KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 550/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 marca 2004 r. w sprawie zapewniania służb żeglugi powietrznej w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (rozporządzenie w sprawie zapewniania służb) (¹), w szczególności jego art. 4 i 6,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 550/2004 Komisja musi ustanowić wspólne wymogi dotyczące zapewniania służb żeglugi powietrznej w całej Wspólnocie. W tym celu najbardziej odpowiednim instrumentem jest rozporządzenie ze względu na jego bezpośrednie zastosowanie.

(2) Zapewnianie służb żeglugi powietrznej we Wspólnocie powinno podlegać certyfikacji Państw Członkowskich. Zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 550/2004 instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, spełniające wspólne wymogi, powinny otrzymać certyfikację. Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, które mogą prowadzić działalność bez certyfikacji, powinny starać się zapewnić jak największą zgodność ze wspólnymi wymogami w stopniu, w jakim pozwala im na to ich status prawny.

(3) Stosowanie wspólnych wymogów, które zostaną ustanowione zgodnie z art. 6 rozporządzenia (WE) nr 550/2004, nie powinno naruszać suwerenności Państw Członkowskich w ich przestrzeni powietrznej ani wymogów Państw Członkowskich dotyczących porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego i spraw obronnych określonych w art. 13 rozporządzenia (WE) nr 549/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 marca 2004 r. ustanawiającego ramy tworzenia Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (rozporządzenie ramowe) (²). Wspólne wymogi nie powinny obejmować operacji wojskowych i szkoleń w zakresie art. 1 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 549/2004.

(4) Definicja wspólnych wymogów dotyczących zapewniania służb żeglugi powietrznej powinna w należyty sposób uwzględniać status prawny instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej w Państwach Członkowskich. Ponadto jeśli dana organizacja prowadzi działalność inną niż zapewnianie służb żeglugi powietrznej, wspólne wymogi, które zostaną ustanowione zgodnie z art. 6 rozporządzenia (WE) nr 550/2004, nie powinny mieć zastosowania do tego rodzaju działalności ani do środków przyznanych na działalność niedotyczącą zapewniania służb żeglugi powietrznej, o ile przepisy nie stanowią inaczej.

(5) Stosowanie wspólnych wymogów dotyczących instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej powinno być proporcjonalne do ryzyka związanego ze specyfiką każdego rodzaju służb, jak np. liczba i/lub rodzaj oraz właściwości wykonywanych lotów. Jeśli niektóre instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej postanowią, że nie będą korzystać z możliwości świadczenia usług transgranicznych i w związku z tym zrzekają się prawa do wzajemnego uznawania w ramach Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej, krajowe władze nadzorujące powinny być uprawnione do zezwolenia tym instytucjom na spełnienie, przy zachowaniu właściwych proporcji, odpowiednio, niektórych ogólnych wymogów dla zapewnienia służb żeglugi powietrznej oraz niektórych szczególnych wymogów dla zapewnienia służb żeglugi powietrznej. W związku z tym warunki dołączone do certyfikatu powinny odzwierciedlać rodzaj i zakres odstępstwa.

(6) W celu zapewnienia odpowiedniego funkcjonowania systemu certyfikacji Państwa Członkowskie w ramach rocznego sprawozdania powinny przedłożyć Komisji wszelkie stosowne informacje dotyczące odstępstwa przyznanego przez ich krajowe władze nadzorujące.

(7) Różne rodzaje służb żeglugi powietrznej niekoniecznie podlegają tym samym wymogom. Z tego względu należy dostosować wspólne wymogi do szczególnych cech każdego z rodzajów służb.

(8) Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej powinny być odpowiedzialne za zapewnienie zgodności w czasie obowiązywania certyfikatu i w stosunku do wszystkich służb nim objętych.

(9) W celu zapewnienia skutecznego stosowania wspólnych wymogów należy ustanowić system regularnego nadzoru i inspekcji zgodności ze wspomnianymi wspólnymi wymogami i warunkami określonymi w certyfikacie. Przed wydaniem certyfikatu krajowe władze nadzorujące powinny zbadać, czy instytucja spełnia odpowiednie kryteria i dokonać w skali rocznej oceny zachowania zgodności przez instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, którym przyznały certyfikat. W związku z tym krajowe władze nadzorujące powinny ustanowić i zaktualizować orientacyjny program inspekcji obejmujący wszystkie instytucje, którym przyznano certyfikat w oparciu o ocenę ryzyka. Program powinien umożliwiać dokonanie inspekcji wszystkich istotnych obszarów odnoszących się do instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej w racjonalnym okresie czasu. Podczas oceny zachowania zgodności przez określone instytucje zapewniające służby ruchu lotniczego i służby meteorologiczne, krajowe władze nadzorujące powinny być uprawnione do sprawdzenia odpowiednich wymogów wynikających ze zobowiązań międzynarodowych danego Państwa Członkowskiego.

(10) Wzajemne przeglądy krajowych władz nadzorujących powinny prowadzić do wypracowania wspólnej koncepcji nadzoru instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej w całej Wspólnocie. Przeglądy te powinny być organizowane przez Komisję we współpracy z Państwami Członkowskimi i koordynowane wraz z działaniami podjętymi w ramach Programu Pomocy i Monitorowania Wdrażania (ESIMS) ESARR Eurocontrol i Programu Audytu Nadzoru Ogólnego Bezpieczeństwa (USOAP) Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego (ICAO). Pozwoli to na uniknięcie powielania pracy. Eksperci narodowi powinni w miarę możliwości pochodzić z krajowych władz nadzorujących lub z uznanej organizacji, aby w czasie trwania wzajemnego przeglądu możliwa była wymiana doświadczeń i najlepszych praktyk.

(11) Eurocontrol opracował wymagania w zakresie przepisów bezpieczeństwa („ESARR”), mające priorytetowe znaczenie dla bezpiecznego zapewniania służb ruchu lotniczego. Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 550/2004 Komisja powinna zidentyfikować i przyjąć odpowiednie przepisy ESARR 3 dotyczące wykorzystania systemów zarządzania bezpieczeństwem przez organy zarządzania ruchem lotniczym („ATM”), ESARR 4 dotyczące oceny i ograniczania ryzyka w systemie zarządzania ruchem lotniczym i ESARR 5 dotyczące personelu służb zarządzania ruchem lotniczym oraz wymogów odnoszących się do personelu technicznego i inżynieryjnego wykonującego zadania związane z bezpieczeństwem operacyjnym. Zgodnie z art. 5 rozporządzenia (WE) nr 550/2004 Komisja przedstawiła wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnotowej licencji kontrolera ruchu lotniczego (³) obejmujący przepisy ESARR 5 dotyczące kontrolerów ruchu lotniczego. W związku z tym nie ma potrzeby powtarzania tych przepisów w niniejszym rozporządzeniu. Jednakże należy włączyć przepisy nakładające na krajowe władze nadzorujące obowiązek sprawdzenia, czy personel instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej, w szczególności kontrolerzy żeglugi powietrznej, posiada odpowiednie licencje, jeśli są one wymagane.

(12) Podobnie nie ma potrzeby powtarzania przepisów ESARR 2 dotyczących przedkładnia zgłoszeń oraz rozpatrywania nieprawidłowości w ATM, które są objęte dyrektywą Rady 94/56/WE z dnia 21 listopada 1994 r. ustanawiającą podstawowe zasady regulujące postępowanie w dochodzeniu przyczyn wypadków i zdarzeń w lotnictwie cywilnym (⁴) oraz dyrektywą 2003/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 czerwca 2003 r. w sprawie zgłaszania zdarzeń w lotnictwie cywilnym (⁵). Jednakże należy wprowadzić nowe przepisy dotyczące nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa nakładające na krajowe władze nadzorujące obowiązek sprawdzenia, czy instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej, a także instytucja zapewniająca służby łączności, nawigacji i nadzoru przestrzegają uzgodnień odnoszących się do wymogów dokonywania zgłoszeń i oceny takich nieprawidłowości. Odnośne przepisy ESARR 1 dotyczące kontroli bezpieczeństwa w zarządzaniu ruchem lotniczym oraz ESARR 6 dotyczące oprogramowania systemów zarządzania ruchem lotniczym powinny być zidentyfikowane i przyjęte w drodze odrębnych aktów Wspólnoty.

(13) W szczególności należy uwzględnić, że, po pierwsze, zarządzanie bezpieczeństwem – jako jedna z funkcji służb ruchu lotniczego – gwarantuje, że wszelkie rodzaje ryzyka bezpieczeństwa zostały zidentyfikowane, ocenione i należycie ograniczone oraz że, po drugie, formalne i systemowe podejście do zarządzania ryzykiem maksymalnie zwiększy, w widoczny i sprawdzalny sposób, korzyści wynikające z bezpieczeństwa. Komisja powinna zaktualizować i uściślić wymogi bezpieczeństwa mające zastosowanie do służb żeglugi powietrznej w celu zapewnienia, w miarę potrzeb, najwyższego możliwego poziomu bezpieczeństwa bez uszczerbku dla takiej przyszłej roli, która może zostać przewidziana dla Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego w tym obszarze.

(14) Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej powinny działać zgodnie z odpowiednimi standardami Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO). W celu uproszczenia transgranicznego zapewniania służb Państwa Członkowskie i Komisja w ścisłej współpracy z Eurocontrol powinny podjąć prace nad zminimalizowaniem zgłoszonych przez Państwa Członkowskie różnic w stosowaniu standardów ICAO w zakresie służb żeglugi powietrznej w celu wypracowania wspólnego zestawu standardów dla Państw Członkowskich w ramach Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej, w szczególności z myślą o opracowaniu wspólnych zasad w lotnictwie.

(15) Różne ustalenia krajowe odnoszące się do odpowiedzialności nie powinny powstrzymywać instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej od zawierania porozumień dotyczących transgranicznego zapewniania służb, jeśli zawarła ona porozumienia w celu pokrycia strat z tytułu odszkodowań ze zobowiązań zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami. Stosowana metoda powinna odpowiadać krajowym wymogom prawnym. Państwa Członkowskie powinny pokryć zobowiązania tych instytucji, którym na swoją własną odpowiedzialność zezwalają na zapewnianie służb żeglugi powietrznej w części lub w całej ich przestrzeni powietrznej bez certyfikacji zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 550/2004.

