Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 13 lutego 2024 r., sygn. II SAB/Wr 500/23

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Władysław Kulon Sędziowie: Sędzia WSA Wojciech Śnieżyński (spr.) Asesor WSA Malwina Jaworska-Wołyniak po rozpoznaniu w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w Wydziale II w dniu 13 lutego 2024 r. sprawy ze skargi Gminy W. na bezczynność Wojewody Dolnośląskiego w przedmiocie stwierdzenia nabycia przez gminę z mocy prawa własności nieruchomości oddala skargę w całości.

Uzasadnienie

Pismem z 22.11.2023 r. Gmina W. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu skargę na bezczynność Wojewody Dolnośląskiego w przedmiocie stwierdzenia nabycia z mocy prawa z dniem 27.05.1990 r. przez Gminę W., własności nieruchomości położonych we W., oznaczonych w operacie ewidencji gruntów i budynków miasta W. obręb L. jako działki nr [...], [...], [...] AM-[...], w trybie art. 5 ust. 1 ustawy z 10.05.1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 1990r. Nr 32, poz. 191 ze zm.) - dalej jako: u.P.w.u.s.

Gmina wniosła w skardze o stwierdzenie, że Wojewoda pozostaje w bezczynności, a bezczynność ta nosi znamiona rażącego naruszenia prawa; zobowiązanie Wojewody do wydania, w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia organowi odpisu prawomocnego wyroku, decyzji kończącej przedmiotowe postępowanie administracyjne, zasądzenia od organu na rzecz strony skarżącej kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi wskazano, że pismem z 04.08.2017 r. Gmina poinformowała Wojewodę o zaistnieniu okoliczności faktycznych wskazujących na konieczność wszczęcia przez ten organ z urzędu postępowania w sprawie stwierdzenia nabycia z mocy prawa, w trybie art. 5 ust. 1 u.P.w.u.s., z dniem 27.05.1990 r., przez Gminę, własności opisanych wyżej nieruchomości. Pismem z 08.05.2019 r. Wojewoda zwrócił się do Dyrektora Oddziału G. SA o przekazanie dokumentów potwierdzających, że wskazane nieruchomości zostały przekazane przed dniem 27.05.1990 r. w zarząd lub użytkowanie przedsiębiorstwa państwowego P. W związku z powyższym należy uznać, zdaniem autora skargi, że powołane pismo stanowiło wyraz pierwszej czynności podjętej przez Wojewodę w sprawie i zmierzającej do skompletowania materiału dowodowego, a dzień 08.05.2019 r. stanowi datę wszczęcia postępowania. Jednocześnie skarżący zauważył, że w orzecznictwie jak i w doktrynie wskazuje się, że za właściwy uznać należy dzień pierwszej czynności urzędowej dokonanej w sprawie, której postępowanie dotyczy, przez organ do tego uprawniony, działający w granicach przysługujących mu kompetencji, pod warunkiem, że o czynności tej powiadomiono stronę (tak m.in. NSA w orzeczeniach o sygn. akt SA 654/81 oraz SA 152/81).

Strona podniosła, że 08.05.2019 r. Wojewoda skierował pierwsze pismo w sprawie do obu stron postępowania i od tej daty dokonywał dalszych typowych czynności w postępowaniu komunalizacyjnym dotyczącym przedmiotowych nieruchomości. Uchybienie organu w postaci braku wydania zawiadomienia o wszczęciu postępowania nie może negatywnie wpływać na sytuację strony. Strona wywodziła, że co najmniej od roku 2017 r. Wojewoda posiadał informację o możliwości podlegania nieruchomości pod unormowanie z art. 5 ust. 1 lub 2 u.P.w.u.s., a co za tym idzie wystąpienie z 08.05.2019 r. należy utożsamiać ze wszczęciem postępowania, ponieważ przepisy nie przewidują innego trybu postępowania. Ponadto strona wyjaśniła, że ww. pismo Wojewody zawierało sygnaturę akt sprawy administracyjnej [...], a zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z 18.01.2011 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych (Dz.U. z 2011, nr 14 poz. 67), sygnatura [...] oznacza sprawę dotyczącą: "przekazywania jednostkom samorządu terytorialnego nieruchomości Skarbu Państwa z mocy prawa". Z powyższego strona wywodzi fakt prowadzenia postępowania w przedmiocie komunalizacji nieruchomości, co najmniej od 08.05.2019 r. Jako obecną sygnaturę, pod którą prowadzona jest sprawa odnosząca się do ww. nieruchomości wskazano [...]. Wyjaśniono również, że dla strony nie ma znaczenia, czy organ prowadzi jedno postępowanie dla każdej nieruchomości z osobna, czy też wszczyna postępowanie dla wielu. Zdaniem strony, obowiązek działania organów na podstawie i w granicach prawa oznaczać będzie, że w niniejszej sprawie pismo skierowane przez Wojewodę nie może stanowić luźnej korespondencji wysyłanej bez jakiegokolwiek trybu. Podkreślono, że przepisy k.p.a. nie przewidują takiego trybu załatwiania spraw. Strona skarżąca podniosła, że dokonanie 08.05.2019 r. czynności względem Gminy i P.(1) S.A. nastąpiło w ramach procedury administracyjnej. Nie jest według strony możliwe, aby Wojewoda działał poza procedurą administracyjną względem stron postępowania.