System kaucyjny. Jakie wyzwania czekają producentów napojów i handel

Założenie ustawodawcy: klienci przyniosą zużyte opakowania do sklepów

Wchodząca za kilka tygodni w życie nowelizacja ustawy o gospodarce opakowaniami wyznacza start systemu kaucyjnego w Polsce na 1 stycznia 2025 r. Jednak żeby tak się stało, przedsiębiorcy przygotowania powinni zacząć już dziś

Ustawa z 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1852; dalej: ustawa kaucyjna) wejdzie w życie 13 października. Wprowadzi do polskiego porządku prawnego system kaucyjny, nowelizując przy tym kilka ustaw, w tym ustawę z 3 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1658; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 1852; dalej: ustawa o gospodarce opakowaniami). Nowy system kaucyjny ma jednak zacząć działać dopiero od 1 stycznia 2025 r. Dopiero od tej daty za zwróconą do sklepu plastikową lub szklaną butelkę czy metalową puszkę konsument otrzyma zwrot określonej kwoty, którą wcześniej za nią uiścił.

Dla podmiotów działających w branży spożywczej – przede wszystkim producentów napojów i handlowców ‒ wdrożenie efektywnego systemu kaucyjnego będzie niemałym wyzwaniem. W najbliższych miesiącach spadnie na nich wiele nowych obowiązków związanych z przygotowaniem podwalin pod nowy system i zorganizowaniem go, z odpowiednim przygotowaniem logistycznym i infrastrukturalnym swoich przedsiębiorstw. Ich prawidłowe wdrożenie jest ważne, ponieważ za błędy będą grozić dotkliwe kary, sięgające nawet 1 mln zł. Wbrew pozorom czasu na przygotowania i dostosowanie się do nowych przepisów jest mało.

Wdrożenie dyrektywy

Ustawa kaucyjna dokonuje częściowej transpozycji do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (Dz.Urz. UE z 2019 r. L 155, s. 1; dalej: dyrektywa SUP [ang. single-use plastic]). Unijna dyrektywa SUP nakłada na wszystkie państwa członkowskie m.in. obowiązek zapewnienia selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych powstałych z butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3 litrów wraz z ich zakrętkami i wieczkami z tworzyw sztucznych na poziomie 77 proc. w 2025 r. oraz 90 proc. w 2029 r. (art. 9 dyrektywy SUP). Inicjatywa przedstawiona w dyrektywie SUP jest częścią szerokiego planu działań mających na celu przejście Unii Europejskiej na gospodarkę o obiegu zamkniętym.