Wyrok SN z dnia 12 stycznia 2016 r., sygn. II PK 195/15

1. Zasada nieretroakcji wyrażona w art. 3 k.c. oznacza, że nowego prawa nie stosuje się do oceny zdarzeń prawnych i ich skutków, jeżeli miały miejsce i skończyły się przed jego wejściem w życie. Wyjątek od tej zasady musi wynikać z brzmienia nowego prawa, lub - jak stanowi art. 3 k.c. - jego celu.

2. Skoro uczelniom wyższym pozostawiono autonomię kształtowania okresów pozwalających na uzyskanie tytułu naukowego doktora lub doktora habilitowanego, to okres zatrudnienia powinien być liczony na nowo, to jest nie powinno się uwzględniać okresów zatrudnienia na stanowisku asystenta czy adiunkta przypadających przed dniem 1 października 2013 r.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Beata Gudowska (przewodniczący)

SSN Bogusław Cudowski

SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa M. K. przeciwko Akademii [...] o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 12 stycznia 2016 r., skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 5 marca 2015 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy w W. wyrokiem z dnia 9 stycznia 2015 r. oddalił powództwo M. K. domagającej się uznania za bezskuteczne wypowiedzenia stosunku pracy dokonanego przez stronę pozwaną Akademię [...].

Sąd Rejonowy ustalił, że powódka została zatrudniona u strony pozwanej na podstawie mianowania na czas nieokreślony z dniem 1 października 2003 r. Od dnia 1 października 2004 r. pracowała na stanowisku adiunkta bowiem uzyskała stopień naukowy doktora nauk [...]. W dniu mianowania powódki na stanowisko adiunkta u strony pozwanej obowiązywał statut, który w § 116 stanowił, że mianowanie na stanowisko adiunkta następuje na czas nieokreślony (ust. 1), okres zatrudnienia na stanowisku adiunkta osoby nie mającej stopnia naukowego doktora habilitowanego nie powinien przekraczać dziewięć lat, a po tym okresie może być przedłużony na kolejne trzyletnie okresy (ust. 2). Warunkiem przedłużenia zatrudnienia było uzyskanie przez zainteresowanego adiunkta pozytywnej oceny pracy za trzy ostatnie lata. Oceny pracy dokonywała komisja wydziałowa zgodnie z trybem i kryteriami określonymi w regulaminie oceny pracowników, a decyzję o przedłużeniu zatrudnienia podejmował rektor, po zasięgnięciu opinii senatu. Podobnie kwestię tę regulowały kolejne statuty obowiązujące u strony pozwanej, stanowiąc, że zatrudnienie na stanowisku adiunkta osoby nie mającej stopnia naukowego doktora habilitowanego nie powinno przekraczać dziewięć lat, wyjątkowo można przedłużyć zatrudnienie na tym stanowisku na następne trzy i na kolejne dwa lata. Od dnia 1 października 2013 r. statut strony pozwanej w § 75 ust. 1 pkt 5 stanowi, że stosunek pracy na stanowisku adiunkta z osobą nie mającą stopnia naukowego doktora habilitowanego nawiązuje się na czas określony nie dłuższy niż osiem lat. Zwyczajowo przyjęte było, że wniosek o przedłużenie zatrudnienia na stanowisku adiunkta należało złożyć przed upływem okresu, na jaki dana osoba została zatrudniona na tym stanowisku, a zatem przed upływem okresu dziewięcioletniego albo dwu lub trzyletniego, na jaki zatrudnienie zostało przedłużone. Okres dziewięcioletniego zatrudnienia na stanowisku adiunkta, po odliczeniu okresu urlopu macierzyńskiego i wychowawczego upływał powódce z dniem 14 czerwca 2014 r., o czym została ona poinformowana przez stronę pozwaną. W okresie zatrudnienia powódki na stanowisku adiunkta nie została podjęta uchwała o wszczęciu przewodu habilitacyjnego, a powódka nie występowała z wnioskiem o przedłużenie zatrudnienia na stanowisku adiunkta zgodnie z postanowieniami statutu pozwanej uczelni. W dniu 16 lipca 2014 r. strona pozwana wypowiedziała powódce stosunek pracy, wskazując jako przyczynę nieuzyskanie w oznaczonym terminie stopnia naukowego doktora habilitowanego.