(16) Podczas gdy ESARR 4 określa największe dopuszczalne prawdopodobieństwo dla ATM, bezpośrednio przyczyniające się do wypadku w rejonie ECAC (Europejskiej Konferencji Lotnictwa Cywilnego), dla wszystkich stopni ciężkości nie ustanowiono jeszcze największego dopuszczalnego prawdopodobieństwa. Państwa Członkowskie i Komisja w ścisłej współpracy z Eurocontrolem powinny uzupełnić i zaktualizować wspomniane prawdopodobieństwa oraz opracować mechanizmy umożliwiające ich stosowanie w różnych okolicznościach.

(17) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Jednolitej Przestrzeni Powietrznej ustanowionego art. 5 rozporządzenia (WE) nr 549/2004,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Przedmiot i zakres

Niniejsze rozporządzenie ustanawia wspólne wymogi dotyczące zapewniania służb żeglugi powietrznej. Jednakże, chyba że załącznik I [1] lub II stanowi inaczej, powyższe wspólne wymogi nie mają zastosowania do:

a) działalności innej niż zapewnianie służb żeglugi powietrznej przez instytucję;

b) zasobów przyznanych na działalność, której przedmiotem nie jest zapewnianie służb żeglugi powietrznej.

Niniejsze rozporządzenie identyfikuje i przyjmuje obowiązkowe przepisy następujących wymagań w zakresie przepisów bezpieczeństwa Eurocontrolu (ESARR) mających znaczenie dla certyfikacji instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej:

a) ESARR 3, dotyczące wykorzystywanie systemów zarządzania bezpieczeństwem przez organy zarządzania ruchem lotniczym (ATM), wydane dnia 17 lipca 2000 r.;

b) ESARR 4, dotyczące oceny i ograniczenia ryzyka w systemie zarządzania ruchem lotniczym, wydane dnia 5 kwietnia 2001 r.;

c) ESARR 5, dotyczące personelu służb zarządzania ruchem lotniczym, wymogów odnoszących się do personelu technicznego i inżynieryjnego wykonującego zadania związane z bezpieczeństwem operacyjnym, wydane dnia 11 kwietnia 2002 r.

Artykuł 2

Definicje

1. Dla celów niniejszego rozporządzenia stosuje się definicje ustanowione rozporządzeniem (WE) nr 549/2004.

2. Oprócz definicji wymienionych w ust. 1 stosuje się następujące definicje:

a) „prace lotnicze” oznaczają operację lotniczą, podczas której samolot jest wykorzystywany do specjalistycznych usług, takich jak rolnictwo, budownictwo, fotografowanie, miernictwo, obserwacje i patrole, poszukiwanie i ratunek lub reklama lotnicza;

b) „zarobkowy transport lotniczy” oznacza wszelką operację lotniczą obejmującą transport pasażerów, ładunku lub poczty realizowany za wynagrodzeniem lub jako wynajęty;

c) „system funkcjonalny” oznacza połączenie systemów, procedur i zasobów ludzkich dokonane w celu spełnienia danej funkcji w kontekście zarządzania ruchem lotniczym;

d) „lotnictwo ogólne” oznacza wszelką operację lotnictwa cywilnego, realizowaną za wynagrodzeniem lub jako wynajętą, niebędącą regularnymi usługami lotniczymi ani nieregularną operacją transportu lotniczego;

e) „krajowe władze nadzorujące” oznaczają organ lub organy wyznaczone lub ustanowione przez Państwa Członkowskie jako ich krajowe władze zgodnie z art. 4 rozporządzenia (WE) nr 549/2004;

f) „zagrożenie” oznacza wszelkie warunki, zdarzenia lub okoliczności mogące prowadzić do wypadku;

g) „organizacja operująca” oznacza organizację odpowiedzialną za zapewnianie służb technicznych i inżynieryjnych wspomagających służby ruchu lotniczego, łączności, nawigacji lub nadzoru;

h) „ryzyko” oznacza połączenie ogólnego prawdopodobieństwa lub częstotliwości występowania szkodliwych skutków spowodowanych zagrożeniem i ich rozmiaru;

i) „zapewnienie bezpieczeństwa” oznacza wszystkie planowe i systematyczne działania niezbędne w celu zapewnienia odpowiedniego zaufania, dzięki którym produkt, służba, organizacja lub system funkcjonalny osiąga akceptowalny lub dopuszczalny poziom bezpieczeństwa;

j) „cel bezpieczeństwa” oznacza zadeklarowaną jakość lub ilość, określającą najwyższą częstotliwość lub największe prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia;

k) „wymóg bezpieczeństwa” oznacza środki ograniczenia ryzyka, zdefiniowane w strategii ograniczenia ryzyka służącej osiągnięciu szczególnego celu bezpieczeństwa, w tym wymogi organizacyjne, operacyjne, proceduralne, funkcjonalne, wykonawcze i interoperacyjne lub cechy środowiskowe;

l) „służby” oznaczają służbę żeglugi powietrznej lub grupę służb żeglugi powietrznej.

3. „Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej” oznacza także organizację, która złożyła wniosek o certyfikat w celu zapewniania takich służb.

Artykuł 3

Przyznawanie certyfikatów

1. W celu otrzymania certyfikatu niezbędnego przy zapewnianiu służb żeglugi powietrznej i bez uszczerbku dla art. 7 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 550/2004, instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej spełniają ogólne wspólne wymogi określone w załączniku I oraz dodatkowe szczególne wymogi określone w załącznikach II–V niniejszego rozporządzenia, w zależności od rodzaju zapewnianych służb, które podlegają odstępstwom zgodnie z art. 4.

2. Przed wydaniem certyfikatu dla instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej krajowe władze nadzorujące sprawdzają, czy instytucja ta spełnia wspólne wymogi.

3. Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej spełnia wspólne wymogi najpóźniej do czasu wydania certyfikatu zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 550/2004.

Artykuł 4

Odstępstwa

1. W drodze odstępstwa od przepisów art. 3 ust. 1, niektóre instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej mogą postanowić, że nie będą korzystać z możliwości świadczenia usług transgranicznych i zrzec się prawa do wzajemnego uznawania w ramach Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej.

W tych okolicznościach instytucje zapewniające mogą złożyć wniosek o certyfikację, ograniczony do przestrzeni powietrznej podlegającej Państwu Członkowskiemu, o którym mowa w art. 7 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 550/2004.

Instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego może złożyć wspomniany wniosek, jeśli zapewnia lub zamierza zapewniać służby wyłącznie w odniesieniu do jednej lub wielu następujących kategorii:

a) lotnictwo ogólne;

b) prace lotnicze;

c) zarobkowy transport lotniczy ograniczony do samolotu o maksymalnej masie startowej (MTOM) mniejszej niż 10 ton lub samolotu z mniej niż 20 miejscami;

d) zarobkowy transport lotniczy przy mniej niż 10000 lotów rocznie, niezależnie od maksymalnej masy startowej i liczby wykorzystanych miejsc w samolocie, przy lotach liczonych jako suma startów i lądowań oraz obliczanych jako średnia z ubiegłych trzech lat.

W celu złożenia takiego wniosku instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej, niebędąca instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego, wykazuje, że jej roczne obroty brutto z tytułu świadczonych usług lub usług, które planuje świadczyć, wynoszą lub wyniosą do 1000000 EUR.

Jeśli z przyczyn obiektywnych i ze względów praktycznych instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej nie jest w stanie udowodnić, że spełnienia te kryteria, krajowe władze nadzorujące mogą przyjąć analogiczne dane lub prognozy w zależności od pułapu określonego w akapicie trzecim i czwartym.

Składając wniosek, instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej przedstawia krajowym władzom nadzorującym odpowiedni dowód odnoszący się do kryteriów kwalifikacyjnych.

2. Krajowe władze nadzorujące mogą przyznać szczególne odstępstwa wnioskodawcom spełniającym kryteria zawarte w ust. 1, proporcjonalnie do ich wkładu do zarządzania ruchem lotniczym w przestrzeni powietrznej podlegającej Państwu Członkowskiemu.

Odstępstwa te mogą odnosić się wyłącznie do wymogów załącznika I, z wyjątkiem poniższych przypadków:

a) część 1 potencjał i kompetencje techniczne i operacyjne;

b) część 3.1 zarządzanie bezpieczeństwem;

c) część 5 zasoby ludzkie;

d) część 8.1 otwartość i przejrzystość zapewniania służb.

3. Oprócz odstępstw, o których mowa w ust. 2, krajowe władze nadzorujące mogą przyznać odstępstwa wnioskodawcom zapewniającym lotnicze służby informacji powietrznej, regularnie obsługującym nie więcej niż jedno stanowisko pracy na jakimkolwiek lotnisku. Przyznają je proporcjonalnie do wkładu wnioskodawcy w zarządzaniu ruchem lotniczym w przestrzeni powietrznej podlegającej Państwu Członkowskiemu.

Odstępstwa te mogą dotyczyć wyłącznie następujących wymogów części 3 załącznika II:

a) odpowiedzialność za zarządzanie bezpieczeństwem oraz służby zewnętrzne i wyposażenie (w części 3.1.2);

b) przeglądy bezpieczeństwa (w części 3.1.3);

c) wymogi bezpieczeństwa dla oceny i ograniczania ryzyka w odniesieniu do zmian (część 3.2).

4. Nie przyznaje się odstępstw od wymogów zawartych w załącznikach III, IV lub V.

5. Zgodnie z załącznikiem II rozporządzenia (WE) nr 550/2004 krajowe władze nadzorujące:

a) określają charakter i zakres odstępstwa zgodnie z warunkami dołączonymi do certyfikatu, podając podstawę prawną;

b) ograniczają okres ważności certyfikatu; i

c) monitorują, czy instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej kwalifikują się do utrzymania odstępstwa.

Artykuł 5

Wykazanie zgodności

1. Na wniosek krajowych władz nadzorujących instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej przedstawia wszystkie odpowiednie dowody w celu udokumentowania zgodności z mającymi zastosowanie wspólnymi wymogami. Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej może w pełni wykorzystać istniejące dane.

2. Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej posiadające certyfikat zgłasza krajowym władzom nadzorującym planowane zmiany w zapewnianiu służb, które mogłyby mieć niekorzystny wpływ na przestrzeganie zgodności z mającymi zastosowanie wspólnymi wymogami lub warunkami dołączonymi do certyfikatu.

3. (skreślony).

4. Jeśli certyfikowana instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej przestała spełniać mające zastosowanie wspólne wymogi lub warunki dołączone do certyfikatu, właściwe krajowe władze nadzorujące podejmują decyzję w okresie nieprzekraczającym jednego miesiąca. Przy wydawaniu tej decyzji krajowe władze nadzorujące nakładają na instytucję zapewniającą służby żeglugi powietrznej obowiązek podjęcia działań naprawczych.

Odnośna instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej jest powiadamiana o decyzji w trybie natychmiastowym.

Krajowe władze nadzorujące sprawdzają, czy działania naprawcze zostały wdrożone przed zawiadomieniem odnośnej instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej o pozytywnej decyzji. Jeśli krajowe władze nadzorujące uważają, że działania naprawcze nie zostały właściwie wdrożone w ramach ustalonego harmonogramu, podejmują odpowiednie środki wykonawcze zgodnie z art. 7 ust. 7 rozporządzenia (WE) nr 550/2004 i art. 9 rozporządzenia (WE) nr 549/2004, uwzględniając potrzebę zapewnienia ciągłości służb.

Artykuł 6

Ułatwienie monitorowania zgodności

Zgodnie z art. 2 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 550/2004 instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej ułatwiają inspekcje oraz nadzór krajowej władzy nadzorującej lub działającej w ich imieniu uznanej organizacji, w tym inspekcje przeprowadzane na miejscu i inspekcje bez uprzedniego zawiadomienia.

Upoważnione osoby są uprawnione do podjęcia następujących działań:

a) badania odnośnych rejestrów, danych, procedur i wszelkich innych materiałów istotnych dla zapewniania służb żeglugi powietrznej;

b) kopiowania całości lub fragmentów wspomnianych rejestrów, danych, procedur i innych materiałów;

c) uzyskania ustnych wyjaśnień na miejscu;

d) wchodzenia na odnośne terytorium, do odnośnych pomieszczeń i środków transportu.

Wspomniane inspekcje i nadzór są przeprowadzane zgodnie z przepisami prawa Państwa Członkowskiego, w którym będą dokonywane.

Artykuł 7

Zachowanie zgodności

Krajowe władze nadzorujące corocznie monitorują, na podstawie posiadanych dowodów, zachowanie zgodności przez instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, którym przyznały certyfikat.

W tym celu krajowe władze nadzorujące ustanawiają i corocznie aktualizują orientacyjny program inspekcji obejmujący wszystkie instytucje, którym przyznały certyfikat w oparciu o ocenę ryzyka związanego z różnymi operacjami wykonywanymi w ramach zapewnianych służb. Przed ustanowieniem wspomnianego programu krajowe władze nadzorujące przeprowadzają konsultacje z zainteresowanymi instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej oraz, w miarę potrzeb, z wszystkimi innymi zainteresowanymi krajowymi władzami nadzorującymi.

Program orientacyjnie określa planowane okresy inspekcji różnych miejsc.

Artykuł 8

Przepisy bezpieczeństwa dotyczące personelu technicznego i inżynieryjnego

W odniesieniu do zapewniania służb ruchu lotniczego, komunikacji, nawigacji lub nadzoru krajowe władze nadzorujące lub inne władze wyznaczone przez Państwo Członkowskie do wypełnienia tych zadań:

a) wydają stosowne zasady bezpieczeństwa dla personelu technicznego i inżynieryjnego, wykonującego zadania związane z bezpieczeństwem operacyjnym;

b) zapewniają odpowiedni i należyty nadzór bezpieczeństwa personelu technicznego i inżynieryjnego, któremu organizacja operująca powierzyła wykonanie zadań związanych z bezpieczeństwem operacyjnym;

c) z uzasadnionych powodów i po należytym dochodzeniu podejmują stosowne działania w odniesieniu do organizacji operującej i/lub jej personelu technicznego i inżynieryjnego, który nie spełnia przepisów załącznika II, część 3.3;

d) weryfikują, czy stosowane są odpowiednie metody w celu zapewnienia, że strony trzecie, którym powierzono zadania związane z bezpieczeństwem operacyjnym, spełniają przepisy załącznika II, część 3.3.

Artykuł 9

Procedura wzajemnego przeglądu

1. Komisja we współpracy z Państwami Członkowskimi ustala wzajemne przeglądy krajowych władz nadzorujących zgodnie z ust. 2–6.

2. Wzajemny przegląd jest dokonywany przez zespół ekspertów krajowych, w skład którego wchodzą eksperci pochodzący z przynajmniej trzech różnych Państw Członkowskich. Eksperci nie uczestniczą we wzajemnych przeglądach w Państwie Członkowskim, w którym są zatrudnieni. Komisja ustanawia i przechowuje listę rezerwową ekspertów krajowych wyznaczonych przez Państwa Członkowskie, która odnosi się do wszystkich aspektów wspólnych wymogów wymienionych w art. 6 rozporządzenia (WE) nr 550/2004.

3. Najpóźniej trzy miesiące przed wzajemnym przeglądem Komisja powiadamia Państwo Członkowskie i zainteresowane krajowe władze nadzorujące o wzajemnym przeglądzie, podając jego planowany termin i dane osobowe uczestniczących w nim ekspertów.

Przed dokonaniem przeglądu Państwo Członkowskie, które krajowe władze nadzorujące są objęte przeglądem, zatwierdza zespół ekspertów.

4. W ciągu trzech miesięcy po dokonaniu przeglądu odnośny zespół ekspertów sporządza sprawozdanie w drodze porozumienia; sprawozdanie to może zawierać zalecenia. W celu omówienia sprawozdania Komisja zwołuje posiedzenie z udziałem ekspertów i krajowych władz nadzorujących.

5. Komisja przekazuje sprawozdanie zainteresowanemu Państwu Członkowskiemu. Zainteresowane Państwo Członkowskie może przedstawić swoje uwagi w terminie trzech miesięcy od otrzymania sprawozdania. W przypadkach, których to dotyczy, uwagi te obejmują środki, które Państwo to podjęło lub zamierza podjąć w danym okresie w odpowiedzi na przegląd.

O ile nie ustalono inaczej z zainteresowanym Państwem Członkowskim, sprawozdanie z przeglądu i informacje dotyczące działań następczych nie są publikowane.

6. Komisja corocznie informuje Państwa Członkowskie za pośrednictwem Komitetu ds. Jednolitej Przestrzeni Powietrznej o głównych wynikach tych przeglądów.

Artykuł 10

Wejście w życie

[2] Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 20 grudnia 2005 r.

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 550/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 marca 2004 r. w sprawie zapewniania służb żeglugi powietrznej w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (rozporządzenie w sprawie zapewniania służb) (¹), w szczególności jego art. 4 i 6,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 550/2004 Komisja musi ustanowić wspólne wymogi dotyczące zapewniania służb żeglugi powietrznej w całej Wspólnocie. W tym celu najbardziej odpowiednim instrumentem jest rozporządzenie ze względu na jego bezpośrednie zastosowanie.

(2) Zapewnianie służb żeglugi powietrznej we Wspólnocie powinno podlegać certyfikacji Państw Członkowskich. Zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 550/2004 instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, spełniające wspólne wymogi, powinny otrzymać certyfikację. Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, które mogą prowadzić działalność bez certyfikacji, powinny starać się zapewnić jak największą zgodność ze wspólnymi wymogami w stopniu, w jakim pozwala im na to ich status prawny.

(3) Stosowanie wspólnych wymogów, które zostaną ustanowione zgodnie z art. 6 rozporządzenia (WE) nr 550/2004, nie powinno naruszać suwerenności Państw Członkowskich w ich przestrzeni powietrznej ani wymogów Państw Członkowskich dotyczących porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego i spraw obronnych określonych w art. 13 rozporządzenia (WE) nr 549/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 marca 2004 r. ustanawiającego ramy tworzenia Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (rozporządzenie ramowe) (²). Wspólne wymogi nie powinny obejmować operacji wojskowych i szkoleń w zakresie art. 1 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 549/2004.

(4) Definicja wspólnych wymogów dotyczących zapewniania służb żeglugi powietrznej powinna w należyty sposób uwzględniać status prawny instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej w Państwach Członkowskich. Ponadto jeśli dana organizacja prowadzi działalność inną niż zapewnianie służb żeglugi powietrznej, wspólne wymogi, które zostaną ustanowione zgodnie z art. 6 rozporządzenia (WE) nr 550/2004, nie powinny mieć zastosowania do tego rodzaju działalności ani do środków przyznanych na działalność niedotyczącą zapewniania służb żeglugi powietrznej, o ile przepisy nie stanowią inaczej.

(5) Stosowanie wspólnych wymogów dotyczących instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej powinno być proporcjonalne do ryzyka związanego ze specyfiką każdego rodzaju służb, jak np. liczba i/lub rodzaj oraz właściwości wykonywanych lotów. Jeśli niektóre instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej postanowią, że nie będą korzystać z możliwości świadczenia usług transgranicznych i w związku z tym zrzekają się prawa do wzajemnego uznawania w ramach Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej, krajowe władze nadzorujące powinny być uprawnione do zezwolenia tym instytucjom na spełnienie, przy zachowaniu właściwych proporcji, odpowiednio, niektórych ogólnych wymogów dla zapewnienia służb żeglugi powietrznej oraz niektórych szczególnych wymogów dla zapewnienia służb żeglugi powietrznej. W związku z tym warunki dołączone do certyfikatu powinny odzwierciedlać rodzaj i zakres odstępstwa.

(6) W celu zapewnienia odpowiedniego funkcjonowania systemu certyfikacji Państwa Członkowskie w ramach rocznego sprawozdania powinny przedłożyć Komisji wszelkie stosowne informacje dotyczące odstępstwa przyznanego przez ich krajowe władze nadzorujące.

(7) Różne rodzaje służb żeglugi powietrznej niekoniecznie podlegają tym samym wymogom. Z tego względu należy dostosować wspólne wymogi do szczególnych cech każdego z rodzajów służb.

