Emerytury i zasiłki, czyli jak będzie teraz wyglądać koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego

31 grudnia 2020 r. zakończył się okres przejściowy, o którym mowa w umowie o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (dalej: umowa o wystąpieniu). Data ta jest kluczowa, ponieważ do osób, które przybyły do Wielkiej Brytanii później, koordynacja przepisów o zabezpieczeniu społecznym będzie się odbywała już na zasadach określonych umową o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony (dalej: umowa o współpracy i handlu). Tymczasem wielu Polaków posiada mieszane okresy stażu pracy – pracowali zarówno w Polsce, jak i w Wielkiej Brytanii, a niejednokrotnie także w innych krajach UE. Dzięki obu wymienionym aktom prawnym koordynacja ta będzie w ogóle możliwa, co pozwoli np. na wzajemne zaliczanie okresów ubezpieczeniowych do ustalania i obliczania emerytury.

umowa o wystąpieniu

Te grupy obywateli państw członkowskich i Wielkiej Brytanii, które zostały objęte ochroną na podstawie umowy o wystąpieniu, są w komfortowej sytuacji. W ich przypadku po 31 grudnia 2020 r. stosowane są zasady koordynacji zabezpieczenia społecznego obowiązujące przed brexitem.

Dwie grupy uprawnionych

Zasady koordynacji systemów reguluje art. 31 umowy o wystąpieniu. Zgodnie z nim do osób wymienionych w art. 30 (patrz „Beneficjencji pierwszych uzgodnień”) nadal zastosowanie mają zasady i cele określone w aktach prawnych dotychczas stosowanych w tej kwestii, tj. w:

• rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 s. 1 z 30 kwietnia 2004 r., dalej: rozporządzenie 883/2004),
• rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 284 s. 1 z 30 października 2009 r., dalej: rozporządzenie 987/2009).