiągania przez Gminę stałego dochodu, zysku z tego tytułu,

·czynności polegające na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków nie będą miały dla Gminy charakteru zarobkowego.

Opis przedmiotowej sprawy wskazuje zatem, że w związku z realizacją inwestycji w części polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków nie wykonują Państwo działań, na zasadach i w tych samych warunkach, które dotyczą podmiotów gospodarczych. Państwa rola sprowadza się do zorganizowania skutecznego finansowania i wykonania przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców na terenie gminy.

Realizując inwestycję w części polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców nie działają Państwo w celach zarobkowych tak jak przedsiębiorca, celem ww. inwestycji w tej części, jest interes społeczny. Nie jest to zatem sposób działania występujący w przypadku zwykłej działalności gospodarczej.

W wyniku Państwa działań nie wystąpią znaczące zakłócenia konkurencji, które prowadzić mogłyby do wyłączenia z dostaw dla ostatecznego konsumenta innych podmiotów. Z opisu sprawy wynika bowiem, że inwestycja w części polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców jest realizowana przez wykonawców zewnętrznych. Tym samym, działają Państwo jako świadczeniobiorca dokonujący zakupu od podmiotów prywatnych.

W konsekwencji, Państwa działania w związku z realizacją inwestycji, w części polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców, nie stanowią dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Realizując ww. inwestycję w części polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców nie wykonują Państwo działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Zatem realizacja inwestycji w części polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

W związku z powyższym, w niniejszej sprawie wpłaty Mieszkańców wnoszone w związku budową przydomowych oczyszczalni ścieków nie stanowią zapłaty za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 uznałem za prawidłowe.

Odnosząc się do kwestii dotyczącej niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług dofinansowania otrzymanego na podstawie umowy zawartej z Samorządem Województwa ... z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na pokrycie wydatków inwestycyjnych dotyczących „...” w zakresie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców, budowy biologicznych oczyszczalni ścieków (przy budynku Urzędu Gminy ..., Remizy OSP w ..., Świetlicy Środowiskowej i OSP ...), jak również budowy zbiorników wyrównawczych na ujęciu wody w ...-... oraz budowy sieci wodociągowej w ... ... oraz ...-... (będących przedmiotem dzierżawy), wskazać należy, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Przepis art. 29a ust. 1 ustawy o VAT jest odpowiednikiem art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE, zgodnie z którym:

W odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Z przepisu tego wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy o VAT:

Podstawa opodatkowania obejmuje:

1)podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2)koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są, czy też nie są opodatkowane, istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które jest związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne – na pokrycie kosztów działalności nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Należy uznać, że opodatkowanie subwencji (dotacji) stanowi wyjątek od zasad ogólnych wspólnego systemu VAT. Nie wszystkie subwencje (dotacje) stanowią element podstawy opodatkowania VAT. Jedynie takie, które są subwencjami (dotacjami) związanymi bezpośrednio z ceną dostawy towarów czy ceną świadczenia usług. Wyjątek ten należy interpretować w sposób ścisły. Wykładnia ścisła prowadzi do wniosku, że tylko subwencje bezpośrednio wpływające na cenę transakcji podlegają opodatkowaniu. Natomiast inne subwencje (dotacje) nie wchodzą tym samym do podstawy opodatkowania, a w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Istotnym zatem dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy o VAT jest wyjaśnienie pojęcia „subwencja bezpośrednio związana z ceną”.

W tym celu istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W szczególności wyroki w sprawach C-184/00 (Office des products wallons ASBL v. Belgian State) oraz C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Ltd. v. Commisioners Customs and Excise, w skrócie KNW).