(8) Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej powinny być odpowiedzialne za zapewnienie zgodności w czasie obowiązywania certyfikatu i w stosunku do wszystkich służb nim objętych.

(9) W celu zapewnienia skutecznego stosowania wspólnych wymogów należy ustanowić system regularnego nadzoru i inspekcji zgodności ze wspomnianymi wspólnymi wymogami i warunkami określonymi w certyfikacie. Przed wydaniem certyfikatu krajowe władze nadzorujące powinny zbadać, czy instytucja spełnia odpowiednie kryteria i dokonać w skali rocznej oceny zachowania zgodności przez instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, którym przyznały certyfikat. W związku z tym krajowe władze nadzorujące powinny ustanowić i zaktualizować orientacyjny program inspekcji obejmujący wszystkie instytucje, którym przyznano certyfikat w oparciu o ocenę ryzyka. Program powinien umożliwiać dokonanie inspekcji wszystkich istotnych obszarów odnoszących się do instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej w racjonalnym okresie czasu. Podczas oceny zachowania zgodności przez określone instytucje zapewniające służby ruchu lotniczego i służby meteorologiczne, krajowe władze nadzorujące powinny być uprawnione do sprawdzenia odpowiednich wymogów wynikających ze zobowiązań międzynarodowych danego Państwa Członkowskiego.

(10) Wzajemne przeglądy krajowych władz nadzorujących powinny prowadzić do wypracowania wspólnej koncepcji nadzoru instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej w całej Wspólnocie. Przeglądy te powinny być organizowane przez Komisję we współpracy z Państwami Członkowskimi i koordynowane wraz z działaniami podjętymi w ramach Programu Pomocy i Monitorowania Wdrażania (ESIMS) ESARR Eurocontrol i Programu Audytu Nadzoru Ogólnego Bezpieczeństwa (USOAP) Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego (ICAO). Pozwoli to na uniknięcie powielania pracy. Eksperci narodowi powinni w miarę możliwości pochodzić z krajowych władz nadzorujących lub z uznanej organizacji, aby w czasie trwania wzajemnego przeglądu możliwa była wymiana doświadczeń i najlepszych praktyk.

(11) Eurocontrol opracował wymagania w zakresie przepisów bezpieczeństwa („ESARR”), mające priorytetowe znaczenie dla bezpiecznego zapewniania służb ruchu lotniczego. Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 550/2004 Komisja powinna zidentyfikować i przyjąć odpowiednie przepisy ESARR 3 dotyczące wykorzystania systemów zarządzania bezpieczeństwem przez organy zarządzania ruchem lotniczym („ATM”), ESARR 4 dotyczące oceny i ograniczania ryzyka w systemie zarządzania ruchem lotniczym i ESARR 5 dotyczące personelu służb zarządzania ruchem lotniczym oraz wymogów odnoszących się do personelu technicznego i inżynieryjnego wykonującego zadania związane z bezpieczeństwem operacyjnym. Zgodnie z art. 5 rozporządzenia (WE) nr 550/2004 Komisja przedstawiła wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnotowej licencji kontrolera ruchu lotniczego (³) obejmujący przepisy ESARR 5 dotyczące kontrolerów ruchu lotniczego. W związku z tym nie ma potrzeby powtarzania tych przepisów w niniejszym rozporządzeniu. Jednakże należy włączyć przepisy nakładające na krajowe władze nadzorujące obowiązek sprawdzenia, czy personel instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej, w szczególności kontrolerzy żeglugi powietrznej, posiada odpowiednie licencje, jeśli są one wymagane.

(12) Podobnie nie ma potrzeby powtarzania przepisów ESARR 2 dotyczących przedkładnia zgłoszeń oraz rozpatrywania nieprawidłowości w ATM, które są objęte dyrektywą Rady 94/56/WE z dnia 21 listopada 1994 r. ustanawiającą podstawowe zasady regulujące postępowanie w dochodzeniu przyczyn wypadków i zdarzeń w lotnictwie cywilnym (⁴) oraz dyrektywą 2003/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 czerwca 2003 r. w sprawie zgłaszania zdarzeń w lotnictwie cywilnym (⁵). Jednakże należy wprowadzić nowe przepisy dotyczące nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa nakładające na krajowe władze nadzorujące obowiązek sprawdzenia, czy instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej, a także instytucja zapewniająca służby łączności, nawigacji i nadzoru przestrzegają uzgodnień odnoszących się do wymogów dokonywania zgłoszeń i oceny takich nieprawidłowości. Odnośne przepisy ESARR 1 dotyczące kontroli bezpieczeństwa w zarządzaniu ruchem lotniczym oraz ESARR 6 dotyczące oprogramowania systemów zarządzania ruchem lotniczym powinny być zidentyfikowane i przyjęte w drodze odrębnych aktów Wspólnoty.

(13) W szczególności należy uwzględnić, że, po pierwsze, zarządzanie bezpieczeństwem – jako jedna z funkcji służb ruchu lotniczego – gwarantuje, że wszelkie rodzaje ryzyka bezpieczeństwa zostały zidentyfikowane, ocenione i należycie ograniczone oraz że, po drugie, formalne i systemowe podejście do zarządzania ryzykiem maksymalnie zwiększy, w widoczny i sprawdzalny sposób, korzyści wynikające z bezpieczeństwa. Komisja powinna zaktualizować i uściślić wymogi bezpieczeństwa mające zastosowanie do służb żeglugi powietrznej w celu zapewnienia, w miarę potrzeb, najwyższego możliwego poziomu bezpieczeństwa bez uszczerbku dla takiej przyszłej roli, która może zostać przewidziana dla Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego w tym obszarze.

(14) Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej powinny działać zgodnie z odpowiednimi standardami Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO). W celu uproszczenia transgranicznego zapewniania służb Państwa Członkowskie i Komisja w ścisłej współpracy z Eurocontrol powinny podjąć prace nad zminimalizowaniem zgłoszonych przez Państwa Członkowskie różnic w stosowaniu standardów ICAO w zakresie służb żeglugi powietrznej w celu wypracowania wspólnego zestawu standardów dla Państw Członkowskich w ramach Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej, w szczególności z myślą o opracowaniu wspólnych zasad w lotnictwie.

(15) Różne ustalenia krajowe odnoszące się do odpowiedzialności nie powinny powstrzymywać instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej od zawierania porozumień dotyczących transgranicznego zapewniania służb, jeśli zawarła ona porozumienia w celu pokrycia strat z tytułu odszkodowań ze zobowiązań zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami. Stosowana metoda powinna odpowiadać krajowym wymogom prawnym. Państwa Członkowskie powinny pokryć zobowiązania tych instytucji, którym na swoją własną odpowiedzialność zezwalają na zapewnianie służb żeglugi powietrznej w części lub w całej ich przestrzeni powietrznej bez certyfikacji zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 550/2004.

(16) Podczas gdy ESARR 4 określa największe dopuszczalne prawdopodobieństwo dla ATM, bezpośrednio przyczyniające się do wypadku w rejonie ECAC (Europejskiej Konferencji Lotnictwa Cywilnego), dla wszystkich stopni ciężkości nie ustanowiono jeszcze największego dopuszczalnego prawdopodobieństwa. Państwa Członkowskie i Komisja w ścisłej współpracy z Eurocontrolem powinny uzupełnić i zaktualizować wspomniane prawdopodobieństwa oraz opracować mechanizmy umożliwiające ich stosowanie w różnych okolicznościach.

(17) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Jednolitej Przestrzeni Powietrznej ustanowionego art. 5 rozporządzenia (WE) nr 549/2004,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Przedmiot i zakres

Niniejsze rozporządzenie ustanawia wspólne wymogi dotyczące zapewniania służb żeglugi powietrznej. Jednakże, chyba że załącznik I lub II stanowi inaczej, powyższe wspólne wymogi nie mają zastosowania do:

a) działalności innej niż zapewnianie służb żeglugi powietrznej przez instytucję;

b) zasobów przyznanych na działalność, której przedmiotem nie jest zapewnianie służb żeglugi powietrznej.

Niniejsze rozporządzenie identyfikuje i przyjmuje obowiązkowe przepisy następujących wymagań w zakresie przepisów bezpieczeństwa Eurocontrolu (ESARR) mających znaczenie dla certyfikacji instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej:

a) ESARR 3, dotyczące wykorzystywanie systemów zarządzania bezpieczeństwem przez organy zarządzania ruchem lotniczym (ATM), wydane dnia 17 lipca 2000 r.;

b) ESARR 4, dotyczące oceny i ograniczenia ryzyka w systemie zarządzania ruchem lotniczym, wydane dnia 5 kwietnia 2001 r.;

c) ESARR 5, dotyczące personelu służb zarządzania ruchem lotniczym, wymogów odnoszących się do personelu technicznego i inżynieryjnego wykonującego zadania związane z bezpieczeństwem operacyjnym, wydane dnia 11 kwietnia 2002 r.

