Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 25 kwietnia 2024 r., sygn. II SA/Gl 170/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Rafał Wolnik (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga-Gajewska, Asesor WSA Agnieszka Kręcisz-Sarna, po rozpoznaniu w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w dniu 25 kwietnia 2024 r. sprawy ze skargi M. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia 28 grudnia 2023 r. nr SKO.PSŚ/41.5/3616/2023/25093 w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta S. z dnia 13 listopada 2023 r. nr [...].

Uzasadnienie

Prezydent Miasta S. decyzją z dnia 13 listopada 2023 r., działając na podstawie art. 17 i art. 24 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (wówczas: Dz.U. z 2023 r. poz. 390; obecnie: Dz. U. z 2024 r. poz. 323), zwanej dalej u.ś.r., odmówił skarżącej M. K. przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad niepełnosprawnym w stopniu znacznym mężem A. N., legitymującym się wydanym na stałe orzeczeniem z dnia [...] lipca 2023 r. o znacznym stopniu niepełnosprawności, z którego wynika, iż ustalony stopień datuje się od dnia [...] czerwca 2023 r., przy jednoczesnym braku możliwości ustalenia od kiedy istnieje ta niepełnosprawność.

W uzasadnieniu organ I instancji stwierdził, że nie została spełniona przesłanka z art.17 ust. 1b u.ś.r., a ponadto nie znalazł podstaw do zastosowania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt: K 38/13, gdyż choroba męża skarżącej powstała w listopadzie 2022 r., kiedy to przeszedł udar. Organ zaznaczył również, że z przeprowadzonego wywiadu środowiskowego wynika, iż skarżąca prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz z córką i mężem, nad którym sprawuje osobistą opiekę. Wskazał, że skarżąca nie pracuje od 2018 r. i była zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy lecz z powodu towarzyszenia mężowi podczas wizyty u lekarza nie stawiła się w wyznaczonym terminie i została wyrejestrowana z PUP. Organ I instancji podkreślił przy tym, że skarżąca obecnie nie podejmuje zatrudnienia z powodu potrzeby sprawowania całodobowej opieki nad mężem, która polega na utrzymaniu higieny osobistej, pomocy w codziennej toalecie i ubieraniu się, przygotowaniu i podawaniu leków, posiłków, robieniu zakupów, zajmowaniu się domem, załatwianiu spraw urzędowych, pomocy podczas wizyt u lekarzy oraz na rehabilitacji. Stwierdził, że skarżąca robi mężowi zastrzyki z insuliny, w nocy pomaga zmienić pozycję ciała, a z uwagi na wysokie koszty utrzymania, skarżąca i jej mąż nie korzystają z wykwalifikowanej pomocy. Organ wskazał dalej, że szeroko rozumiane czynności związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego nie mogą być uznane za czynności wymagające całodobowej dyspozycyjności, gdyż są to typowe czynności dnia codziennego, wykonywane również przez osoby, które na co dzień pracują zawodowo i wykonują je przed rozpoczęciem pracy i po jej zakończeniu. Organ zauważył też, że świadczenie pielęgnacyjne nie może być przyznane tylko z tego powodu, że sprawowanie opieki nad osobą niepełnosprawną wywołuje pewne ograniczenia życiowe, trudności organizacyjne, a opieka ta powinna być przy tym tak absorbująca, że podjęcie jakiejkolwiek aktywności zawodowej przez opiekuna musiałoby się odbyć ze szkodą dla niej. Organ wskazał, że ostatnie zatrudnienie skarżącej zakończyło się w 2018 r., wobec czego nie zachodzi przesłanka polegająca na braku bezpośredniego związku przyczynowego między rezygnacją z zatrudnienia a sprawowaniem opieki. Ustalono także, że rodzice męża skarżącej nie żyją, ma on niepełnoletnią córkę, jest jedynakiem i nikt poza skarżąca nie może się nim opiekować.