Kiedy można zmienić decyzję administracyjną

Mimo obowiązującej w postępowaniu administracyjnym zasady trwałości ostatecznych postanowień w pewnych przypadkach możliwa jest ich zmiana. Aby tego dokonać, nie wystarczy jednak sam wniosek. Trzeba wypełnić reguły kodeksowe

W sytuacji zmiany decyzji administracyjnej konieczne jest wykazanie, że przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony - jeśli mowa o rozstrzygnięciu ostatecznym, na mocy którego żadna ze stron nie nabyła prawa. Jeśli zaś chodzi o decyzje ostateczne, na mocy których strona nabyła prawo, to oprócz wskazanej przesłanki niezbędna jest również zgoda strony lub stron, a samej zmianie nie mogą się sprzeciwiać przepisy szczególne.

gdy strona nie nabywa prawa

Zgodnie z art. 154 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.) decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa, może być w każdym czasie uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. Możliwość ta wymaga spełnienia łącznie dwóch przesłanek:

1) decyzja nie tworzy praw dla żadnej ze stron postępowania,

2) za uchyleniem lub zmianą decyzji przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony.

Przypomnijmy, że decyzje, na mocy których nie nabywa się prawa do czegoś, mają charakter uznaniowy i są wydane na żądanie strony (np. są to decyzje odmawiające udzielenia jej jakiegoś uprawnienia) albo obciążają stronę wyłącznie obowiązkami. Możliwość uznaniowości organu potwierdza wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 19 maja 2021 r. (sygn. akt III AUa 1131/20), w którym wskazano, że art. 154 k.p.a. może mieć zastosowanie tylko do decyzji uznaniowych, w których organ ma możliwość skorzystania ze swobody decyzyjnej w orzekaniu, w ramach której może uwzględnić interes społeczny lub słuszny interes strony. W trybie art. 154 k.p.a. nie mogą być jednak uchylane lub zmieniane tzw. decyzje związane, przy wydaniu których przepisy nie pozwalają organom na swobodne uznanie i ta okoliczność powinna być brana pod uwagę w pierwszej kolejności (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 24 czerwca 2021 r.; sygn. akt VII SA/Wa 620/21).