Artykuł 2

Definicje

1. Dla celów niniejszego rozporządzenia stosuje się definicje ustanowione rozporządzeniem (WE) nr 549/2004.

2. Oprócz definicji wymienionych w ust. 1 stosuje się następujące definicje:

a) „prace lotnicze” oznaczają operację lotniczą, podczas której samolot jest wykorzystywany do specjalistycznych usług, takich jak rolnictwo, budownictwo, fotografowanie, miernictwo, obserwacje i patrole, poszukiwanie i ratunek lub reklama lotnicza;

b) „zarobkowy transport lotniczy” oznacza wszelką operację lotniczą obejmującą transport pasażerów, ładunku lub poczty realizowany za wynagrodzeniem lub jako wynajęty;

c) „system funkcjonalny” oznacza połączenie systemów, procedur i zasobów ludzkich dokonane w celu spełnienia danej funkcji w kontekście zarządzania ruchem lotniczym;

d) „lotnictwo ogólne” oznacza wszelką operację lotnictwa cywilnego, realizowaną za wynagrodzeniem lub jako wynajętą, niebędącą regularnymi usługami lotniczymi ani nieregularną operacją transportu lotniczego;

e) „krajowe władze nadzorujące” oznaczają organ lub organy wyznaczone lub ustanowione przez Państwa Członkowskie jako ich krajowe władze zgodnie z art. 4 rozporządzenia (WE) nr 549/2004;

f) „zagrożenie” oznacza wszelkie warunki, zdarzenia lub okoliczności mogące prowadzić do wypadku;

g) „organizacja operująca” oznacza organizację odpowiedzialną za zapewnianie służb technicznych i inżynieryjnych wspomagających służby ruchu lotniczego, łączności, nawigacji lub nadzoru;

h) „ryzyko” oznacza połączenie ogólnego prawdopodobieństwa lub częstotliwości występowania szkodliwych skutków spowodowanych zagrożeniem i ich rozmiaru;

i) „zapewnienie bezpieczeństwa” oznacza wszystkie planowe i systematyczne działania niezbędne w celu zapewnienia odpowiedniego zaufania, dzięki którym produkt, służba, organizacja lub system funkcjonalny osiąga akceptowalny lub dopuszczalny poziom bezpieczeństwa;

j) „cel bezpieczeństwa” oznacza zadeklarowaną jakość lub ilość, określającą najwyższą częstotliwość lub największe prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia;

k) „wymóg bezpieczeństwa” oznacza środki ograniczenia ryzyka, zdefiniowane w strategii ograniczenia ryzyka służącej osiągnięciu szczególnego celu bezpieczeństwa, w tym wymogi organizacyjne, operacyjne, proceduralne, funkcjonalne, wykonawcze i interoperacyjne lub cechy środowiskowe;

l) „służby” oznaczają służbę żeglugi powietrznej lub grupę służb żeglugi powietrznej.

3. „Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej” oznacza także organizację, która złożyła wniosek o certyfikat w celu zapewniania takich służb.

Artykuł 3

Przyznawanie certyfikatów

1. W celu otrzymania certyfikatu niezbędnego przy zapewnianiu służb żeglugi powietrznej i bez uszczerbku dla art. 7 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 550/2004, instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej spełniają ogólne wspólne wymogi określone w załączniku I oraz dodatkowe szczególne wymogi określone w załącznikach II–V niniejszego rozporządzenia, w zależności od rodzaju zapewnianych służb, które podlegają odstępstwom zgodnie z art. 4.

2. Przed wydaniem certyfikatu dla instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej krajowe władze nadzorujące sprawdzają, czy instytucja ta spełnia wspólne wymogi.

3. Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej spełnia wspólne wymogi najpóźniej do czasu wydania certyfikatu zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 550/2004.

Artykuł 4

Odstępstwa

1. W drodze odstępstwa od przepisów art. 3 ust. 1, niektóre instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej mogą postanowić, że nie będą korzystać z możliwości świadczenia usług transgranicznych i zrzec się prawa do wzajemnego uznawania w ramach Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej.

W tych okolicznościach instytucje zapewniające mogą złożyć wniosek o certyfikację, ograniczony do przestrzeni powietrznej podlegającej Państwu Członkowskiemu, o którym mowa w art. 7 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 550/2004.

Instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego może złożyć wspomniany wniosek, jeśli zapewnia lub zamierza zapewniać służby wyłącznie w odniesieniu do jednej lub wielu następujących kategorii:

a) lotnictwo ogólne;

b) prace lotnicze;

c) zarobkowy transport lotniczy ograniczony do samolotu o maksymalnej masie startowej (MTOM) mniejszej niż 10 ton lub samolotu z mniej niż 20 miejscami;

d) zarobkowy transport lotniczy przy mniej niż 10000 lotów rocznie, niezależnie od maksymalnej masy startowej i liczby wykorzystanych miejsc w samolocie, przy lotach liczonych jako suma startów i lądowań oraz obliczanych jako średnia z ubiegłych trzech lat.

W celu złożenia takiego wniosku instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej, niebędąca instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego, wykazuje, że jej roczne obroty brutto z tytułu świadczonych usług lub usług, które planuje świadczyć, wynoszą lub wyniosą do 1000000 EUR.

Jeśli z przyczyn obiektywnych i ze względów praktycznych instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej nie jest w stanie udowodnić, że spełnienia te kryteria, krajowe władze nadzorujące mogą przyjąć analogiczne dane lub prognozy w zależności od pułapu określonego w akapicie trzecim i czwartym.

Składając wniosek, instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej przedstawia krajowym władzom nadzorującym odpowiedni dowód odnoszący się do kryteriów kwalifikacyjnych.

2. Krajowe władze nadzorujące mogą przyznać szczególne odstępstwa wnioskodawcom spełniającym kryteria zawarte w ust. 1, proporcjonalnie do ich wkładu do zarządzania ruchem lotniczym w przestrzeni powietrznej podlegającej Państwu Członkowskiemu.

Odstępstwa te mogą odnosić się wyłącznie do wymogów załącznika I, z wyjątkiem poniższych przypadków:

a) część 1 potencjał i kompetencje techniczne i operacyjne;

b) część 3.1 zarządzanie bezpieczeństwem;

c) część 5 zasoby ludzkie;

d) część 8.1 otwartość i przejrzystość zapewniania służb.

3. Oprócz odstępstw, o których mowa w ust. 2, krajowe władze nadzorujące mogą przyznać odstępstwa wnioskodawcom zapewniającym lotnicze służby informacji powietrznej, regularnie obsługującym nie więcej niż jedno stanowisko pracy na jakimkolwiek lotnisku. Przyznają je proporcjonalnie do wkładu wnioskodawcy w zarządzaniu ruchem lotniczym w przestrzeni powietrznej podlegającej Państwu Członkowskiemu.

Odstępstwa te mogą dotyczyć wyłącznie następujących wymogów części 3 załącznika II:

a) odpowiedzialność za zarządzanie bezpieczeństwem oraz służby zewnętrzne i wyposażenie (w części 3.1.2);

b) przeglądy bezpieczeństwa (w części 3.1.3);

c) wymogi bezpieczeństwa dla oceny i ograniczania ryzyka w odniesieniu do zmian (część 3.2).

4. Nie przyznaje się odstępstw od wymogów zawartych w załącznikach III, IV lub V.

5. Zgodnie z załącznikiem II rozporządzenia (WE) nr 550/2004 krajowe władze nadzorujące:

a) określają charakter i zakres odstępstwa zgodnie z warunkami dołączonymi do certyfikatu, podając podstawę prawną;

b) ograniczają okres ważności certyfikatu; i

c) monitorują, czy instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej kwalifikują się do utrzymania odstępstwa.

Artykuł 5

Wykazanie zgodności

1. Na wniosek krajowych władz nadzorujących instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej przedstawia wszystkie odpowiednie dowody w celu udokumentowania zgodności z mającymi zastosowanie wspólnymi wymogami. Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej może w pełni wykorzystać istniejące dane.

2. Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej posiadające certyfikat zgłasza krajowym władzom nadzorującym planowane zmiany w zapewnianiu służb, które mogłyby mieć niekorzystny wpływ na przestrzeganie zgodności z mającymi zastosowanie wspólnymi wymogami lub warunkami dołączonymi do certyfikatu.

3. [1] (skreślony).

4. Jeśli certyfikowana instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej przestała spełniać mające zastosowanie wspólne wymogi lub warunki dołączone do certyfikatu, właściwe krajowe władze nadzorujące podejmują decyzję w okresie nieprzekraczającym jednego miesiąca. Przy wydawaniu tej decyzji krajowe władze nadzorujące nakładają na instytucję zapewniającą służby żeglugi powietrznej obowiązek podjęcia działań naprawczych.

Odnośna instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej jest powiadamiana o decyzji w trybie natychmiastowym.

Krajowe władze nadzorujące sprawdzają, czy działania naprawcze zostały wdrożone przed zawiadomieniem odnośnej instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej o pozytywnej decyzji. Jeśli krajowe władze nadzorujące uważają, że działania naprawcze nie zostały właściwie wdrożone w ramach ustalonego harmonogramu, podejmują odpowiednie środki wykonawcze zgodnie z art. 7 ust. 7 rozporządzenia (WE) nr 550/2004 i art. 9 rozporządzenia (WE) nr 549/2004, uwzględniając potrzebę zapewnienia ciągłości służb.

Artykuł 6

Ułatwienie monitorowania zgodności

Zgodnie z art. 2 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 550/2004 instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej ułatwiają inspekcje oraz nadzór krajowej władzy nadzorującej lub działającej w ich imieniu uznanej organizacji, w tym inspekcje przeprowadzane na miejscu i inspekcje bez uprzedniego zawiadomienia.

Upoważnione osoby są uprawnione do podjęcia następujących działań:

a) badania odnośnych rejestrów, danych, procedur i wszelkich innych materiałów istotnych dla zapewniania służb żeglugi powietrznej;

b) kopiowania całości lub fragmentów wspomnianych rejestrów, danych, procedur i innych materiałów;

c) uzyskania ustnych wyjaśnień na miejscu;

d) wchodzenia na odnośne terytorium, do odnośnych pomieszczeń i środków transportu.

Wspomniane inspekcje i nadzór są przeprowadzane zgodnie z przepisami prawa Państwa Członkowskiego, w którym będą dokonywane.

Artykuł 7

Zachowanie zgodności

Krajowe władze nadzorujące corocznie monitorują, na podstawie posiadanych dowodów, zachowanie zgodności przez instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, którym przyznały certyfikat.

W tym celu krajowe władze nadzorujące ustanawiają i corocznie aktualizują orientacyjny program inspekcji obejmujący wszystkie instytucje, którym przyznały certyfikat w oparciu o ocenę ryzyka związanego z różnymi operacjami wykonywanymi w ramach zapewnianych służb. Przed ustanowieniem wspomnianego programu krajowe władze nadzorujące przeprowadzają konsultacje z zainteresowanymi instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej oraz, w miarę potrzeb, z wszystkimi innymi zainteresowanymi krajowymi władzami nadzorującymi.

Program orientacyjnie określa planowane okresy inspekcji różnych miejsc.