W wyroku C-184/00 Trybunał stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu. Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia. Z drugiej strony nie jest konieczne, aby cena towarów lub usług bądź część tej ceny została ustalona. Wystarczy by możliwe było jej ustalenie. Cena jaką płaci nabywca musi być ustalana w taki sposób, że zmniejsza się ona w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, co zatem stanowi element ustalenia ceny, jakiej żąda ten ostatni. Trybunał w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wskazał sądowi odsyłającemu szereg wskazówek, stwierdzając, że sąd krajowy musi zbadać obiektywnie, czy fakt, iż dotacja jest wypłacana sprzedawcy lub świadczącemu pozwala mu sprzedawać towary lub świadczyć usługi po cenie niższej, niż musiałby on żądać w braku takiej dotacji. Nie jest konieczne, by dotacja odpowiadała bezpośrednio zmniejszeniu ceny dostarczanych towarów, wystarczy by relacja pomiędzy zmniejszeniem ceny a dotacją, która może być wyrażona ryczałtowo, była istotna. Wynagrodzenie za wykonywane czynności dostawy i usługi montażu instalacji ma charakter ryczałtowy a cena obejmuje całość świadczenia.

W wyroku C-353/00 Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.

Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT.

Tego rodzaju dotacje występowały w przypadku KNW. Istniał bezpośredni związek pomiędzy usługami podatnika a otrzymywanymi dotacjami (dotacje były korelatem usług i wypłacano je tylko w razie ich świadczenia; również kwotowo zależały od liczby usług). Wpływ na cenę również był oczywisty: ostateczny odbiorca nie musiał płacić za usługę właśnie z powodu pokrycia jej dotacją. Mimo że dotacje oczywiście wpływały na działalność przedsiębiorstwa i w sensie ekonomicznym pokrywały część kosztów jego funkcjonowania, przede wszystkim były one związane z ceną. Dlatego też nie można było ich traktować jako pozostających poza podatkiem VAT.

Jeżeli otrzymana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę lub świadczeniobiorca otrzymuje je za darmo), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można – i należy – potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.

Z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT wynika, że nie ma znaczenia od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy, czy od osoby trzeciej, ważne jest aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za daną konkretną dostawę.

Zauważyć należy, że dotacja/dofinansowanie nie funkcjonuje samodzielnie, nie podlega opodatkowaniu jako odrębna kwota, lecz wyłącznie w odniesieniu do czynności, do której jest wypłacana. Jeżeli czynność, do której dopłata jest przyznawana nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, to i dopłata do tej czynności nie stanowi elementu ceny oraz nie może być włączona do podstawy opodatkowania.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku nie wystąpi związek pomiędzy otrzymanym dofinansowaniem ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na realizację inwestycji w części polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców, a czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak bowiem wskazano wyżej, w zakresie realizacji projektu polegającego w części na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców nie wykonują Państwo działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a Państwa działania w związku z realizacją inwestycji w tej części nie stanowią dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem, otrzymana przez Państwa dotacja na realizację inwestycji polegającej w części na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców nie stanowi podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z powyższym, nie mają Państwo obowiązku odprowadzenia podatku VAT od uzyskanej dotacji na dofinansowanie na realizację inwestycji polegającej w części na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców.

Z kolei w odniesieniu do dofinansowania otrzymanego ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na realizację inwestycji w części polegającej na budowie biologicznych oczyszczalni ścieków (przy budynku Urzędu Gminy ..., budynku Remizy OSP w ... oraz budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ...), wskazać należy, że z całokształtu okoliczności sprawy nie wynika, że wykonanie przez Państwa w ramach inwestycji w części polegającej na budowie biologicznych oczyszczalni ścieków przy nieruchomościach użyteczności publicznej, stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. W konsekwencji, otrzymane dofinansowanie przeznaczone na budowę biologicznych oczyszczalni ścieków przy nieruchomościach użyteczności publicznej nie stanowi zapłaty za usługi.

Otrzymane środki finansowe bowiem stanowią zwrot kosztów poniesionych przez Państwa na realizację przedmiotowej inwestycji w części polegającej na budowie biologicznych oczyszczalni ścieków (przy budynku Urzędu Gminy ..., Remizy OSP w ..., Świetlicy Środowiskowej i OSP ...), których będą Państwo właścicielem przez cały okres.

