Majątek w nieformalnym związku

Jak wygląda sprawa majątku w nieformalnym związku, jeśli jeden z partnerów był jednocześnie w związku małżeńskim? Czy jest możliwe, by pewne rzeczy były własnością 3 osób? - Ludwik F. z Warszawy

Jeśli podczas trwania wspólności ustawowej jedno z małżonków nabędzie przedmioty majątkowe wspólnie z konkubentem, mogą one stanowić współwłasność konkubenta i małżonków (tych ostatnich na zasadzie wspólności).

Poruszony w liście problem jest w gruncie rzeczy bardzo skomplikowany, a niejednokrotnie w różnych postaciach występuje w praktyce. Brak rozwodu, separacji lub choćby rozdzielności majątkowej może spowodować poważne zapętlenie sytuacji majątkowej zarówno małżonków, jak i osoby trzeciej. Jak bowiem stanowi art. 31 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca rzeczy nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jedno z nich (majątek wspólny). Przedmioty nieobjęte wspólnością należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Warto wiedzieć, że wspólne są m.in.: pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, dochody z majątku wspólnego, jak również z osobistego każdego z małżonków, środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego. Co prawda prawo przewiduje też liczne wyłączenia od zasady wspólności (np. rzeczy nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej lub nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił), co jednak nie zmienia faktu, że przeważająca część składników majątkowych w zwykłym małżeństwie to przedmioty wspólne. Rodzi to poważne komplikacje przy współwłasności, bo możliwe są przeróżne konstelacje. Jak wskazał SN w uchwale z 27 czerwca 1996 r. (sygn. akt III CZP 70/96, OSNC z 1996 r. nr 11, poz. 145): W takiej sytuacji małżonkowie mogą mieć udział w pewnej rzeczy na zasadzie współwłasności łącznej, a jednocześnie być jej właścicielami „do spółki” z osobą trzecią. Nie trzeba chyba objaśniać problemów życiowych związanych z takim układem.