Artykuł 8

Przepisy bezpieczeństwa dotyczące personelu technicznego i inżynieryjnego

W odniesieniu do zapewniania służb ruchu lotniczego, komunikacji, nawigacji lub nadzoru krajowe władze nadzorujące lub inne władze wyznaczone przez Państwo Członkowskie do wypełnienia tych zadań:

a) wydają stosowne zasady bezpieczeństwa dla personelu technicznego i inżynieryjnego, wykonującego zadania związane z bezpieczeństwem operacyjnym;

b) zapewniają odpowiedni i należyty nadzór bezpieczeństwa personelu technicznego i inżynieryjnego, któremu organizacja operująca powierzyła wykonanie zadań związanych z bezpieczeństwem operacyjnym;

c) z uzasadnionych powodów i po należytym dochodzeniu podejmują stosowne działania w odniesieniu do organizacji operującej i/lub jej personelu technicznego i inżynieryjnego, który nie spełnia przepisów załącznika II, część 3.3;

d) weryfikują, czy stosowane są odpowiednie metody w celu zapewnienia, że strony trzecie, którym powierzono zadania związane z bezpieczeństwem operacyjnym, spełniają przepisy załącznika II, część 3.3.

Artykuł 9

Procedura wzajemnego przeglądu

1. Komisja we współpracy z Państwami Członkowskimi ustala wzajemne przeglądy krajowych władz nadzorujących zgodnie z ust. 2–6.

2. Wzajemny przegląd jest dokonywany przez zespół ekspertów krajowych, w skład którego wchodzą eksperci pochodzący z przynajmniej trzech różnych Państw Członkowskich. Eksperci nie uczestniczą we wzajemnych przeglądach w Państwie Członkowskim, w którym są zatrudnieni. Komisja ustanawia i przechowuje listę rezerwową ekspertów krajowych wyznaczonych przez Państwa Członkowskie, która odnosi się do wszystkich aspektów wspólnych wymogów wymienionych w art. 6 rozporządzenia (WE) nr 550/2004.

3. Najpóźniej trzy miesiące przed wzajemnym przeglądem Komisja powiadamia Państwo Członkowskie i zainteresowane krajowe władze nadzorujące o wzajemnym przeglądzie, podając jego planowany termin i dane osobowe uczestniczących w nim ekspertów.

Przed dokonaniem przeglądu Państwo Członkowskie, które krajowe władze nadzorujące są objęte przeglądem, zatwierdza zespół ekspertów.

4. W ciągu trzech miesięcy po dokonaniu przeglądu odnośny zespół ekspertów sporządza sprawozdanie w drodze porozumienia; sprawozdanie to może zawierać zalecenia. W celu omówienia sprawozdania Komisja zwołuje posiedzenie z udziałem ekspertów i krajowych władz nadzorujących.

5. Komisja przekazuje sprawozdanie zainteresowanemu Państwu Członkowskiemu. Zainteresowane Państwo Członkowskie może przedstawić swoje uwagi w terminie trzech miesięcy od otrzymania sprawozdania. W przypadkach, których to dotyczy, uwagi te obejmują środki, które Państwo to podjęło lub zamierza podjąć w danym okresie w odpowiedzi na przegląd.

O ile nie ustalono inaczej z zainteresowanym Państwem Członkowskim, sprawozdanie z przeglądu i informacje dotyczące działań następczych nie są publikowane.

6. Komisja corocznie informuje Państwa Członkowskie za pośrednictwem Komitetu ds. Jednolitej Przestrzeni Powietrznej o głównych wynikach tych przeglądów.

Artykuł 10

Wejście w życie

[2] Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 20 grudnia 2005 r.

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 550/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 marca 2004 r. w sprawie zapewniania służb żeglugi powietrznej w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (rozporządzenie w sprawie zapewniania służb) (¹), w szczególności jego art. 4 i 6,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1) Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 550/2004 Komisja musi ustanowić wspólne wymogi dotyczące zapewniania służb żeglugi powietrznej w całej Wspólnocie. W tym celu najbardziej odpowiednim instrumentem jest rozporządzenie ze względu na jego bezpośrednie zastosowanie.

(2) Zapewnianie służb żeglugi powietrznej we Wspólnocie powinno podlegać certyfikacji Państw Członkowskich. Zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 550/2004 instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, spełniające wspólne wymogi, powinny otrzymać certyfikację. Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, które mogą prowadzić działalność bez certyfikacji, powinny starać się zapewnić jak największą zgodność ze wspólnymi wymogami w stopniu, w jakim pozwala im na to ich status prawny.

(3) Stosowanie wspólnych wymogów, które zostaną ustanowione zgodnie z art. 6 rozporządzenia (WE) nr 550/2004, nie powinno naruszać suwerenności Państw Członkowskich w ich przestrzeni powietrznej ani wymogów Państw Członkowskich dotyczących porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego i spraw obronnych określonych w art. 13 rozporządzenia (WE) nr 549/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 marca 2004 r. ustanawiającego ramy tworzenia Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (rozporządzenie ramowe) (²). Wspólne wymogi nie powinny obejmować operacji wojskowych i szkoleń w zakresie art. 1 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 549/2004.

(4) Definicja wspólnych wymogów dotyczących zapewniania służb żeglugi powietrznej powinna w należyty sposób uwzględniać status prawny instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej w Państwach Członkowskich. Ponadto jeśli dana organizacja prowadzi działalność inną niż zapewnianie służb żeglugi powietrznej, wspólne wymogi, które zostaną ustanowione zgodnie z art. 6 rozporządzenia (WE) nr 550/2004, nie powinny mieć zastosowania do tego rodzaju działalności ani do środków przyznanych na działalność niedotyczącą zapewniania służb żeglugi powietrznej, o ile przepisy nie stanowią inaczej.

(5) Stosowanie wspólnych wymogów dotyczących instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej powinno być proporcjonalne do ryzyka związanego ze specyfiką każdego rodzaju służb, jak np. liczba i/lub rodzaj oraz właściwości wykonywanych lotów. Jeśli niektóre instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej postanowią, że nie będą korzystać z możliwości świadczenia usług transgranicznych i w związku z tym zrzekają się prawa do wzajemnego uznawania w ramach Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej, krajowe władze nadzorujące powinny być uprawnione do zezwolenia tym instytucjom na spełnienie, przy zachowaniu właściwych proporcji, odpowiednio, niektórych ogólnych wymogów dla zapewnienia służb żeglugi powietrznej oraz niektórych szczególnych wymogów dla zapewnienia służb żeglugi powietrznej. W związku z tym warunki dołączone do certyfikatu powinny odzwierciedlać rodzaj i zakres odstępstwa.

(6) W celu zapewnienia odpowiedniego funkcjonowania systemu certyfikacji Państwa Członkowskie w ramach rocznego sprawozdania powinny przedłożyć Komisji wszelkie stosowne informacje dotyczące odstępstwa przyznanego przez ich krajowe władze nadzorujące.

(7) Różne rodzaje służb żeglugi powietrznej niekoniecznie podlegają tym samym wymogom. Z tego względu należy dostosować wspólne wymogi do szczególnych cech każdego z rodzajów służb.

(8) Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej powinny być odpowiedzialne za zapewnienie zgodności w czasie obowiązywania certyfikatu i w stosunku do wszystkich służb nim objętych.

(9) W celu zapewnienia skutecznego stosowania wspólnych wymogów należy ustanowić system regularnego nadzoru i inspekcji zgodności ze wspomnianymi wspólnymi wymogami i warunkami określonymi w certyfikacie. Przed wydaniem certyfikatu krajowe władze nadzorujące powinny zbadać, czy instytucja spełnia odpowiednie kryteria i dokonać w skali rocznej oceny zachowania zgodności przez instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, którym przyznały certyfikat. W związku z tym krajowe władze nadzorujące powinny ustanowić i zaktualizować orientacyjny program inspekcji obejmujący wszystkie instytucje, którym przyznano certyfikat w oparciu o ocenę ryzyka. Program powinien umożliwiać dokonanie inspekcji wszystkich istotnych obszarów odnoszących się do instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej w racjonalnym okresie czasu. Podczas oceny zachowania zgodności przez określone instytucje zapewniające służby ruchu lotniczego i służby meteorologiczne, krajowe władze nadzorujące powinny być uprawnione do sprawdzenia odpowiednich wymogów wynikających ze zobowiązań międzynarodowych danego Państwa Członkowskiego.

(10) Wzajemne przeglądy krajowych władz nadzorujących powinny prowadzić do wypracowania wspólnej koncepcji nadzoru instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej w całej Wspólnocie. Przeglądy te powinny być organizowane przez Komisję we współpracy z Państwami Członkowskimi i koordynowane wraz z działaniami podjętymi w ramach Programu Pomocy i Monitorowania Wdrażania (ESIMS) ESARR Eurocontrol i Programu Audytu Nadzoru Ogólnego Bezpieczeństwa (USOAP) Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego (ICAO). Pozwoli to na uniknięcie powielania pracy. Eksperci narodowi powinni w miarę możliwości pochodzić z krajowych władz nadzorujących lub z uznanej organizacji, aby w czasie trwania wzajemnego przeglądu możliwa była wymiana doświadczeń i najlepszych praktyk.

(11) Eurocontrol opracował wymagania w zakresie przepisów bezpieczeństwa („ESARR”), mające priorytetowe znaczenie dla bezpiecznego zapewniania służb ruchu lotniczego. Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 550/2004 Komisja powinna zidentyfikować i przyjąć odpowiednie przepisy ESARR 3 dotyczące wykorzystania systemów zarządzania bezpieczeństwem przez organy zarządzania ruchem lotniczym („ATM”), ESARR 4 dotyczące oceny i ograniczania ryzyka w systemie zarządzania ruchem lotniczym i ESARR 5 dotyczące personelu służb zarządzania ruchem lotniczym oraz wymogów odnoszących się do personelu technicznego i inżynieryjnego wykonującego zadania związane z bezpieczeństwem operacyjnym. Zgodnie z art. 5 rozporządzenia (WE) nr 550/2004 Komisja przedstawiła wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnotowej licencji kontrolera ruchu lotniczego (³) obejmujący przepisy ESARR 5 dotyczące kontrolerów ruchu lotniczego. W związku z tym nie ma potrzeby powtarzania tych przepisów w niniejszym rozporządzeniu. Jednakże należy włączyć przepisy nakładające na krajowe władze nadzorujące obowiązek sprawdzenia, czy personel instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej, w szczególności kontrolerzy żeglugi powietrznej, posiada odpowiednie licencje, jeśli są one wymagane.