Skoro otrzymane dofinansowanie na inwestycję w części polegającej na budowie biologicznych oczyszczalni ścieków (przy budynku Urzędu Gminy ..., budynku Remizy OSP w ..., budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ...) jest przeznaczone wyłącznie na pokrycie kosztów realizacji inwestycji w tym zakresie, to oznacza, że w tej części powyższa dotacja jest dotacją o charakterze zakupowym, a nie dotacją mającą na celu sfinansowanie ceny sprzedaży.

Tym samym, w okolicznościach analizowanej sprawy, otrzymane przez Państwa dofinansowanie na inwestycję w części polegającej biologicznych oczyszczalni ścieków (przy budynku Urzędu Gminy ..., budynku Remizy OSP w ... oraz budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ...) nie jest elementem podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, a więc w przedmiotowej sprawie dofinansowanie w części dotyczącej budowy biologicznych oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ..., budynku Remizy OSP w ... oraz budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ...) nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc się do dofinansowania otrzymanego ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na realizację inwestycji w części polegającej na budowie zbiorników wyrównawczych na ujęciu wody w ... ... oraz budowie sieci wodociągowej w ... ... oraz ...-..., będących przedmiotem dzierżawy, stwierdzić również należy, że z przedstawionych we wniosku okoliczności nie wynika, aby w odniesieniu do dofinansowania otrzymanego w związku z realizacją przedmiotowych inwestycji, został spełniony warunek „bezpośredniego wpływu” dofinansowania na cenę świadczonych przez Państwa usług. Jak Państwo wskazali, otrzymane przez Państwa dofinansowanie nie ma bezpośredniego wpływu na cenę świadczonych usług dzierżawy na inwestycję w części polegającej na budowie sieci wodociągowych i zbiorników wyrównawczych. Dofinansowanie służy pokryciu wydatków dotyczących inwestycji w tej części.

W konsekwencji, dofinansowanie otrzymane przez Państwa Gminę na realizację inwestycji w części polegającej na budowie zbiorników wyrównawczych na ujęciu wody w ... ... oraz budowie sieci wodociągowej w ... ... oraz ...-..., nie stanowi podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT. Konsekwentnie, dofinansowanie to nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z tym w odniesieniu do otrzymanego dofinansowania na realizację inwestycji w części polegającej na budowie zbiorników wyrównawczych na ujęciu wody w ... ... oraz budowie sieci wodociągowej w ... ... oraz ...-... nie wystąpi podatek należny, który powinni Państwo rozliczyć.

W konsekwencji otrzymane dofinansowanie na podstawie umowy zawartej z Samorządem Województwa ... z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 na pokrycie wydatków inwestycyjnych dotyczących „...” nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wobec powyższego Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 uznałem za prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do kwestii prawa do odliczenia w związku z wydatkami ponoszonymi na realizację inwestycji „...” zauważyć należy, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. W myśl tego przepisu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

Ponadto należy zauważyć, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jeden z nich wskazany został w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Wyrażoną w cytowanym powyżej art. 86 ust. 1 ustawy o VAT generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego, uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a i następne ustawy o VAT.

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy o VAT:

W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Według art. 86 ust. 2b ustawy o VAT:

Sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1)zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

2)obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Zgodnie z art. 86 ust. 2d ustawy o VAT:

W celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy.

Na podstawie art. 86 ust. 2g ustawy o VAT:

Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a, 10 i 10c-10g stosuje się odpowiednio.

W myśl art. 86 ust. 2h ustawy o VAT:

W przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.

Na podstawie delegacji zawartej w art. 86 ust. 22 ustawy o VAT, zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej „rozporządzeniem z dnia 17 grudnia 2015 r.”.

