Wyrok SN z dnia 30 czerwca 2010 r., sygn. V CSK 461/09

W przypadku weksla płatnego w oznaczonym dniu brak jest podstaw do zasądzenia odsetek od sumy wekslowej za okres poprzedzający termin płatności oznaczony w wekslu.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Iwona Koper (przewodniczący)

SSN Dariusz Dończyk

SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)

Protokolant Piotr Malczewski

w sprawie z powództwa Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska

i Gospodarki Wodnej w K.

przeciwko "E." S.A. w K. i Przedsiębiorstwu Budownictwa Przemysłowego "B." Spółce Akcyjnej w K.

o zapłatę,

po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 30 czerwca 2010 r.,

skarg kasacyjnych pozwanych: "E." S.A. w K.

i Przedsiębiorstwa Budownictwa Przemysłowego "B." Spółki Akcyjnej w K. od wyroku Sądu Apelacyjnego w K.

z dnia 24 czerwca 2009 r.,

1. oddala skargę kasacyjną Przedsiębiorstwa Budownictwa Przemysłowego "B." S.A. w K. i zasądza od tego pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 5 400 zł (pięć tysięcy czterysta) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

2. uchyla zaskarżony wyrok w części oddalającej apelację "E." S.A. w zakresie, w którym wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z dnia 12 stycznia 2009 r. utrzymano w mocy nakaz zapłaty w zakresie zasądzającym odsetki ustawowe od kwoty 5 000 000 zł za okres od 3 listopada 2004 r. do 12 października 2005 r. oraz od 13 października 2005 r. do dnia zapłaty i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w K. do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w K. nakazem zapłaty wydanym w dniu 14 czerwca 2006 r. w postępowaniu nakazowym uwzględnił powództwo o zapłatę wniesione przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w K. przeciwko Walcowni Rur „J." sp. z o.o. w S., „E." S.A. w K., Przedsiębiorstwu Budownictwa Przemysłowego „B." S.A. oraz M. Z. Zakładowi Montażowo-Produkcyjnemu „P." sp. z o.o. Zarzuty od nakazu zapłaty skutecznie wniosły spółki „E." i „B.". Po ich rozpoznaniu Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 12 stycznia 2009 r. utrzymał nakaz zapłaty w stosunku do „E." S.A. w części obejmującej należność główną i odsetki, a uchylił go w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu oraz uchylił w całości nakaz w stosunku do spółki „ B." i zasądził od tego pozwanego kwotę 3 000 000 zł z odsetkami ustawowymi od kwot po 187 500 zł płatnych za okres przypadający od 1 stycznia 2005 r. do 1 października 2008 r. Sąd pierwszej instancji ustalił, że w październiku 1999 r. strona powodowa udzieliła spółce „J." pożyczki w wysokości 15 000 000 zł z przeznaczeniem na dofinansowanie zadania pod nazwą „Budowa Walcowni Ciągłej Rur". Formą zabezpieczenia spłaty pożyczki i kar umownych było poręczenie udzielone przez M. Z. Holding S.A. oraz pozwane spółki „E." i „B.". W grudniu 1999 r. strony umowy pożyczki podpisały aneks nr 1. Zostały wówczas zmienione zapisy umowy dotyczące form zabezpieczenia spłaty pożyczki i kar umownych. Miały je stanowić weksel własny pożyczkobiorcy oraz poręczenie wekslowe pozostałych pozwanych oraz „E." S.A. Spółki „E." oraz „B." miały udzielić poręczenia do kwoty po 5 000 000 zł, a pozostali poręczyciele do kwot po 2 500 000 zł. Aneksem nr 2 z grudnia 2000 r. Walcowni Rur „J." została przyznana dodatkowa pożyczka w wysokości 5 000 000 zł. W kolejnym aneksie z dnia 21 czerwca 2001 r. wprowadzono zmiany dotyczące sposobu uruchomienia pożyczki oraz jej zabezpieczenia, poprzez ustanowienie zastawu rejestrowego na akcjach oraz zbiorze środków trwałych (maszynach i urządzeniach) o wartości 7 816 000 zł. W aneksach nr 4 z 6 lutego 2002 r. i nr 5 z 12 lipca 2002 r. zmieniono terminy spłat rat pożyczki i odsetek oraz sposób waloryzacji odsetek. Aneksem nr 6 z 23 sierpnia 2002 r. zostały zmienione postanowienia umowy dotyczące zabezpieczenia spłaty pożyczki, odsetek i kar umownych. Zabezpieczenie miał stanowić weksel własny pożyczkodawcy oraz poręczenia wekslowe pozostałych pozwanych, a także zastaw rejestrowy na pile rotacyjnej o wartości 6 464 279,40 zł wraz z cesją praw z polisy ubezpieczeniowej tego urządzenia. W kolejnych aneksach z dnia 1 lipca 2003 r. i z dnia 8 września 2003 r. wprowadzono do umowy zmiany dotyczące terminu zakończenia i rozliczenia zadania, terminu osiągnięcia zaplanowanych efektów, wartości zadania, terminów spłat rat kapitałowych i odsetek oraz ustalono dodatkowe zabezpieczenie spłaty pożyczki podstawowej w postaci zastawu rejestrowego na klatkach walcowniczych walcarki redukcyjnej w ilości 20 sztuk łącznej wartości 3 029 059 zł oraz zastaw rejestrowy na zbiorze środków trwałych. Pozwany E. S.A. w pismach z dnia 5 października 1999 r. i 8 listopada 1999 r. skierowanych do strony powodowej oświadczył, że udziela poręczenia pożyczki udzielonej Walcowni Rur J. sp. z o.o. do wysokości 5000000 zł. Podobne oświadczenie w dniu 6 października 1999 r. złożyła pozwana spółka B. Weksel na kwotę 21 751 295,21 zł został wystawiony w K. 25 listopada 1999 r. Na odwrocie weksel został poręczony. W tym miejscu widnieją na nim pieczątki firmowe E. S.A., B. S.A., E. S.A. oraz M. Z. Zakładu Montażowo-Produkcyjnego „P." sp. z o.o. wraz z podpisami. Podpisy poręczycieli nie były składane na wekslu w tym samym miejscu i czasie. Pożyczkobiorca deklarację wekslową złożył 25 listopada 1999 r., E. S.A. 30 listopada 1999 r., B. S.A. 21 stycznia 2000 r. Strona powodowa dokonała wypłaty pożyczki w ratach w okresie od 15 grudnia 1999 r. do 27 kwietnia 2000 r. Pismem z dnia 30 września 2004 r. poinformowała pożyczkobiorcę o odstąpieniu od umowy pożyczki i postawieniu wynikającej z niej wierzytelności w stan natychmiastowej wykonalności. Pismami z 25 października 2004 r. o odstąpieniu od umowy zostali powiadomieni i wezwani do zapłaty z tytułu udzielonego poręczenia pozwani E. S.A. oraz B. S.A. Sąd Rejonowy w K. postanowieniem z dnia 22 grudnia 2003 r. zatwierdził układ zawarty 12 grudnia 2003 r. pomiędzy dłużnikiem Przedsiębiorstwem Budownictwa Przemysłowego B. S.A. w K. a wierzycielami.