(12) Podobnie nie ma potrzeby powtarzania przepisów ESARR 2 dotyczących przedkładnia zgłoszeń oraz rozpatrywania nieprawidłowości w ATM, które są objęte dyrektywą Rady 94/56/WE z dnia 21 listopada 1994 r. ustanawiającą podstawowe zasady regulujące postępowanie w dochodzeniu przyczyn wypadków i zdarzeń w lotnictwie cywilnym (⁴) oraz dyrektywą 2003/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 czerwca 2003 r. w sprawie zgłaszania zdarzeń w lotnictwie cywilnym (⁵). Jednakże należy wprowadzić nowe przepisy dotyczące nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa nakładające na krajowe władze nadzorujące obowiązek sprawdzenia, czy instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej, a także instytucja zapewniająca służby łączności, nawigacji i nadzoru przestrzegają uzgodnień odnoszących się do wymogów dokonywania zgłoszeń i oceny takich nieprawidłowości. Odnośne przepisy ESARR 1 dotyczące kontroli bezpieczeństwa w zarządzaniu ruchem lotniczym oraz ESARR 6 dotyczące oprogramowania systemów zarządzania ruchem lotniczym powinny być zidentyfikowane i przyjęte w drodze odrębnych aktów Wspólnoty.

(13) W szczególności należy uwzględnić, że, po pierwsze, zarządzanie bezpieczeństwem – jako jedna z funkcji służb ruchu lotniczego – gwarantuje, że wszelkie rodzaje ryzyka bezpieczeństwa zostały zidentyfikowane, ocenione i należycie ograniczone oraz że, po drugie, formalne i systemowe podejście do zarządzania ryzykiem maksymalnie zwiększy, w widoczny i sprawdzalny sposób, korzyści wynikające z bezpieczeństwa. Komisja powinna zaktualizować i uściślić wymogi bezpieczeństwa mające zastosowanie do służb żeglugi powietrznej w celu zapewnienia, w miarę potrzeb, najwyższego możliwego poziomu bezpieczeństwa bez uszczerbku dla takiej przyszłej roli, która może zostać przewidziana dla Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego w tym obszarze.

(14) Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej powinny działać zgodnie z odpowiednimi standardami Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO). W celu uproszczenia transgranicznego zapewniania służb Państwa Członkowskie i Komisja w ścisłej współpracy z Eurocontrol powinny podjąć prace nad zminimalizowaniem zgłoszonych przez Państwa Członkowskie różnic w stosowaniu standardów ICAO w zakresie służb żeglugi powietrznej w celu wypracowania wspólnego zestawu standardów dla Państw Członkowskich w ramach Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej, w szczególności z myślą o opracowaniu wspólnych zasad w lotnictwie.

(15) Różne ustalenia krajowe odnoszące się do odpowiedzialności nie powinny powstrzymywać instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej od zawierania porozumień dotyczących transgranicznego zapewniania służb, jeśli zawarła ona porozumienia w celu pokrycia strat z tytułu odszkodowań ze zobowiązań zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami. Stosowana metoda powinna odpowiadać krajowym wymogom prawnym. Państwa Członkowskie powinny pokryć zobowiązania tych instytucji, którym na swoją własną odpowiedzialność zezwalają na zapewnianie służb żeglugi powietrznej w części lub w całej ich przestrzeni powietrznej bez certyfikacji zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 550/2004.

(16) Podczas gdy ESARR 4 określa największe dopuszczalne prawdopodobieństwo dla ATM, bezpośrednio przyczyniające się do wypadku w rejonie ECAC (Europejskiej Konferencji Lotnictwa Cywilnego), dla wszystkich stopni ciężkości nie ustanowiono jeszcze największego dopuszczalnego prawdopodobieństwa. Państwa Członkowskie i Komisja w ścisłej współpracy z Eurocontrolem powinny uzupełnić i zaktualizować wspomniane prawdopodobieństwa oraz opracować mechanizmy umożliwiające ich stosowanie w różnych okolicznościach.

(17) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Jednolitej Przestrzeni Powietrznej ustanowionego art. 5 rozporządzenia (WE) nr 549/2004,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Przedmiot i zakres

Niniejsze rozporządzenie ustanawia wspólne wymogi dotyczące zapewniania służb żeglugi powietrznej. Jednakże, chyba że załącznik I lub II stanowi inaczej, powyższe wspólne wymogi nie mają zastosowania do:

a) działalności innej niż zapewnianie służb żeglugi powietrznej przez instytucję;

b) zasobów przyznanych na działalność, której przedmiotem nie jest zapewnianie służb żeglugi powietrznej.

Niniejsze rozporządzenie identyfikuje i przyjmuje obowiązkowe przepisy następujących wymagań w zakresie przepisów bezpieczeństwa Eurocontrolu (ESARR) mających znaczenie dla certyfikacji instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej:

a) ESARR 3, dotyczące wykorzystywanie systemów zarządzania bezpieczeństwem przez organy zarządzania ruchem lotniczym (ATM), wydane dnia 17 lipca 2000 r.;

b) ESARR 4, dotyczące oceny i ograniczenia ryzyka w systemie zarządzania ruchem lotniczym, wydane dnia 5 kwietnia 2001 r.;

c) ESARR 5, dotyczące personelu służb zarządzania ruchem lotniczym, wymogów odnoszących się do personelu technicznego i inżynieryjnego wykonującego zadania związane z bezpieczeństwem operacyjnym, wydane dnia 11 kwietnia 2002 r.

Artykuł 2

Definicje

1. Dla celów niniejszego rozporządzenia stosuje się definicje ustanowione rozporządzeniem (WE) nr 549/2004.

2. Oprócz definicji wymienionych w ust. 1 stosuje się następujące definicje:

a) „prace lotnicze” oznaczają operację lotniczą, podczas której samolot jest wykorzystywany do specjalistycznych usług, takich jak rolnictwo, budownictwo, fotografowanie, miernictwo, obserwacje i patrole, poszukiwanie i ratunek lub reklama lotnicza;

b) „zarobkowy transport lotniczy” oznacza wszelką operację lotniczą obejmującą transport pasażerów, ładunku lub poczty realizowany za wynagrodzeniem lub jako wynajęty;

c) „system funkcjonalny” oznacza połączenie systemów, procedur i zasobów ludzkich dokonane w celu spełnienia danej funkcji w kontekście zarządzania ruchem lotniczym;

d) „lotnictwo ogólne” oznacza wszelką operację lotnictwa cywilnego, realizowaną za wynagrodzeniem lub jako wynajętą, niebędącą regularnymi usługami lotniczymi ani nieregularną operacją transportu lotniczego;

e) „krajowe władze nadzorujące” oznaczają organ lub organy wyznaczone lub ustanowione przez Państwa Członkowskie jako ich krajowe władze zgodnie z art. 4 rozporządzenia (WE) nr 549/2004;

f) „zagrożenie” oznacza wszelkie warunki, zdarzenia lub okoliczności mogące prowadzić do wypadku;

g) „organizacja operująca” oznacza organizację odpowiedzialną za zapewnianie służb technicznych i inżynieryjnych wspomagających służby ruchu lotniczego, łączności, nawigacji lub nadzoru;

h) „ryzyko” oznacza połączenie ogólnego prawdopodobieństwa lub częstotliwości występowania szkodliwych skutków spowodowanych zagrożeniem i ich rozmiaru;

i) „zapewnienie bezpieczeństwa” oznacza wszystkie planowe i systematyczne działania niezbędne w celu zapewnienia odpowiedniego zaufania, dzięki którym produkt, służba, organizacja lub system funkcjonalny osiąga akceptowalny lub dopuszczalny poziom bezpieczeństwa;

j) „cel bezpieczeństwa” oznacza zadeklarowaną jakość lub ilość, określającą najwyższą częstotliwość lub największe prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia;

k) „wymóg bezpieczeństwa” oznacza środki ograniczenia ryzyka, zdefiniowane w strategii ograniczenia ryzyka służącej osiągnięciu szczególnego celu bezpieczeństwa, w tym wymogi organizacyjne, operacyjne, proceduralne, funkcjonalne, wykonawcze i interoperacyjne lub cechy środowiskowe;

l) „służby” oznaczają służbę żeglugi powietrznej lub grupę służb żeglugi powietrznej.

3. „Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej” oznacza także organizację, która złożyła wniosek o certyfikat w celu zapewniania takich służb.

Artykuł 3

Przyznawanie certyfikatów

1. W celu otrzymania certyfikatu niezbędnego przy zapewnianiu służb żeglugi powietrznej i bez uszczerbku dla art. 7 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 550/2004, instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej spełniają ogólne wspólne wymogi określone w załączniku I oraz dodatkowe szczególne wymogi określone w załącznikach II–V niniejszego rozporządzenia, w zależności od rodzaju zapewnianych służb, które podlegają odstępstwom zgodnie z art. 4.

2. Przed wydaniem certyfikatu dla instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej krajowe władze nadzorujące sprawdzają, czy instytucja ta spełnia wspólne wymogi.

3. Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej spełnia wspólne wymogi najpóźniej do czasu wydania certyfikatu zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 550/2004.

Artykuł 4

Odstępstwa

1. W drodze odstępstwa od przepisów art. 3 ust. 1, niektóre instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej mogą postanowić, że nie będą korzystać z możliwości świadczenia usług transgranicznych i zrzec się prawa do wzajemnego uznawania w ramach Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej.

W tych okolicznościach instytucje zapewniające mogą złożyć wniosek o certyfikację, ograniczony do przestrzeni powietrznej podlegającej Państwu Członkowskiemu, o którym mowa w art. 7 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 550/2004.

Instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego może złożyć wspomniany wniosek, jeśli zapewnia lub zamierza zapewniać służby wyłącznie w odniesieniu do jednej lub wielu następujących kategorii:

a) lotnictwo ogólne;

b) prace lotnicze;

c) zarobkowy transport lotniczy ograniczony do samolotu o maksymalnej masie startowej (MTOM) mniejszej niż 10 ton lub samolotu z mniej niż 20 miejscami;

d) zarobkowy transport lotniczy przy mniej niż 10000 lotów rocznie, niezależnie od maksymalnej masy startowej i liczby wykorzystanych miejsc w samolocie, przy lotach liczonych jako suma startów i lądowań oraz obliczanych jako średnia z ubiegłych trzech lat.

