Nieważność uchwały gminyh mimo jej uchylenia - Wyrok NSA z dnia 29 lutego 2024 r., sygn. III OSK 1358/22

Stwierdzenie nieważności uchwały organu gminy jest dopuszczalne niezależnie od jej wcześniejszego uchylenia, ponieważ możliwe są sytuacje, w których takie uchylenie nie wyeliminuje wszystkich skutków prawnych wywołanych jej obowiązywaniem.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk sędzia del. WSA Hanna Knysiak-Sudyka po rozpoznaniu w dniu 29 lutego 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody Śląskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 4 marca 2022 r. sygn. akt II SA/Gl 1491/21 w sprawie ze skargi Wojewody Śląskiego na uchwałę Rady Miejskiej w T. z dnia 25 marca 2015 r. nr [...] w przedmiocie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach do ponownego rozpoznania; 2. odstępuje od zasądzenia od Gminy T. na rzecz Wojewody Śląskiego zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 4 marca 2022 r., sygn. akt II SA/Gl 1491/21, oddalił skargę Wojewody Śląskiego na uchwałę Rady Miejskiej w T. z dnia 25 marca 2015 r., nr [...], w przedmiocie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy.

Jak wskazał Sąd pierwszej instancji Wojewoda Śląski, działając na podstawie art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 1372) – dalej: "u.s.g.", wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach na ww. uchwałę Rady Miejskiej w T. wnosząc o stwierdzenie jej nieważności w całości jako sprzecznej z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 1399) – dalej: "u.c.p.g.", w związku z art. 7 Konstytucji RP. W motywach skargi podkreślono, że w uchwale brak jest kompleksowych wymagań w zakresie selektywnego zbierania lub przyjmowania przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych lub zapewnienia przyjmowania w inny sposób następujących odpadów: przeterminowane leki i chemikalia, zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, meble i inne odpady wielogabarytowe, zużyte opony, odpady zielone oraz odpady budowlane i rozbiórkowe stanowiące odpady komunalne, a także odpadów komunalnych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 4a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Wojewoda podniósł, że Rada Miejska w postanowieniach § 2 ust. 1 pkt. 6, 7, i 8 załącznika do uchwały, w sposób sprzeczny z art. 3 ust. 2 pkt. 6 i art. 4 ust. 2 pkt. 1 lit. a u.c.p.g., określiła frakcje mebli i innych odpadów wielogabarytowych posługując się pojęciem "odpadów wielogabarytowych". Ponadto zamiast odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, w tym odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji określił frakcję jako "odpady ulegające biodegradacji, w tym zielone", jak również zamiast frakcji przeterminowane leki i chemikalia, zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny powyższe zakwalifikowano do jednej frakcji: "odpadów niebezpiecznych, powstających w gospodarstwach domowych, w tym przeterminowanych leków i chemikaliów, zużytych baterii i zużytych akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego". W dalszej części skargi podkreślono, że w kwestionowanej uchwale nie dopełniono wymogów wynikających z treści art. 4 ust. 2 pkt. 3 u.c.p.g., albowiem nie określono częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych. Z kolei art. 6r ust. 3 u.c.p.g. określa częstotliwość odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Zdaniem organu nadzoru w omawianym zakresie powinny obowiązywać dwie regulacje, ponieważ zakres upoważnień ustawowych jest rozdzielny. Z tego też powodu za nieprawidłową uznano regulację zamieszczoną w § 8 ust. 1 i 2 kwestionowanego regulaminu, ponieważ pomimo brzmienia rozdziału 3 regulaminu unormowano w nim częstotliwość odbierania odpadów komunalnych, a zatem problematykę podejmowaną na podstawie art. 6r ust. 3 przedmiotowej ustawy.

Także § 5 ust. 2 regulaminu wykracza poza upoważnienie zamieszczone w art. 4 ust. 2 pkt. 1 lit. c u.c.p.g. w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczącym mycia i naprawy pojazdów samochodowych poza myjniami i warsztatami naprawczymi. W ocenie organu nadzoru użyte w uchwale pojęcie "bieżącej eksploatacji" jest nieostre i niejednoznaczne i narusza zasady prawidłowej legislacji. W analogiczny sposób ujmuje się pojęcie "nieuciążliwych dla sąsiednich nieruchomości oraz środowiska", które jest subiektywne i niejednoznaczne. Podkreślono również, że regulacje te jako obarczone odpowiedzialnością karną powinny być czytelne i możliwe do egzekwowania.