Wyrok NSA z dnia 7 lutego 2019 r., sygn. II FSK 480/17

Wydatki poniesione na zakup skryptów dłużnych będą kosztem podatkowym zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.p., czyli w momencie ich wykupu. Nie są to więc wydatki definitywnie wyłączone z kosztów uzyskania przychodów. Określony został jedynie moment ich zaliczenia do kosztów podatkowych. Zatem środki uzyskane z tytułu spłaty wartości nominalnej skryptu, bądź też spłaty całości skryptu przed terminem nie stanowią zwrotu poniesionego "innego wydatku", niezliczonego do kosztów uzyskania przychodów (art. 12 ust. 4 pkt 6a u.p.d.o.p.).

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jan Grzęda, Sędzia NSA Andrzej Jagiełło (sprawozdawca), Sędzia WSA del. Marek Kraus, Protokolant Justyna Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2019 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej E. sp. z o.o. z siedzibą w P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 2 grudnia 2016 r. sygn. akt I SA/Po 992/16 w sprawie ze skargi E. sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 10 lutego 2016 r. nr ILPB3/4510-1-509/15-4/EK w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od E. sp. z o.o. z siedzibą w P. na rzecz Szefa Krajowej Administracji Skarbowej kwotę 480 (czterysta osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1.1 Wyrokiem z dnia 2 grudnia 2016 r., sygn. akt I SA/Po 992/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę E. sp. z o.o. w P. (skarżąca, Spółka) na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 10 lutego 2016 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych. 1.2 Przedstawiając stan sprawy Sąd pierwszej instancji wskazał, że we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Spółka podała m.in., że dokonała kilku transakcji zakupu skryptów dłużnych od spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (SKOK). Cena zakupu skryptów składa się z elementu stałego: płatnego w gotówce po sprzedaży, którego wartość zostanie określona na podstawie szacowanych spłat skryptów planowanych na najbliższe dwa lub trzy lata oraz warunkowego: w przypadku, gdy suma faktycznie realizowanych po transakcji zbycia spłat przekroczy określony w umowie limit, część nadwyżki zostanie przekazana do sprzedającego jako element ceny sprzedaży (tzw. premia). Cena niektórych z nich będzie się składać wyłącznie z elementu stałego a cena zakupu wszystkich będzie znacząco niższa niż ich wartość nominalna. SKOK-i stały się właścicielami skryptów dłużnych na mocy umów przelewu wierzytelności zawartych ze spółką A. z siedzibą w Luksemburgu (A). A przeprowadziła emisję sekurytyzacyjnego skryptu dłużnego, który wraz z gotówką stanowił zapłatę za zbywane na jej rzecz wierzytelności i zaoferowała je do objęcia wyłącznie SKOK. A jest prywatną spółką z ograniczoną odpowiedzialnością działającą zgodnie z przepisami Wielkiego Księstwa Luksemburg, niepodlegajcym nadzorowi podmiotem sekurytyzacyjnym zgodnie z ustawą o sekurytyzacji z 22 marca 2004 r. Zgodnie z umową, w przypadku dokonania jakichkolwiek wpłat przez dłużnika SKOK na jego rachunek, ten zobowiązuje się przekazać te kwoty emitentowi skryptów (A). Skrypty dłużne są zgodnie z warunkami emisji imiennymi papierami wartościowymi wyemitowanym przez A na podstawie luksemburskiej ustawy o sekurytyzacji. Warunki emisji poszczególnych skryptów przewidują spłaty kapitału głównego skryptu (wartości nominalnej) przed datą wykupu przez emitenta, przy czym spłata nawet całości kapitału nie oznacza automatycznego jego wykupu lub umorzenia. Możliwa i prawdopodobna jest sytuacja, że w dacie wykupu skryptów nie nastąpi całkowita spłata wartości nominalnej. Warunki określają datę spłaty kapitału jako datę, w której następuje całkowita, bezwarunkowa i nieodwołana spłata części kapitałowej skryptu. Nawet poprzez spłatę całości wartości nominalnej skryptów nie uznaje się go za odkupiony lub umorzony. Okres odsetkowy dla spłaty kapitału oznacza okres, w którym przypada data spłaty kapitału. Data odkupu to data wcześniejszego odkupu lub data wymagalności, zależnie od tego, co nastąpi pierwsze. O ile skrypt nie zostanie wcześniej odkupiony i w konsekwencji umorzony, to emitent odkupi go w dacie wymagalności poprzez wypłatę wszystkich pieniędzy uzyskanych przez niego z aktywów, należnych i płatnych posiadaczowi skryptu jako kapitał główny i odsetki, które jeszcze nie zostały mu zapłacone. Data wymagalności skryptów wynosi 4 -10 lat od daty emisji. Spółka w ramach przeprowadzonych transakcji zdefiniowała cenę zakupu skryptów na podstawie szacowanych przepływów pieniężnych, które zostaną wygenerowane przez nie w okresie np. 24 miesięcy od zawarcia umowa ich zbycia. W sytuacji, w której rzeczywiste przepływy będą istotnie wyższe od przyjętych prognoz, Spółka wypłaci SKOK jednorazowo dodatkową kwotę stanowiącą jej wyrównanie do stanu faktycznego. Spółka zauważyła, że prawo polskie jak i prawo luksemburskie nie wprowadzają legalnej definicji papieru wartościowego. Ze względu na cechy analizowanego papieru dłużnego, przy tłumaczeniu dokumentów podpisywanych przez strony na język polski, przyjęto dla słowa "Note" (oryg. angielski) wyrażenie "skrypt dłużny". Zasadniczo w prawie polskim "skrypty dłużne" pełnią wyłącznie funkcję dowodową. Użycie tego określenia nie wyklucza jednak zakwalifikowania Note jako imiennego papieru wartościowego w rozumieniu prawa polskiego. Emitowana przez podmiot luksemburski jest bowiem na podstawie prawa miejsca wystawiania kwalifikowana jako "obligacja". Zgodnie z prawem luksemburskim, Note emitowana przez spółkę sekurytyzacyjną w zamian za przeniesione na nią wierzytelności jest imiennym papierem wartościowym. Skryptu nie można zakwalifikować w rozumieniu polskiego prawa do kategorii innych instrumentów finansowych , co uzasadnienia jego kwalifikację jako "papier wartościowy". Zgodnie z warunkami emisji , spłata całości kapitału skryptu dłużnego jak również odsetek od skryptu dłużnego powoduje jego odkup oraz umorzenie. Natomiast w wyniku spłaty tylko kapitału skryptu, nawet w całości, nie może on zostać uznany za odkupiony lub umorzony. Wartość nominalna skryptu dłużnego jest historyczną wartością z daty emisji i odbiega od wartości prognozowanych spłat wartości nominalnej do daty wymagalności. Nadto Spółka wyjaśniła, że sytuacja odpłatnego zbycia nie ma zastosowania a emitent może jedynie dokonać odkupu skryptu od Spółki.