W celu złożenia takiego wniosku instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej, niebędąca instytucją zapewniającą służby ruchu lotniczego, wykazuje, że jej roczne obroty brutto z tytułu świadczonych usług lub usług, które planuje świadczyć, wynoszą lub wyniosą do 1000000 EUR.

Jeśli z przyczyn obiektywnych i ze względów praktycznych instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej nie jest w stanie udowodnić, że spełnienia te kryteria, krajowe władze nadzorujące mogą przyjąć analogiczne dane lub prognozy w zależności od pułapu określonego w akapicie trzecim i czwartym.

Składając wniosek, instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej przedstawia krajowym władzom nadzorującym odpowiedni dowód odnoszący się do kryteriów kwalifikacyjnych.

2. Krajowe władze nadzorujące mogą przyznać szczególne odstępstwa wnioskodawcom spełniającym kryteria zawarte w ust. 1, proporcjonalnie do ich wkładu do zarządzania ruchem lotniczym w przestrzeni powietrznej podlegającej Państwu Członkowskiemu.

Odstępstwa te mogą odnosić się wyłącznie do wymogów załącznika I, z wyjątkiem poniższych przypadków:

a) część 1 potencjał i kompetencje techniczne i operacyjne;

b) część 3.1 zarządzanie bezpieczeństwem;

c) część 5 zasoby ludzkie;

d) część 8.1 otwartość i przejrzystość zapewniania służb.

3. Oprócz odstępstw, o których mowa w ust. 2, krajowe władze nadzorujące mogą przyznać odstępstwa wnioskodawcom zapewniającym lotnicze służby informacji powietrznej, regularnie obsługującym nie więcej niż jedno stanowisko pracy na jakimkolwiek lotnisku. Przyznają je proporcjonalnie do wkładu wnioskodawcy w zarządzaniu ruchem lotniczym w przestrzeni powietrznej podlegającej Państwu Członkowskiemu.

Odstępstwa te mogą dotyczyć wyłącznie następujących wymogów części 3 załącznika II:

a) odpowiedzialność za zarządzanie bezpieczeństwem oraz służby zewnętrzne i wyposażenie (w części 3.1.2);

b) przeglądy bezpieczeństwa (w części 3.1.3);

c) wymogi bezpieczeństwa dla oceny i ograniczania ryzyka w odniesieniu do zmian (część 3.2).

4. Nie przyznaje się odstępstw od wymogów zawartych w załącznikach III, IV lub V.

5. Zgodnie z załącznikiem II rozporządzenia (WE) nr 550/2004 krajowe władze nadzorujące:

a) określają charakter i zakres odstępstwa zgodnie z warunkami dołączonymi do certyfikatu, podając podstawę prawną;

b) ograniczają okres ważności certyfikatu; i

c) monitorują, czy instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej kwalifikują się do utrzymania odstępstwa.

Artykuł 5

Wykazanie zgodności

1. Na wniosek krajowych władz nadzorujących instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej przedstawia wszystkie odpowiednie dowody w celu udokumentowania zgodności z mającymi zastosowanie wspólnymi wymogami. Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej może w pełni wykorzystać istniejące dane.

2. Instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej posiadające certyfikat zgłasza krajowym władzom nadzorującym planowane zmiany w zapewnianiu służb, które mogłyby mieć niekorzystny wpływ na przestrzeganie zgodności z mającymi zastosowanie wspólnymi wymogami lub warunkami dołączonymi do certyfikatu.

3. Certyfikowana instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej zgłasza krajowym władzom nadzorującym planowane zmiany dotyczące bezpieczeństwa zapewniania służb żeglugi powietrznej.

4. Jeśli certyfikowana instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej przestała spełniać mające zastosowanie wspólne wymogi lub warunki dołączone do certyfikatu, właściwe krajowe władze nadzorujące podejmują decyzję w okresie nieprzekraczającym jednego miesiąca. Przy wydawaniu tej decyzji krajowe władze nadzorujące nakładają na instytucję zapewniającą służby żeglugi powietrznej obowiązek podjęcia działań naprawczych.

Odnośna instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej jest powiadamiana o decyzji w trybie natychmiastowym.

Krajowe władze nadzorujące sprawdzają, czy działania naprawcze zostały wdrożone przed zawiadomieniem odnośnej instytucji zapewniającej służby żeglugi powietrznej o pozytywnej decyzji. Jeśli krajowe władze nadzorujące uważają, że działania naprawcze nie zostały właściwie wdrożone w ramach ustalonego harmonogramu, podejmują odpowiednie środki wykonawcze zgodnie z art. 7 ust. 7 rozporządzenia (WE) nr 550/2004 i art. 9 rozporządzenia (WE) nr 549/2004, uwzględniając potrzebę zapewnienia ciągłości służb.

Artykuł 6

Ułatwienie monitorowania zgodności

Zgodnie z art. 2 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 550/2004 instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej ułatwiają inspekcje oraz nadzór krajowej władzy nadzorującej lub działającej w ich imieniu uznanej organizacji, w tym inspekcje przeprowadzane na miejscu i inspekcje bez uprzedniego zawiadomienia.

Upoważnione osoby są uprawnione do podjęcia następujących działań:

a) badania odnośnych rejestrów, danych, procedur i wszelkich innych materiałów istotnych dla zapewniania służb żeglugi powietrznej;

b) kopiowania całości lub fragmentów wspomnianych rejestrów, danych, procedur i innych materiałów;

c) uzyskania ustnych wyjaśnień na miejscu;

d) wchodzenia na odnośne terytorium, do odnośnych pomieszczeń i środków transportu.

Wspomniane inspekcje i nadzór są przeprowadzane zgodnie z przepisami prawa Państwa Członkowskiego, w którym będą dokonywane.

Artykuł 7

Zachowanie zgodności

Krajowe władze nadzorujące corocznie monitorują, na podstawie posiadanych dowodów, zachowanie zgodności przez instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, którym przyznały certyfikat.

W tym celu krajowe władze nadzorujące ustanawiają i corocznie aktualizują orientacyjny program inspekcji obejmujący wszystkie instytucje, którym przyznały certyfikat w oparciu o ocenę ryzyka związanego z różnymi operacjami wykonywanymi w ramach zapewnianych służb. Przed ustanowieniem wspomnianego programu krajowe władze nadzorujące przeprowadzają konsultacje z zainteresowanymi instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej oraz, w miarę potrzeb, z wszystkimi innymi zainteresowanymi krajowymi władzami nadzorującymi.

Program orientacyjnie określa planowane okresy inspekcji różnych miejsc.

Artykuł 8

Przepisy bezpieczeństwa dotyczące personelu technicznego i inżynieryjnego

W odniesieniu do zapewniania służb ruchu lotniczego, komunikacji, nawigacji lub nadzoru krajowe władze nadzorujące lub inne władze wyznaczone przez Państwo Członkowskie do wypełnienia tych zadań:

a) wydają stosowne zasady bezpieczeństwa dla personelu technicznego i inżynieryjnego, wykonującego zadania związane z bezpieczeństwem operacyjnym;

b) zapewniają odpowiedni i należyty nadzór bezpieczeństwa personelu technicznego i inżynieryjnego, któremu organizacja operująca powierzyła wykonanie zadań związanych z bezpieczeństwem operacyjnym;

c) z uzasadnionych powodów i po należytym dochodzeniu podejmują stosowne działania w odniesieniu do organizacji operującej i/lub jej personelu technicznego i inżynieryjnego, który nie spełnia przepisów załącznika II, część 3.3;

d) weryfikują, czy stosowane są odpowiednie metody w celu zapewnienia, że strony trzecie, którym powierzono zadania związane z bezpieczeństwem operacyjnym, spełniają przepisy załącznika II, część 3.3.

Artykuł 9

Procedura wzajemnego przeglądu

1. Komisja we współpracy z Państwami Członkowskimi ustala wzajemne przeglądy krajowych władz nadzorujących zgodnie z ust. 2–6.

2. Wzajemny przegląd jest dokonywany przez zespół ekspertów krajowych, w skład którego wchodzą eksperci pochodzący z przynajmniej trzech różnych Państw Członkowskich. Eksperci nie uczestniczą we wzajemnych przeglądach w Państwie Członkowskim, w którym są zatrudnieni. Komisja ustanawia i przechowuje listę rezerwową ekspertów krajowych wyznaczonych przez Państwa Członkowskie, która odnosi się do wszystkich aspektów wspólnych wymogów wymienionych w art. 6 rozporządzenia (WE) nr 550/2004.

3. Najpóźniej trzy miesiące przed wzajemnym przeglądem Komisja powiadamia Państwo Członkowskie i zainteresowane krajowe władze nadzorujące o wzajemnym przeglądzie, podając jego planowany termin i dane osobowe uczestniczących w nim ekspertów.

Przed dokonaniem przeglądu Państwo Członkowskie, które krajowe władze nadzorujące są objęte przeglądem, zatwierdza zespół ekspertów.

4. W ciągu trzech miesięcy po dokonaniu przeglądu odnośny zespół ekspertów sporządza sprawozdanie w drodze porozumienia; sprawozdanie to może zawierać zalecenia. W celu omówienia sprawozdania Komisja zwołuje posiedzenie z udziałem ekspertów i krajowych władz nadzorujących.

5. Komisja przekazuje sprawozdanie zainteresowanemu Państwu Członkowskiemu. Zainteresowane Państwo Członkowskie może przedstawić swoje uwagi w terminie trzech miesięcy od otrzymania sprawozdania. W przypadkach, których to dotyczy, uwagi te obejmują środki, które Państwo to podjęło lub zamierza podjąć w danym okresie w odpowiedzi na przegląd.

O ile nie ustalono inaczej z zainteresowanym Państwem Członkowskim, sprawozdanie z przeglądu i informacje dotyczące działań następczych nie są publikowane.

6. Komisja corocznie informuje Państwa Członkowskie za pośrednictwem Komitetu ds. Jednolitej Przestrzeni Powietrznej o głównych wynikach tych przeglądów.

Artykuł 10

Wejście w życie

[1] Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 20 grudnia 2005 r.