Na mocy § 1 rozporządzenia z dnia 17 grudnia 2015 r.:

Rozporządzenie:

1)określa w przypadku niektórych podatników sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć, zwany dalej „sposobem określenia proporcji”;

2)wskazuje dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji.

Podatnikami, do których odnoszą się przepisy zawarte w rozporządzeniu, są jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze.

Zgodnie z § 2 pkt 8 ww. rozporządzenia z dnia 17 grudnia 2015 r.:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o jednostkach organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego – rozumie się przez to:

a)urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego,

b)jednostkę budżetową,

c)zakład budżetowy.

W myśl § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia z dnia 17 grudnia 2015 r.:

W przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego.

Oznacza to, że w przypadku jednostek samorządu terytorialnego, nie będzie ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostek samorządu terytorialnego jako osoby prawnej, tylko będą ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla poszczególnych jednostek organizacyjnych.

Ponadto należy zauważyć, że w przypadku wykonywania w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz zwolnionych od podatku, należy mieć na uwadze uregulowania zawarte w art. 90 ustawy o VAT. Powyższe przepisy stanowią uzupełnienie regulacji art. 86 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy o VAT:

W stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Na mocy art. 90 ust. 2 ustawy o VAT:

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

Na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy o VAT:

Proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Przepis art. 90 ust. 4 ustawy o VAT:

Proporcję, o której mowa w ust. 3, określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Według art. 90 ust. 10 ustawy o VAT:

W przypadku gdy proporcja określona zgodnie z ust. 2-8:

1)przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 10 000 zł – podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%;

2)nie przekroczyła 2% – podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.

Zgodnie z art. 90 ust. 10a ustawy o VAT:

W przypadku jednostki samorządu terytorialnego proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego. Przepisy ust. 3-6 i 8-10 stosuje się odpowiednio.

W myśl art. 90 ust. 10b ustawy o VAT:

Przez jednostki organizacyjne jednostki samorządu terytorialnego, o których mowa w ust. 10a, rozumie się:

1)utworzone przez jednostkę samorządu terytorialnego samorządową jednostkę budżetową lub samorządowy zakład budżetowy;

2)urząd gminy, starostwo powiatowe, urząd marszałkowski.

Analiza powołanych wyżej przepisów wskazuje, że na podstawie art. 90 ust. 1ustawy o VAT, występuje obowiązek wyodrębnienia podatku naliczonego związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje.

Należy podkreślić, że przepisy dotyczące zasad odliczania częściowego, zawarte w art. 90 ustawy o VAT, znajdują zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy. Zatem dotyczą czynności podlegających opodatkowaniu (opodatkowanych i zwolnionych).

Jak już wcześniej wskazano realizacja inwestycji w części polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i nie dokonują Państwo dostawy towarów ani świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Wobec powyższego w zakresie inwestycji w części polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców, w tej sprawie nie wystąpi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonywanymi zakupami a czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT.

Zatem nie mają Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na realizację inwestycji pn. „...” w części polegającej na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców. Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku nie zostaną spełnione – wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT – przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. ponoszone wydatki na realizację inwestycji w części dotyczącej budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Ponadto z okoliczności sprawy wynika, że efekty inwestycji w części polegającej na budowie biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... oraz budowie przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ..., nie zostaną wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

A zatem warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie realizacji inwestycji w części polegającej na budowie biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... oraz przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ... nie został spełniony, ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy – efekty inwestycji w tej części nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zatem, nie mają Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji pn. „...” w części polegającej na budowie biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... oraz przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ... .

