Złoża strategiczne utrudnią planowanie przestrzenne

Od 28 października ważne zmiany w prawie geologicznym i górniczym

Zmiany nie tylko w ochronie złóż kopalnianych

Możliwość uznania złoża za strategiczne, umożliwienie składowania podziemnego dwutlenku węgla (także komercyjnie), usprawnienie działalności organów nadzoru górniczego – to tylko część z szerokiego pakietu zmian, jakie niesie nowelizacja prawa górniczego i geologicznego, która wchodzi w życie już 28 października

27 września 2023 r. została opublikowana ustawa z 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 2029; dalej: nowelizacja u.p.g.g.). Większość jej przepisów wejdzie w życie już 30 dni od ogłoszenia (które miną właśnie 28 października br.). U podłoża ww. nowelizacji legło kilka istotnych czynników. Przede wszystkim konieczność wzmocnienia ochrony złóż kopalin. Jak ważna jest to kwestia – pokazuje nam obecna sytuacja geopolityczna. Wprowadzone zmiany są również konsekwencją uznania, że brakuje „sprawstwa” państwa w obszarze skatalogowania i zabezpieczenia dostępu do kluczowych złóż naturalnych kraju. W dotychczasowym stanie prawnym, przy niedoskonałych przepisach, tereny nad złożami mogły zostać przeznaczone na zupełnie inne cele, np. zabudowę mieszkaniową i infrastrukturalną, co może doprowadzić do trwałej utraty możliwości eksploatacji tych złóż. Za sprawą nowelizacji ma się to zmienić. Dlatego zmianom tym powinny przyjrzeć się również jednostki samorządu terytorialnego.

Ponadto celem nowelizacji, jak wskazano w uzasadnieniu do projektu, jest:

• wprowadzenie instrumentów prawnych związanych z transformacją energetyczno-klimatyczną (m.in. nowe przepisy pozwolą również na szersze niż obecnie prowadzenie podziemnego składowania dwutlenku węgla (CCS), także przez podmioty komercyjne, umożliwią też podziemne magazynowanie wodoru, gazu i paliw płynnych);
• usprawnienie działalności organów nadzoru górniczego;
• połączenie państwowej służby hydrologicznej i geologicznej oraz