Ponadto – jak Państwo wskazali – wydatki ponoszone w związku z realizacją inwestycji w części polegającej na budowie biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ..., w tym ponoszone w tej części wydatki na nadzór budowlany oraz dokumentację projektowo-kosztorysową, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, zwolnionych z opodatkowania podatkiem VAT, niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Podatnik w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności ma obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi oraz zwolnionych z opodatkowania. Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, a w przypadku wystąpienia czynności zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem – także proporcję, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że w odniesieniu do wydatków związanych z realizacją inwestycji pn. „...” w części polegającej budowy biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ..., w tym ponoszonych w tej części wydatków na nadzór budowlany oraz dokumentację projektowo-kosztorysową, które są wykorzystywane przez Państwa zarówno do celów działalności gospodarczej (czynności opodatkowane podatkiem VAT), jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (czynności niepodlegające opodatkowaniu podatku VAT), i których nie mają Państwo możliwości przyporządkowania w całości do działalności gospodarczej, powinni Państwo dokonać wyliczenia kwoty podatku naliczonego przypisanego do działalności gospodarczej z zastosowaniem tzw. preproporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia z dnia 17 grudnia 2015 r.

Ponadto z uwagi na fakt, że – jak wynika z okoliczności sprawy – wydatki związane z realizacją inwestycji w części polegającej na budowie biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ..., w tym ponoszone w tej części wydatki na nadzór budowlany oraz dokumentację projektowo-kosztorysową, służą w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, jak i do czynności zwolnionych od podatku VAT, i nie mają Państwo możliwości odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, są Państwo zobowiązani również do proporcjonalnego odliczenia podatku, zgodnie z art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT.

Podsumowując, od wydatków ponoszonych w związku z realizacją inwestycji w części polegającej na budowie biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ..., w tym ponoszonych w tej części wydatków na nadzór budowlany oraz dokumentację projektowo-kosztorysową, mają Państwo prawo do odliczenia części podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zw. z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, rozporządzenia z dnia 17 grudnia 2015 r. oraz przepisów art. 90 ust. 3 i następne ustawy o VAT. Przy czym, prawo do odliczenia podatku naliczonego będzie przysługiwało, pod warunkiem niewystąpienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy o VAT.

Reasumując:

·mają Państwo prawo do odliczenia części podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zw. z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, rozporządzenia z dnia 17 grudnia 2015 r. oraz przepisów art. 90 ust. 3 i następne ustawy o VAT od wydatków ponoszonych w związku z realizacją inwestycji w części dotyczącej budowy biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ..., w tym ponoszonych w tej części wydatków na nadzór budowlany oraz dokumentację projektowo-kosztorysową,

·nie mają Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na realizację inwestycji w części dotyczącej budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców, budowy biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... oraz przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ... .

Tym samym uznałem Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 3a i 3c za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym jego przedstawieniem. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniemnie mogą być rozpatrzone zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, w myśl którego:

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Ponadto, interpretacja rozstrzyga jedynie w zakresie pytań oznaczonych we wniosku jako:

·nr 1, dotyczącego niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT wpłat mieszkańców związanych z budową przydomowych oczyszczalni ścieków

·nr 2, dotyczącego niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT otrzymanego dofinansowania na ponoszone wydatki inwestycyjne dotyczące „...”,

·nr 3a, dotyczącego prawa do odliczenia części podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zw. z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, rozporządzenia z dnia 17 grudnia 2015 r. oraz przepisów art. 90 ust. 3 i następne ustawy o VAT od wydatków ponoszonych w związku z realizacją inwestycji w części dotyczącej budowy biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Urzędu Gminy ..., w tym ponoszonych w tej części wydatków na nadzór budowlany oraz dokumentację projektowo-kosztorysową,

·nr 3c, dotyczącego braku prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków na realizację inwestycji w części dotyczącej budowy przydomowych oczyszczalni ścieków dla mieszkańców, budowy biologicznej oczyszczalni ścieków przy budynku Remizy OSP w ... oraz przy budynku Świetlicy Środowiskowej i OSP ... .

Natomiast w zakresie pytania oznaczonego we wniosku jako nr 3b, dotyczącego prawa do pełnego odliczenia podatku VAT związanego z budową zbiorników wyrównawczych oraz budową sieci wodociągowej w ... ... oraz ...-..., wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Stosownie do art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00